وجود بافتهای فرسوده همواره به عنوان یکی از معضلات شهری به شمار میرود؛ مسئلهای که ضمن بخشیدن چهرهای زشت به شهرها عملاً مانعی برای هرگونه توسعه به حساب میآید. این درحالی است که با بروز کوچکترین حادثهای بیشتر تلفات و خسارات را به جای میگذارد. دراین میان شهرستان خرمآباد در استان لرستان از جمله مناطقی در کشور به شمار میرود که با داشتن ۲۷۰ هکتار بافت فرسوده به شدت نیازمند نوسازی است. این درحالی است که وجود بافتهای تاریخی دراین مناطق سبب شده است این کار با حساسیت ویژهای دنبال شود؛ موضوعی که موجب شد مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری خرمآباد از پیگیری طرح نوسازی و ساماندهی محلههای فرسوده با هدف رونق گردشگری خبر دهد.
وجود ۲۷۰ هکتار بافت فرسوده در شهرستان خرمآباد و در استان لرستان سبب شده است مدیران شهری نوسازی این بافتها را با حفظ آثار تاریخی همواره در نظر داشته باشند. این مهم موجب شده است در سال جاری مدیران استانی برنامه ویژهای برای این موضوع در نظر بگیرند. استاندار لرستان در این خصوص میگوید: «یکی از برنامههای اصلی دولت در سال ۹۷ بازسازی بافتهای فرسوده بوده و اعتبارات خوبی نیز در این راستا تخصیص دادهشده است.» سیدموسی خادمی میافزاید: «با وجود اینکه بیکاری و بحث آسیبهای اجتماعی از موضوعات بسیار جدی در سطح کشور است، اما در برخی مناطق خاص که عمدتاً بافتهای فرسوده و حاشیهنشین هستند ترکیب جدی این مشکلات با هم باعث شده است معضلات موجود در این مناطق به شدت حاد باشد.» این مسئول با اشاره به وجود ۲۷۰ هکتار بافت فرسوده در شهرستان خرمآباد ادامه میدهد: «این موضوع اهمیت نوسازی اینگونه بافتها را بیش از پیش نشان میدهد که لازم است با حفظ آثار تاریخی نوسازی و مرمت شوند.»
فرسودگی ۷ درصد مساحت خرمآباد
طبق آمار شهرداری، شهر خرمآباد دارای ۲۸ محله فرسوده با مساحت تقریبی ۲۷۰ هکتار است که در آنها ظرفیتهای مثبت و منفی زیادی وجود دارد که اگر از فرصتهای مثبت آن استفاده نشود به ناچار باید منتظر تهدیدات این مکانها در ابعاد مختلف شد. این شهر با مساحت ۳۴۷۵ هکتار، دارای ۲۸ محله و نقطه فرسوده بوده که نسبت بافت فرسوده به کل مساحت شهر نزدیک ۷ درصد است. بافتهای فرسوده خرمآباد در محلههایی از جمله ستارخان، شهید مطهری، باغ فیض، پل بهداری، حافظ، کرگانه، علیآباد، گل سفید، پشته حسین آباد، پشت بازار، باغ دختران، میدان آزادی و قسمتی از خیرآباد و سکونتگاههای غیررسمی در علیآباد و گل سفید متمرکز شدهاند. این درحالی است که بافتهای فرسوده شهر خرمآباد دارای مشکلات ساختاری است که مهمترین آنها شامل فرسودگی مصالح، برخورداری نامناسب از خدمات شهری، نبود دسترسی مناسب وسایل ماشینی به دلیل تنگ و باریک بودن کوچهها، نبود فضای سبز و بازی کودکان، کمبود فضاهای ورزشی و فرهنگی، کمبود فضاهای درمانی، وجود کوچههایی با شیب بسیار تند مانند سایت پشته، نبود پارکینگهای عمومی و پایین بودن کیفیت زندگی است.
نوسازی با رویکرد گردشگری
از آنجا که در نوسازی بافتهای فرسوده همه جوانب باید در نظر گرفته شود لذا یکی از این اصول بحث گردشگری است که این مهم در نوسازی این نوع از بافتها باید به طور جد لحاظ شود. مدیرعامل سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری خرمآباد با تأیید این موضوع میگوید: «طرح نوسازی و ساماندهی محلههای فرسوده با رویکرد گردشگری از سوی مدیران شهری درحال پیگیری است.» فرشاد یوسفوند میافزاید: «این سازمان در راستای بازآفرینی فضای شهری از سال گذشته تاکنون اقدامات زیادی انجام داده و نتیجه و پیشرفت خوبی را نیز کسب کرده است.» از آنجا که پیگیری طرح نوسازی و ساماندهی محلهها و بافتهای فرسوده با رویکرد گردشگری یا توانمندسازی و ایجاد زیرساختها و مقاومسازی خانهها یکی از برنامههای سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری خرمآباد بوده است، لذا این موضوع به طور ویژه در محله گل سفید خرمآباد درحال انجام است. طبق آخرین خبرها یکی از این اقدامات اجرای ساختمان مرکز توسعه محله گل سفید در یک طبقه با مشارکت اداره راه و شهرسازی است که در حال حاضر دارای پیشرفتی بالغ بر ۸۵ درصد است. همچنین طراحی و اخذ مجوزات لازم و همچنین انتخاب پیمانکار جهت بهسازی محور فردوسی (راسته بروجردیها) در محله بازار به مساحت تقریبی ۲ هزار متر مربع نیز یکی دیگر از این اقدامات است.