بررسی آماری «جوان آ‌نلاین» از گرسنگی و فقر در یمن

تراژدیِ بزرگ‌ترین قحطی قرن

سرویس بین الملل جوان آنلاین: تجاوز ائتلاف سعودی به یمن در سال 94 در حالی وارد چهارمین سال خود شده است که تخریب زیرساخت‌ها، نابودی مزارع و از بین بردن منابع آب باعث شده است که یمن اکنون در برابر یکی از بزرگ‌ترین فجایع بشری قرار بگیرد. محاصره سه سال یمن نیز باعث کمبود مواد غذایی و دارویی در یمن شده است. محاصره زمینی، دریایی و هوایی یمن توسط کشتی‌های دریایی عربستان از سال 2015 شروع‌شده است. در سال 2016 امریکا نیز به این محاصره پیوست. این محاصره در نوامبر ٢٠١٧ از سوی ریاض بسیار تشدید شده است. این محاصره منجر به یک فاجعه انسانی در یمن شده و گرسنگی و قحطی اکنون بزرگ‌ترین چالش پیش روی یمنی‌ها به شمار می‌رود. صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد که هر 10 دقیقه یک کودک در یمن به دلیل بیماری‌هایی که قابل‌پیشگیری هستند می‌میرد. یونیسف در این گزارش افزود که 400 هزار کودک یمنی از سوءتغذیه شدید رنج می‌برند و برای زنده ماندن مبارزه می‌کنند و این در حالی است که شانس زنده ماندن آن‌ها کم است. صندوق کودکان ملل متحد همچنین اعلام کرد که بیش از 6 هزار کودک از ابتدای جنگ علیه یمن در سال 2015 میلادی تاکنون کشته و یا زخمی شده‌اند. دبیر کل سازمان ملل  تأکید کرد، ما در سال جاری 8 میلیون نفر را تحت حمایت قراردادیم و فکر می‌کنیم که در سال آینده می‌بایست 14 میلیون نفر را تحت پوشش قرار بدهیم، خطر بزرگ‌ترین قحطی قرن جدی است و بندر الحدیده برای تضمین تغذیه کشور بسیار مهم است. اما وضعیت گرسنگی و قحطی در یمن چگونه است؟

کودکان بزرگ‌ترین قربانیان محاصره یمن

شدت حملات ائتلاف سعودی در کنار محاصره مردم یمن باعث شده است تا گرسنگی و قحطی شدیدی در یمن روی دهد. مرکز پژوهش و اطلاع‌رسانی اقتصادي يمن اخيراً در گزارشي اعلام کرد، 8۵ درصد (يعني 23 ميليون يمني) از کل جمعيت 2۷ ميليوني يمن با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اين رقم پيش از آغاز جنگ ۴۵درصد بود. شدت حملات باعث شده تا بيش از 22 ميليون يمني يعني سه نفر از هر چهار نفر به کمک‌های فوري نيازمند باشند. در اين ميان کودکان وضعيت به‌مراتب بدتري دارند. 11 ميليون کودک يمني در وضعيت فشار جسمي و روحي زندگي می‌کنند. کودکان يمني با تهديد سه‌گانه گرسنگي، بيماري و بمب مواجه هستند. در حمله ائتلاف سعودي به بندر الحديده حدود 300 هزار کودک در معرض خطر مرگ قرارگرفته‌اند. علاوه بر اين از زمان آغاز تجاوز ائتلاف سعودي، کودکان شرايط بسيار وخيمي را تجربه می‌کنند. تنها 17 درصد از دختران 15 سال و بالاتر باسواد هستند. 31 درصد از کودکان نيز به مدرسه نمی‌روند چراکه 75 درصد مدارس تخریب‌شده است. اما تأثیر جنگ يمن بر کودکان تنها به اين موارد خلاصه نمی‌شود. از هر 1000 کودک 42 نفر قبل از رسيدن به 5 سالگي می‌میرند و 23درصد کودکان به کار مشغول هستند. سازمان يونيسف اعلام کرده که در هر 10 دقيقه يک کودک يمني می‌میرد و 400 هزار کودک نيز دچار سوءتغذیه هستند. بر اساس يک برآورد، در هر شبانه‌روز 150 کودک يمني می‌میرند و حدود 400 هزار کودک نيز با سوءتغذیه حاد مواجه هستند و80درصد کودکان يمني به کمک فوري نياز دارند. تخريب زیرساخت‌های يمن نيز باعث شده 14 ميليون و 500 هزار نفر ازجمله 8 ميليون کودک به آب بهداشتي دسترسي نداشته باشند. پیش‌بینی می‌شود که بيش از 50 هزار کودک يمني تا پايان سال ميلادي جاري به دليل قحطي و بيماري جان خود را از دست بدهند.

ناامنی غذایی، بحران روبه رشد مردم یمن

یکی از مهم‌ترین مشکلات مردم یمن به مسئله تأمین غذا برمی‌گردد. سازمان ملل می‌گوید که سه‌چهارم از جمعیت 27 میلیونی یمن نیازمند کمک‌های غذایی هستند. این در حالی است که 8 میلیون از این تعداد در آستانه قحطی کامل هستند. سازمان ملل متحد هشدار داده است که کمبود غذا در یمن جان ۱۳ میلیون نفر را تهدید می‌کند. لیزا گرانده، نماینده سازمان ملل متحد در یمن گفته است که ادامه جنگ در یمن می‎تواند به بدترین قحطی یک قرن گذشته در جهان تبدیل شود. گروه "کودکان را نجات دهید" اخطار داده است که یک‌میلیون کودک دیگر در یمن در معرض قحطی هستند که علاوه بر حدود ۴ میلیون کودکی است که از قبل با گرسنگی روبرو بودند. این موسسه خیریه می‌گوید که درمجموع ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار کودک در یمن اکنون با قحطی روبرو هستند. طبق برآوردها انتظار می‌رود 50 هزار طفل یمنی تا پایان سال جاری از گرسنگی و مریضی جان خود را از دست بدهند، این به معنی مرگ 130 طفل در روز است.

 

راهنمای نقشه قحطی یمن: از قهوه‌ای روشن به سمت قهوه‌ای پررنگ میزان قحطی نیز شدیدتر  می‌شود.

گسترش قحطی در سایه تشدید حملات به الحدیده

تشدید حملات به بندر الحدیده در روزهای اخیر باعث شده است تا بار دیگر همه نگاه‌ها به سمت یمن و خلق یک فاجعه انسانی دیگر متمرکز شود. ائتلاف سعودی از 10 آبان ماه شدت حملات خود به الحدیده را افزایش داده و همین مسئله احتمال خلق یک تراژدی را بیشتر کرده است. بندر الحدیده که به عروس دریای سرخ معروف است، در ۲۲۶ کیلومتری شهر صنعا پایتخت یمن قرار دارد. این شهر، دومین بندر تجاری بزرگ یمن بعد از بندر عدن است و به دلیل داشتن امکانات صادرات و واردات و نزدیکی به معابر بین‌المللی حمل‌ونقل کالا از اهمیت زیادی برخوردار هست. بندر الحدیده، هم‌اکنون، با اشغال بندر عدن توسط ائتلاف عربی به بندر اساسی برای واردات کالا توسط دولت یمن تبدیل‌شده است. بندر الحدیده، دومین بندر پس از عدن، موقعیتی استراتژیک به دلیل نزدیکی به خطوط حمل‌ونقل بین‌المللی دارد. این بندر شریان اصلی حیات بیش از 8 میلیون یمنی در استان‌های الحدیده، تعز، صعده و صنعا است. درمجموع بیش از 70 درصد واردات مواد غذایی یمن از طریق بندر الحدیده انجام می‌گیرد و این بندر به شاهرگ حیاتی یمن تبدیل‌شده است. [1]

طبق بیانیه سازمان ملل عامل اصلی گرسنگی مردم یمن، محاصره بزرگ‌ترین بندر این کشور یعنی الحدیده است. حدود 90 درصد مواد غذایی یمن از خارج تأمین می‌شود و حدود 80 درصد از  این مواد غذایی از طریق الحدیده تأمین می‌شود. درواقع اگر حملات به یمن متوقف نشود بزرگ‌ترین بحران انسانی در 100 سال گذشته در یمن رخ خواهد داد. حتی برخی گروه‌های حقوق بشری اعلام کرده‌اند که تنها در سال 2017، 50 هزار کودک یمنی به دلیل گرسنگی و قحطی فوت کرده‌اند.    

راهنمای نقشه ناامنی غذایی در یمن:

 زرد کم‌رنگ: تحت‌فشار

زرد پررنگ: سطح بحران

نارنجی: وضعیت اضطراری

 

از زمان آغاز جنگ یمن در اواسط مارس 2015 وضعیت امنیت غذایی در یمن بدتر شده است.  این درگیری موجب تضعیف توانایی خرید مردم شده است و بسیاری از مردم یمن برای تأمین حداقل نیاز غذایی با مشکل مواجه شده‌اند. در حدود 17 میلیون و 800 هزار نفر از مردم یعنی 61 درصد از جمعیت یمن در وضعیت ناامنی غذایی به سر می‌برند و مطمئن نیستند که می‌توانند وعده غذایی بعدی خود را تهیه کنند. سطح بالایی از نیازها عمدتاً به کاهش ارزش پول ملی یمن و از دست دادن معیشت و درآمد مرتبط است.[2] 

آمار گرسنگی در یمن در یک نگاه:

-بیش از 19 میلیون یمنی قادر به تهیه مواد غذایی موردنیاز خود نیستند که در مقایسه با سال 2017، 24 درصد افزایش‌یافته است.

-نزدیک به 8 میلیون نفر به کمک‌های غذایی فوری نیازمندند.

-٤٦٢ هزار کودک از سوءتغذیه شدید رنج می‌برند.

-هر ١٠ دقیقه یک کودک یمنی می‌میرد.

-یونیسف: در سال ٢٠١٧ ، ٦٣ هزار یمنی براثر گرسنگی مرده‌اند.

-حداقل در ١٠ استان یمن گرسنگی شدید حاکم است.

-٤ نفر از هر 5 یمنی با ناامنی غذایی مواجه هستند.

-از 333 ناحیه و منطقه یمن، 107 ناحیه به‌صورت بالقوه شرایط مواجه‌شدن با قحطی شدید رادار است.

-32 درصد نواحی یمن در معرض قحطی کامل هستند.

-یک‌میلیون و 800 هزار نفر از کودکان یمن به‌شدت دچار سوءتغذیه شده‌اند.

-73 درصد مردم یمن به ماهیگیری و کشاورزی مشغول هستند که جنگ باعث خلق مشکلات زیادی برای این قشر از مردم یمن شده است.

فرجام سخن

مردم یمن پیش از تجاوز ائتلاف سعودی در وضعیت اقتصادی مناسبی به سر نمی‌بردند. تجاوز ائتلاف سعودی اما باعث شد تا یمن نه‌تنها به‌عنوان فقیرترین کشور عربی مطرح شود بلکه بزرگ‌ترین فاجعه انسانی نیز در این کشور رقم خورده است. اخیراً انتشار برخی تصاویر نشان داد که ساکنان روستای مشرادا در استان حجّة یمن به خوردن برگ درختان روی آورده‌اند. درواقع محاصره سه‌ساله یمن در کنار نابودی زیرساخت‌های این کشور توسط ائتلاف سعودی باعث خلق یک تراژدی انسانی شده است. در شرایط کنونی نیز موج جدید حملات عربستان و امارات به استان الحدیده شرایط را بسیار بغرنج‌تر کرده به‌گونه‌ای که سازمان ملل هشدار داده است که یمن به‌عنوان بزرگ‌ترین قحطی قرن به سمت فاجعه بشری پیش می‌رود. نکته مهم این است که این وضعیت در سایه حمایت‌های تسلیحاتی غرب از عربستان به وجود آمده است. قرارداد 110 میلیارد دلاری تسلیحاتی آمریکا با عربستان در خردادماه 96 باعث شد که آل سعود با جسارت بیشتری به‌افراط گری‌های منطقه‌ای خود ادامه دهد. علاوه بر این از سال 2015 به بعد صادرات سلاح انگلیس به عربستان 500 درصد افزایش‌یافته است. در جریان سفر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به انگلیس، لندن قرارداد فروش 48 جنگنده تایفون به عربستان به مبلغ 14 میلیارد دلار را امضا کرد و درمجموع ، یک قرارداد 85 میلیارد دلاری را با سعودی‌ها در این سفر امضا کرد. در کل بزرگ‌ترین قحطی قرن در یمن در سایه حمایت‌های تسلیحاتی غرب به عربستان صورت گرفته است.

 

 

[1] http://npps.ir/ArticlePreview.aspx?id=182215

[2] http://www.fao.org/3/I8532EN/i8532en.pdf