بررسی و تحلیل مواضع و سخنان رئیسجمهور امریکا، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات کاخ سفید در این دور از نشست مجمع عمومی سازمان ملل یا جلسات جانبی آن حائز سه ویژگی اصلی «تلاش برای اجماعسازی جهانی علیه ایران»، «تحریک جامعه ایرانی با اتهامزنی مالی- اقتصادی به نظام و مسئولان ارشد کشور» و «عصبانیت نسبت به گسترش نفوذ معنوی ایران در منطقه غرب آسیا» میباشد.
دونالد ترامپ و سایر سیاستمداران دولت وی بعد از آنکه نتوانستند با اقداماتی مانند خروج از برجام و تشدید فشارهای اقتصادی به ایران، زمینه را برای امتیازگیری از ایران فراهم کنند تلاش کردهاند تا از نشستهای جانبی مجمع عمومی سازمان ملل نهایت استفاده را برای معرفی کردن ایران به عنوان ناقض صلح بینالمللی کنند آن هم با ادبیاتی خشن و بسیار پرخاشگرایانه. لحن و ادبیات مقامات امریکایی نظیر جان بولتون، مایک پمپئو، نیکی هیلی و دونالد ترامپ آنجایی که درباره جمهوری اسلامی ایران سخن میگویند از کلمات و واژگان توهینآمیز که نشان دهنده میزان عصبانیت آنها از موفقیتهای ایران و انعطاف ناپذیر بودن کشور در برابر فشارهاست، حکایت دارد. اینکه دونالد ترامپ در سخنرانی خود از عباراتی مانند «سران ایران بذر هرج و مرج، مرگ و نابودی میافکنند...، آنها به مرزهای همسایگانشان و حق حاکمیت آنها احترام نمیگذارند...، سران ایران، منابع این کشور را هدر میدهند تا خودشان را ثروتمند کرده و اقدام به گسترش بلایا در سراسر منطقه و فراسوی آن کنند... و همسایگان ایران بابت اهداف ستیزهجویانه و توسعهطلبانه ایران هزینه زیادی متحمل شدهاند» استفاده میکند نشاندهنده همین مسئله است که امریکاییها از عدمهمراهی بسیاری از کشورها در توسعه تحریمهای بینالمللی علیه کشورمان آنگونه که دلخواه این کشور است استقبال نکردهاند و تمام تلاش امروز امریکاییها متقاعد کردن سایر کشورها برای افزایش همکاریها جهت اعمال محدودیتهای ضدایرانی است.
عصبانیت ناشی از بنبست طرحهای ضدایرانی
در نمونهای دیگر جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا در حاشیه اجلاسی موسوم به «اتحاد ضد ایران اتمی» هشدار داد که اگر ایران علیه امریکا و متحدان این کشور اقدامی انجام دهد با پیامدهای جدی آن روبهرو خواهد شد. بولتون همچنین در مورد تجارت با ایران تأکید کرد که اجازه نمیدهیم اروپا یا هر کشور دیگری تحریمهای ایران را دور بزند و خط و نشان کشد. کسانی که بعد از چهارم نوامبر تجارت خود را با ایران ادامه دهند باید در انتظار پیامدهای ناگواری باشند. این لحن تهدیدی جان بولتون که شباهت بسیاری به لحن سایر مقامات این کشور در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران دارد، از تلاش همگون مقامات ارشد این کشور جهت اجماع جهانی علیه ایران حکایت دارد. اگر چه نباید از «ناامیدی توأم با یأس» امریکاییها در این دور از گفتوگوها و سخنرانیهای مجمع عمومی سازمان ملل نیز غافل شد، ناامیدی بعد از آن روی داده که امریکاییها انتظار داشتند در تابستان امسال جامعه ایرانی با شورشهای اجتماعی و اجتماعات گسترده خیابانی، فروپاشی نظام را وارد فاز اجرایی کنند.
جان بولتون در ادامه با اشاره به اینکه رهبران ایران امریکا را شیطان بزرگ میدانند، در خطابی مستقیم گفت: «اگر علیه ما، متحدان یا شرکای ما اقدام کنید، به شهروندان ما آسیبی برسانید، اگر به دروغ، تقلب و فریب دادن ادامه دهید، بله، باید هزینه جهنمی آن را بپردازید.»
اینکه رودی جولیانی وکیل ترامپ در نشست گروهک تروریستی منافقین تأکید میکند: «تحریمهای امریکا و فشار اقتصادی منجر به تغییر رژیم در ایران خواهد شد» نشان میدهد پالسهایی از طرف افراد یا جریانی در داخل کشور به مقامات امریکایی ارسال شده است مبنی بر اینکه گسترش تحریمها میتواند ایران را وادار به امتیازدهی جدید کند، البته در این میان بسیاری از سیاستمداران امریکایی و مؤسسات تحقیقاتی این کشور معتقد هستند که طرح و ایدههای دولت کنونی امریکا برای وادار کردن ایران به مذاکرات جدید موفقیت آمیز نبود و تنها به افزایش هزینههای امریکا انجامیده است، کمااینکه علاوه بر بیانیه ۵۳ تن از شخصیتهای برجسته امریکایی به دونالد ترامپ مبنی بر ناموفق بودن اقدامات دولت وی برای ایجاد انعطاف در جمهوری اسلامی ایران، اندیشکده امریکایی شورای روابط خارجی نیز روز گذشته در تحلیل نشست آتی شورای امنیت سازمان ملل به ریاست ترامپ نوشت: «بازی شطرنجی که ترامپ برای مات کردن جمهوری اسلامی آغاز کرده است، میتواند منجر به عقب نشینی و شکست امریکا شود چراکه بسیاری از متحدان امریکا یعنی اعضای دائم شورای امنیت مانند انگلیس و فرانسه از خروج یکجانبه امریکا از معاهده برجام ناراحت هستند. تلاش برای منزوی کردن ایران ممکن است منجر به انزوای امریکا شود.»
عصبانیت از تأثیرگذاری شعار «مرگ بر امریکا»
نکته قابل توجه دیگر آنکه مقامات امریکایی در این دور از نشست مجمع عمومی سازمان ملل، واکنش پررنگتری نسبت به شعار مرگ بر امریکا و مرگ بر اسرائیل از خود نشان دادند و از جامعه ایرانی خواستند برای بهبود اوضاع اقتصادی خود از دادن چنین شعاری دست بردارند. ترامپ در سخنرانی اخیر خود میگوید: «میخواهیم فروش نفت ایران را هدف قرار دهیم. اجازه نخواهیم داد این رژیمهایی که مرگ بر امریکا میگویند و اسرائیل را تهدید میکنند، صاحب کلاهکهای هستهای باشند.»
ترامپ پیش از این نیز ادعا کرده است: «آنها (ایرانیها) عادت داشتند که فریاد «مرگ بر امریکا» سر دهند، اما الان این شعار را دیگر سر نمیدهند.» ترامپ در کنگره محافظهکاران امریکا ضمن تکرار ادعاهای ضد ایرانی خود، از اینکه ایرانیها «مرگ بر امریکا» میگویند ابراز نگرانی کرده بود.
اوباما نیز در یکی از سخنرانیهای خود بیان میکند: «مردم ایران تاریخ پرافتخار و ظرفیتهای فوقالعادهای دارند، اما شعار «مرگ بر امریکا» اشتغالزایی و ایران را امنتر نمیکند.» پس از چند روز جان کری هم موضع مشابهی اتخاذ و در گفتوگو با بیبیسی و در پاسخ به چگونگی تعمیق روابط تهران- واشنگتن بیان کرد: «فکر میکنم همه میتوانند با تغییر لحن و کم کردن از شعارها شروع کنند. اول از همه شعار مرگ بر امریکا و مرگ بر اسرائیل است. داشتن نقشهای برای نابودی اسرائیل به این روند کمکی نمیکند.»
عصبانیت امریکا از مردم ایران
مجموع مواضع و سخنان مقامات امریکایی نشان میدهد امریکاییها در روزهای اخیر به شکل فزایندهای نه تنها از ناکارآمدی طرحهای خود جهت تغییر رویکرد موفقیت آمیز جمهوری اسلامی ایران در عرصههای مختلف نظامی، منطقهای و سیاسی عصبانی هستند بلکه از جامعه ایرانی نیز به شدت ناامید و ناراحت میباشند آن هم به این دلیل که بعد از به کارگیری ابزارهای مختلف اقتصادی، جامعه ایرانی در جهت شورشهای اجتماعی با هدف فروپاشی نظام، اقدام مؤثری انجام نداده است.