افزایش ۴۰ تا ۳۰۰ درصدی قیمت قطعات یدکی خودرو در ماه‌های گذشته موجب نارضایتی مردم و تعمیرکاران خودرو شده است. سخنگوی انجمن فروشندگان لوازم یدکی خودرو، رکود و بلاتکلیفی قیمت را دلیل افزایش قیمت عنوان می‌کند، در‌حالی‌که سخنگوی سازمان تعزیرات احتکار را دلیل گرانی قیمت‌ها می‌داند و می‌گوید: در این مدت حتی خودروسازان نیز قطعه احتکار کرده‌اند.
در این روز‌ها که گرانی انواع کالا‌ها بیداد می‌کند، افزایش قیمت لوازم یدکی خودرو نیز بلای جان دارندگان خودرو شده است. از قطعات بی‌کیفیت چینی گرفته تا قطعات قاچاق بی‌کیفیت و گران، همگی موجب نارضایتی دارندگان خودرو و تعمیرکاران شده است. گفته می‌شود از ۱۵۳۰ قطعه‌ساز ثبت شده در کشور حدود ۲۰۰ قطعه‌ساز پیش از این بحران تعطیل و حدود ۳۰۰ قطعه‌ساز هم به علت این بحران‌ها غیرفعال شده‌اند.
سخنگوی انجمن فروشندگان لوازم یدکی خودرو می‌گوید: ما از اردیبهشت امسال به صورت کتبی اخطار‌هایی را در مورد افزایش قیمت‌ها در بازار قطعات یدکی خودرو داده بودیم، اما متأسفانه مسئولان توجهی به این موضوع نداشتند. سید‌مهدی کاظمی از نبود نظارت بر بازار خرید و فروش قطعات یدکی خودرو انتقاد می‌کند و معتقد است: علاوه بر گرانی، رکود نیز عاملی شده تا قطعه در بازار کم باشد، واردکنندگان به دلیل نوسانات نرخ ارز ثبت‌سفارش‌های خود را متوقف کرده‌اند؛ علاوه بر این تولیدکنندگان داخلی نیز منتظر ثبات اوضاع بوده و حجم تولید را کاهش دادند.
وی با تأکید بر اینکه عمده شکایات ارسالی به اتحادیه مربوط به قطعات بی‌کیفیت و گران است، می‌گوید: پیش از این مشکل اصلی بازار قطعات یدکی خودرو فروش قطعات بی‌کیفیت به عنوان اصل به مردم بود، اما امروز این قطعات بی‌کیفیت به فروش رسیده و بازار شاهد کاهش قطعه است. این اظهارات در حالیست که از سازمان تعزیرات حکومتی خبر می‌رسد خودروسازان که تا دیروز خودرو احتکار می‌کردند در این ماه‌ها به احتکار قطعات خودرو روی آورده‌اند. در این خصوص سخنگوی سازمان تعزیرات از احتکار عمده قطعات خودرو توسط بخش خصوصی و خودروسازان خبر می‌دهد و می‌گوید: اتحادیه‌ها نقش نظارتی دارند، اما قیمت لوازم یدکی خودرو در ماه‌های گذشته چند برابر گران شده است.
بزرگترین پرونده احتکار لوازم یدکی خودرو مربوط به سمنان است
رایگانی می‌افزاید: بزرگترین پرونده لوازم یدکی خودرو در سازمان تعزیرات در استان سمنان بوده که ۵۰ میلیارد تومان انواع لوازم یدکی کشف شده است. وی بدون اشاره به نقش خودروسازان در احتکار قطعات خودرو و میزان آن می‌گوید: همه این لوازم یدکی به طور غیر‌قانونی وارد و احتکار شده بود. حتی خودروسازان هم احتکار کردند.
کمبود عرضه در بازار لوازم یدکی خودرو
همچنین رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با بیان اینکه علت افزایش قیمت قطعات خودرو را باید از اتحادیه لوازم یدکی پرسید، می‌گوید: تعمیرکاران ما قربانی تقلّب هستند و با توجه به اینکه قطعات بی‌کیفیت هستند کیفیت کار تعمیرکاران را زیر‌سؤال برده است. قطعات پرمصرف مانند لنت ترمز، دیسک صفحه کلاج و فیلتر‌ها حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است و وجود واسطه‌های متعدد عامل این افزایش است. علیرضا نیک آیین با بیان اینکه کمبود عرضه در بازار لوازم یدکی وجود دارد، می‌افزاید: کیفیت قطعات هم کاهش یافته است و برخی از کارخانه‌های قطعه‌ساز به علت نیامدن مواد‌اولیه، قطعات کنار رفته از خط تولید را وارد بازار کردند.
نیمی از بازار لوازم یدکی خودرو قاچاق است
حسن ساده، عضو هیئت مدیره اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو نیز دلیل افزایش قیمت را تعدد مراکز تصمیم‌گیر و توجه نکردن به عواقب تصمیماتشان می‌داند و معتقد است: بر اساس قانون، اتحادیه‌ها اجازه نرخ‌گذاری و نظارت ندارند و سازمان‌های تصمیم‌گیر هم با اتحادیه‌ها مشورت نمی‌کنند. مصرف قطعات یدکی در سال ۹۶ در کشور ۵/ ۱۱ میلیارد دلار برای حدود ۵ /۲۲ میلیون خودرو بوده است. وی می‌افزاید: حدود ۵۰ درصد این مبلغ، تولید داخل و ورود کالا از مبادی رسمی و ۵۰ درصد این کالا‌ها هم از مبادی غیررسمی بوده است و فروشنده‌ها هم نمی‌توانند اصلی را از بدلی تشخیص دهند.
انجمن قطعه‌سازان: کمبود قطعات را به مسئولان هشدار دادیم
مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه‌سازان خودرو هم با حضور در این برنامه با اشاره به اینکه در چند ماه اخیر در ملاقات با مسئولان هشدار‌های لازم را درباره مشکلات قطعه‌سازان داده‌ایم، می‌گوید: هر روز وضعیت بدتر می‌شود. قیمت مواد‌اولیه خارجی سه برابر شده است. اجناسی را که با دور زدن تحریم‌ها خریدیم و در گمرک کشورمان نگه داشتیم تا آن را ترخیص کنیم، اما بر اساس تصمیم نادرست مسئولان قیمت ارز را از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به ۸ تا ۹ هزار تومان تبدیل کردند. مواد‌اولیه خارجی ما حدود دو تا سه برابر افزایش قیمت داشته است. وی می‌گوید: بر‌اساس قرارداد حقوقی قطعه‌سازان با شرکت‌های خودروساز، اجازه ندارند قطعاتی را که مطابق با قطعه‌سازان خودرو است، به طور مستقیم در بازار بفروشند و قطعه‌سازان داخل، تولیدات خود را باید در اختیار خودروسازان قرار دهند. بیگلو افزود: برخی قطعه‌سازان، زیرپله‌ای تولید می‌کنند که مالیات ندهند و کیفیت و استاندارد‌ها را هم رعایت نمی‌کنند و به ما هم ارتباطی ندارند. وی می‌گوید: قیمت قطعات خودرو حدود ۵/ ۲ برابر شده یعنی ۱۵۰ درصد افزایش قیمت داشته است، در‌حالی‌که قیمت مواد‌اولیه سه برابر شده است. کل فروش سایپایدک و ایساکو در سال گذشته کمتر از ۳ هزار میلیارد تومان بوده، در‌حالی‌که حجم بازار لوازم یدکی کشور حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان است. وی می‌افزاید: بسیاری از قطعات از چین وارد می‌شود، اما نشان شرکت معتبر ایرانی روی آن می‌زنند و می‌فروشند و این موارد را به سازمان تعزیرات هم اعلام کردیم، اما اقدامی نشده است. عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه می‌گوید: در چند سال اخیر صنعت قطعه‌سازی به جای قطعه‌سازی به واردات قطعه روی آورده، زیرا قیمت ارز پایین بود و واردات قطعه به صرفه بود. با افزایش قیمت ارز، واردات قطعه برای واردکنندگان صرفه اقتصادی نخواهد داشت. اکنون فرصت خوبی برای تولیدکنندگان داخلی است. عزیزی می‌افزاید: متنوع نبودن محصول موجب شده تا قطعه‌سازان به تولید قطعات پراید و پژو روی آورده‌اند و هیچ وقت برای انتقال فناوری و توسعه و صادرات تلاش نمی‌کنند.
دست قاچاقچیان قطعات بی‌کیفیت به خون آلوده است
با توجه به افزایش بهای قطعات خودرو و اتکای نیمی از بازار قطعات به واردات غیررسمی قاچاق که کیفیتش با ابهام مواجه است، بی‌تردید یکی از مهم‌ترین دلایل تصادفات و مرگ و میر جاده‌ای در ایران قطعات بی‌کیفیت و غیراستانداردی است که قاچاقچیان وارد کشور می‌کنند. از این رو باید عنوان داشت که دست قاچاقچیان قطعات بی‌کیفیت خودرو به خون هموطنانی که در جاده‌ها جان می‌بازند به نوعی آلوده است.
