چند سالی است درباره وضعیت جنگل‌های بلوط استان فارس و حال خراب آن‌ها می‌گویند. حدود دو سال پیش هم کارشناسان از احتمال خشک شدن ۷۵ درصد از این جنگل‌ها خبر دادند که خشکسالی و آفت، علت اصلی آن عنوان شده بود. حالا هم شنیده می‌شود با وجود تدابیر کنترلی و مراقبتی که منابع طبیعی فارس برای جنگل‌های بلوط استان انجام داده، خشکسالی و آفت سوسک چوبخوار بخش عظیمی از این جنگل‌ها را خشکانده است.
دشت «برم» بزرگ‌ترین دشت بلوط ایران و زیستگاه گوزن زرد ایرانی است. منطقه‌ای که درختانش همه بلوط است و در ۳۰ کیلومتری شرق کازرون و در مسیر کازرون به شیراز واقع شده است. این منطقه جنگلی با ارتفاع متوسط از ۱۵۰۰ متر تا ۲۴۰۰ متر قسمتی از رشته کوه‌های زاگرس جنوب غربی بوده و یکی از بخش‌های متراکم جنگل‌های بلوط زاگرس را در خود جای داده است.
آفت‌های ناشی از خشکسالی و قطع درختان، برای جنگل‌های بلوط فارس خط و نشان می‌کشند هر چند منابع طبیعی تلاش می‌کند از بلوطستان حفاظت کند، اما حال و روز خراب این جنگل‌ها حکایت از کافی نبودن برنامه‌ها برای زنده نگه داشتن این جنگل‌ها دارد.
کویر پشت در‌های فارس
استان فارس نیز طی چند سال گذشته با خشکسالی شدید مواجه بوده و در این بین آسیب‌هایی نیز متحمل شده است ازجمله خشکی باغات و تأثیر در عرصه‌های منابع طبیعی که در برخی بخش‌های این حوزه خسارات به حدی است که از آن به عنوان بحران یاد می‌شود.
وقوع خشکسالی در عرصه‌های منابع طبیعی و جنگل‌ها باعث تشدید در تأثیرگذاری آفات درختان شده است و این عرصه‌ها را با خطر مواجه کرده که در این خصوص جنگل‌های بلوط استان فارس به خصوص در کازرون طی مدت گذشته با این مشکلات در حال دسته و پنجه نرم کردن است.
آفت‌هایی مثل سوسک‌های چوبخوار، زغالی شدن درختان و خشکیدگی درختان از جمله موضوعاتی است که عرصه‌های منابع طبیعی استان را تهدید می‌کند. درد جنگل‌های فارس برای امروز و دیروز نیست. سال ۸۵ که اولین نشانه‌های خشکیدگی درختان بلوط در حوزه زاگرس مشاهده شد در همان سال نیز آثاری از خشکیدگی درختان بلوط در این استان گزارش شد.
در همان زمان با مشاهده اولین نشانه‌هایی از آفت‌زدگی جنگل‌های دشت برم مرکز تحقیقات کشاورزی، منابع طبیعی و دانشگاه شیراز برنامه‌ای مدون را تدوین کردند و تمام تلاش خود را پیرامون مهار این پدیده به کار گرفتند. با تحقیقات انجام شده مشخص شد تأثیرات منفی اقلیمی و خشکسالی در گسترش آفت سوسک چوبخوار، برگخوار و بیماری زغالی اثر گذاشته و این امر منجر به افزایش این آفات شده است.
اما متأسفانه کار خاصی برای مهار آفت‌ها صورت نگرفت و همه چیز به امان خدا سپرده شد تا با تغییرات دمایی اوضاع روبه‌راه شود.
البته منابع طبیعی استان فارس هم با همکاری دیگر ارگان‌ها نسبت به قطع درختان آفت‌زده، سوزاندن درختان آلوده، جمع آوری آن‌ها از منطقه و قرق صد‌درصدی درختان بیمار و کشیدن سیم خاردار اطراف این درختان برای مهار آن اقداماتی را انجام داد.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی استان فارس، از سال ۹۱ آثاری از برگشت درختان و کنترل این آفت‌ها مشاهده شده است، اما نکته تأسفبار این بود که طی این سال‌ها حدود ۲۶ هزار هکتار از جنگل‌های دشت برم به این سه بیماری مبتلا شده که میزان آلودگی از ۵ درصد تا ۸۵ درصد بوده است.
با توجه به اینکه استان فارس، استانی کوهستانی است این جنگل‌ها در شیب کوه از فرسایش خاک جلوگیری می‌کنند از این رو باید برای حفظ و نگهداری آن‌ها تلاش کرد، زیرا جلوگیری از افزایش ریزگردها، افزایش رطوبت‌زایی و تثبیت کربن از دیگر مزایای جنگل‌های زاگرس است.
با این حال و در شرایطی که محیط‌زیست ارزش یک درخت بلوط را ۲۰۰ هزار دلار برآورد می‌کند، اما در استان فارس تعداد زیادی از این درختان را با شخم زدن از بین می‌برند تا ۵ /۱ تن گندم در یک هکتار برداشت کنند.
به عقیده کارشناسان اگر روند تخریب جنگل‌های زاگرس به همین شکل ادامه داشته باشد در آینده فارس به سمت بیابانی شدن پیش می‌رود و آن وقت نمی‌توان برای جلوگیری از ورود کویر به استان اقدامی انجام داد.
