سیاست‌های تجاری دولت ترامپ در هیچ حوزه‌ای همانند بخش انرژی روشن نیست. در سال‌های گذشته، دولت بوش پسر به عنوان دولتی با رفتار دوستانه با شرکت‌های نفتی شناخته می‌شد، اما دولت ترامپ از دولت بوش پسر نیز فراتر رفته است.
همکاری با رکس تیلرسون، مدیرعامل پیشین شرکت اگزون موبیل با عنوان وزیر امور خارجه، پیام قدرتمندی را به همه صنعت ارسال کرد. هرچند وی به دلایلی از این سمت کنار رفت. در دوره ترامپ، ایالات متحده از معاهده آب و هوای پاریس خارج شد و این اقدام از اولویت‌های شرکت اگزون و سایر شرکت‌های صنعت نفت محسوب می‌شد.
پس از این اقدام، آژانس حفاظت از محیط زیست، مقررات مربوط به محدودیت انتشار کربن و سایر آلاینده‌ها را لغو یا آسان‌تر کرد. شرکت اگزون در یک دهه گذشته به دنبال این سیاست بوده و بار‌ها به حامیان تغییر اقلیم حمله کرده است. با وجود پذیرش عمومی بحران تغییر اقلیم از سوی صنعت انرژی، در عمل شاهد اقدام خاصی از سوی آن‌ها نبوده‌ایم.
همچنین دولت ترامپ، اجازه حفاری در دو اقیانوس شرق و غرب ایالات متحده را صادر کرده و مقررات ایمنی سختگیرانه حفاری فراساحلی را که پس از فاجعه نشت نفت دکل شرکت بی‌پی (بدترین حادثه تاریخ نفت امریکا) وضع شده بود، آسان‌تر کرده است.
از سوی دیگر، مناطق ملی حفاظت شده امریکا به روی شرکت‌های نفتی گشوده شده تا پس از چند نسل، شاهد اکتشاف و تولید در آن‌ها باشیم. ممنوعیت صدور نفت تولیدی ایالات متحده نیز پس از چند دهه، لغو شده است. از آن زمان، امریکا به یک بازیگر بزرگ در صنعت جهانی انرژی تبدیل شده است.
معافیت‌های مالیاتی نیز منافع زیادی برای غول‌های نفت و گاز به ارمغان آورده است. ترامپ از انقلاب شیل به عنوان یکی از عوامل رشد اقتصادی کشورش یاد کرده است که می‌تواند استقلال انرژی را برای ایالات متحده به ارمغان آورد.
تهدید و تحریم
ترامپ بزرگ‌ترین حامی افزایش صادرات ال ان جی امریکا به سراسر دنیا بوده و تهدید کرده است که در صورت توافق آلمان و روسیه برای ساخت خط لوله نورد استریم ۲، این کشور را تحریم خواهد کرد. با ساخت این خط لوله، واردات گاز آلمان از روسیه به عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز این کشور، دو برابر می‌شود.
تهدید ایالات متحده به استفاده از ابزار تحریم‌ها علیه برلین با تلاش تولیدکنندگان امریکایی ال ان جی برای فروش به آلمان و سایر کشور‌های اروپایی و با عنوان جایگزین گاز روسیه همزمان شده است.
رهبران آلمان از دخالت سایر کشور‌ها در مسائل داخلی خود، ابراز نارضایتی کردند و بر تکمیل خط لوله جدید انتقال گاز طبیعی تأکید دارند، اما همزمان به دلیل دوستی با واشنگتن، در حال تکمیل پایانه‌های واردات ال ان جی هستند.
اکثر کارشناسان انرژی معتقدند ال ان جی امریکا به زودی به بخشی از سبد گاز طبیعی وارداتی قاره اروپا تبدیل خواهد شد. هرچند قیمتی بیش از بهای خرید گاز از دو کشور روسیه و نروژ دارد. اروپا بزرگ‌ترین متحد امریکاست و با خرید ال ان جی از امریکا، بازار ایالات متحده نیز در اختیار اروپایی‌ها قرار خواهد گرفت.
با این اقدام، امریکایی‌ها نمی‌توانند به دلیل اعمال سیاست تجارت غیرمنصفانه از اروپایی‌ها شکایت کنند. کسری تجاری کنونی امریکا در دادوستد با آلمان به دلیل واردات خودرو از این کشور است و انرژی سهم اندکی در این مبادلات دارد، اما با روانه شدن کشتی‌های غول‌پیکر ال ان جی به بنادر آلمان، این کسری تجاری کمتر خواهد شد.
در تجارت امریکا و چین نیز شرایط مشابهی حکمفرماست. چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی دنیا دارای مازاد تجاری در دادوستد با امریکا بوده و با خرید ال ان جی از امریکا شاهد کاهش کسری تجاری خواهد بود. چین می‌تواند مقدار گاز خریداری شده از کشور‌هایی نظیر قطر، استرالیا، گینه نو و روسیه را کاهش داده و از منابع امریکایی خرید کند.
سالانه ۳۵۰ میلیارد دلار کالا از چین روانه ایالات متحده می‌شود و صادرات امریکایی‌ها به چین ۱۵۰ میلیارد دلار است. تاکنون یک قرارداد ۲۵ میلیارد دلاری برای خرید ال ان جی ایالات متحده توسط چینی‌ها به امضا رسیده است و احتمالاً یک قرارداد ۲۵ میلیارد دلاری دیگر نیز به امضا خواهد رسید.
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که کاهش کسری تجاری با چین یکی از شعار‌های ترامپ در کمپین تبلیغات انتخابات سال ۲۰۲۰ میلادی خواهد بود. در جنگ تجاری آغاز شده ایالات متحده و چین، تعرفه‌های تجاری به عنوان یک فرصت استراتژیک برای کاخ سفید و در جهت تحریک تولیدکنندگان امریکایی به شمار می‌رود.
ائتلافی برای به بن‌بست کشاندن
در این میان، با آغاز تحریم نفت ایران توسط دولت ترامپ ممکن است ائتلاف دولت‌های روسیه، چین، هند و ایران برای بی‌اثر کردن این تحریم‌های سختگیرانه وارد عمل شوند. بسیاری از کارشناسان معتقدند در شرایط کنونی رهبران پکن در برابر تهدید‌های کاخ سفید و اولتیماتوم‌های این کشور تسلیم نخواهند شد.
با تحریم‌های دولت ترامپ در بدبینانه‌ترین سناریو شاهد کاهش ۵/۱ میلیون بشکه‌ای صادرات کشور ایران خواهیم بود، اما صادرکنندگان نفت امریکا و سایر رقبای ایران در کارتل اوپک، یک فرصت بزرگ برای کسب سهم بازار بیشتر خواهند یافت.
گروهی از کارشناسان معتقدند پیروزی در نبرد تجاری با چین کارکردی انتخاباتی روی جمهوریخواهان دارد و در ماه نوامبر شاهد امضای قرارداد کاهش تعرفه با چینی‌ها خواهیم بود. پس از حضور در بازار ال ان جی چین، امریکایی‌ها روانه ژاپن، کره جنوبی و هند خواهند شد. هرچند نمی‌توان با قاطعیت از آغاز جنگ تعرفه‌های کاخ سفید با این کشور‌ها سخن گفت. کارشناسان از جنگ تجاری آغاز شده توسط ترامپ در دادوستد با چینی‌ها با عنوان جنگ سرد جدید یاد می‌کنند.
راهی که در پیش است
همزمانی تحریم‌های کنونی ایران و روسیه در بخش انرژی به عنوان رقبای بازار ایالات متحده با آغاز حضور امریکایی‌ها در بازار صادرکنندگان انرژی اتفاقی نیست. تهدید به افزایش تعرفه‌ها یا تحریم خریداران بزرگ انرژی نظیر کره جنوبی، اروپا، چین و ژاپن نیز در شرایط کنونی برای افزایش سهم بازار تولیدکنندگان نفت امریکا انجام شده است.
همچنین ممکن است کاخ سفید برای افزایش سهم بازار تولیدکنندگان نفت و گاز خود از مداخله نظامی نیز علاوه بر فشار‌های اقتصادی بهره ببرد. اگر امریکایی‌ها در فروش ال ان جی خود موفق شوند، احتمالاً در آینده در بازار نفت نیز شاهد اقدامات مشابهی باشیم. بازی بزرگ واشنگتن آغاز شده است.
منبع: اویل پرایس
