کهگیلویهو بویراحمد از جمله مناطقی از کشور به شمار میرود که بالاترین میزان جنگل را به خود اختصاص داده است به طوری که طبق آمارها ۵۳ درصد مساحت این استان را جنگل تشکیل میدهد. با این حال از آنجا که بنا به دلایل مختلفی از جمله قطع و آتشسوزی و با خشکسالی در معرض خطر هستند لذا این مشکلات موجب شده تا بحث احیای جنگلها به طور جدی در دستور کار مسئولان این استان قرار بگیرد؛ موضوعی که موجب شد تا روز گذشته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به کاشت بیش از ۲۲۰۰ هکتار از مراتع این استان، از احیای ۴ هزار هکتار دیگر از جنگلها و مراتع این استان خبر دهد.
استان کهگیلویه و بویراحمد یک میلیون و ۷۲۲ هزار و ۸۰۰ هکتار عرصه جنگلی و مرتعی دارد که از این میزان ۹۹۹ هزار و ۱۰۰ هکتار جنگل و ۷۲۳ هزار و ۷۰۰ هکتار نیز مرتع است که معادل ۸۷ درصد آن جزو منابع ملی است.
با وجود اینکه ۵۳ درصد مساحت این استان را جنگل تشکیل میدهد، اما برخی مشکلات و بیتوجهیها طی سالهای اخیر موجب شده تا ۴۰ هزار هکتار از اراضی جنوب و جنوب غربی این استان رو به بیابانی شدن رفته و حتی جزو مناطق بیابانی مطرح شود. عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج در تأیید این موضوع میگوید: «۴۰ درصد از گونههای گیاهی موجود در کشور مربوط به کهگیلویه و بویراحمد است.» عزیزالله جعفری میافزاید: «۲۸ درصد از مجموع ۷هزار و ۵۰۰ گونه گیاه در کشور نیز در این استان میروید.» وی با بیان اینکه از مجموع ۲ هزار و ۱۰۰ گونه گیاهی در این استان ۴۷۰ گونه آن دارویی است، ادامه میدهد: «از هر پنج گونه گیاهی در کهگیلویه و بویراحمد یک گونه آن کاربرد دارویی دارد.» به گفته وی، در حالی که در کشور ۷۲۵ گونه و در قاره اروپا ۸۰۰ گونه دارویی وجود دارد تنها در منطقه حفاظت شده دنا حدود یکهزارو ۲۵۰ گونه گیاهی شناسایی شده که این میزان حدود ۱۶ درصد کل گیاهان دارویی در کشور است.
احیای مراتع و جنگلها
از آنجا که حفظ جنگلها و مراتع به عنوان یکی از مهمترین آموسیستمهای حیاتی برای انسان و سایر موجودات از اهمیت دوچندانی برخوردار است لذا این مهم موجب شده تا مسئولان منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گامهای خوبی در این زمینه بردارند. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه تا کنون بیش از ۲۲۰۰ هکتار از این مراتع احیا شده است، میگوید: «این در حالی است که تا پایان امسال نیز ۴ هزار هکتار از جنگلها و مراتع این استان احیا میشود.» طرح احیای جنگلها و مراتع استان از ابتدای مهر ماه آغاز و تا پایان اسفندماه ادامه مییابد. غلامحسین حکمتیان اصل میافزاید: «در راستای اجرای این طرح، ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از محل صندوق توسعه ملی اختصاص داده شده است.» علاوه بر این اقدامات قرار است در ۱۵۰۰ هکتار نیز حفاظت، قرق، بذرپاشی و کودپاشی انجام شود و در طرح احیا نیز درختانی همچون بادام در جنگل کاشته میشود. این در حالی است که تا کنون ۳۴ هزار و ۲۰۰ هکتار از مراتع این استان زیر کشت گیاهان دارویی آنغوزه و باریجه رفته است. از هر هکتار گیاه دارویی آنغوزه ۱۰۰ کیلوگرم شیرابه برداشت میشود که ۸۰ میلیون ریال درآمد برای بهرهبرداران دارد و بخش اعظم شیره تولید شده به کشورهایی نظیر هند، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپایی صادر میشود. تنگ سرخ، تل گاه، سرداب، مله شوره و کاکان از جمله مهمترین مناطق احیای مراتع با استفاده از گیاهان دارویی به شمار میروند.
عوامل تهدیدکننده مراتع و جنگلها
در حال حاضر چرای بیش از حد دامها، بیماری رو به گسترش خشکیدگی درختان بلوط و آتشسوزی جنگلها و مراتع از جمله مهمترین چالشهای منابع طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد به شمار میرود که نیازمند رفع میباشد. گودرز باقریفرد، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه یکی از مشکلات مراتع و جنگلهای استان چرای بیش از حد است، میگوید: «هم اکنون تعداد دامهایی که در مراتع این استان تعلیف میکنند دو برابر ظرفیت مراتع است چراکه درحال حاضر کهگیلویه و بویراحمد دارای ۵۵۲ هزار هکتار مرتع و ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد دامی است.» در این میان وقوع آتشسوزی نیز یکی از عوامل مهم از بین رفتن جنگلها در این منطقه است. بر اساس برآورد کارشناسان، آتشسوزی جنگلها و مراتع ملی این استان از سال ۱۳۸۵ تا پایان سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۸ هزار و ۷۰۰ هکتار از منابع ملی بر اثر وقوع ۹۵۲ مورد آتشسوزی از بین رفته است. هچنین ۸۵ هزار هکتار از جنگلهای بلوط این استان دچار خشکیدگی شده است که بخشی از خشکیدگی درختان بلوط این استان ناشی از بیماری زغالی بوده و عامل ثانویه که سبب گسترش آن میشود نیز سوسک چوبخوار است. این در حالی است که از مجموع این ۸۵ هزار هکتار خشکیدگی جنگلهای بلوط کهگیلویه و بویراحمد میزان آلودگی در ۳۲ هزار هکتار کم، در ۱۵ هزار هکتار متوسط و در ۳۷ هزار هکتار نیز زیاد است که در برخی مناطق این استان شامل دشتک سیسخت، خائیز کهگیلویه، گناوه گچساران و بوستان باشت کانونهای آلوده به خشکیدگی مشاهده میشود.