بیمه فرشبافان پرداخت نمیشد، مواد اولیه با کیفیت به سختی در بازار یافت میشد، گرانی و مواد اولیه نامرغوب، فرشهای دستبافت بیکیفیت را روی دست فرشبافان میگذاشت. بازاری برای فروش هنر دست روستائیان نبود و هزار و یک مشکل دیگری که این روزها به گفته نماینده مردم خلخال در مجلس شورای اسلامی تا حدودی برطرف شده است. حالا رونقی در بازار فرشبافان ایجاد شده است و سرمایهگذاران با ورود به این بخش و شناسایی ظرفیتهای اردبیل در راستای اشتغالزایی و توسعه این استان گام بر میدارند. موضوعی که نیازمند حمایت دوجانبه از سرمایهگذار و تولیدکنندگان از سوی متولیان است تا چرخ اقتصاد استان به حرکت در بیاید. اولین گام در این مرحله هم ارائه تسهیلات بانکی با شرایط سادهتر است.
صبح خروسخوان قالیبافان روستایی برای کمک خرج و تأمین معیشت، دارقالی را گوشهای برپا میکردند و گره پشت گره میزدند. ساعتها و ماهها وقت صرف میکردند و در نهایت وقتی قالی تمام میشد و از دار آن را جدا میکردند، خریداری برای آن نبود. نه اینکه کسی طالب هنر دست روستائیان نباشد، بلکه بازاری برای معامله نبود. از همین رو قالی روی قالی در خانههای روستایی تلمبار میشد و در نهایت دلالی با قیمت ناچیزی تمام زحمت روستائیان را یکباره خریداری میکرد. روستائیان هم برای اینکه فعالیتهای کشاورزی و دامداری خرد کفاف زندگیشان را نمیداد به ناچار زیربار خواستههای آنها میرفتند.
از همین رو ممکن بود برای مدتی حتی کار قالیبافی را هم رها کنند و با دنبال کار دیگری بروند که زودتر نتیجه بخش باشد. بنابر این همین فاصله گرفتن از عرصه قالیبافی منجر به قطع شدن بیمه آنها میشد. معضلی که نماینده مردم خلخال در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با «جوان» میگوید: «متأسفانه در گذشته شاهد قطع شدن بیمه قالیبافان در اثر وقفه کوتاهی که بین کار آنها میافتاد بودیم.» از همین رو آنها نه راه پس داشتند و نه راه پیش، دیگر نه خبری از بیمه بود و نه امیدی به ادامه کار با آن وضعیت بازار میرفت. در همین زمان بود که به دلیل سودآوری خوبی که در عرصه صنایع دستی وجود داشت، سرمایهگذاران ورود و برنامهریزی در راستای توسعه صنعت فرش دستباف را هدفگذاری کردند. بشیر خالقی در این باره میافزاید: «خوشبختانه اکنون با ورود سرمایهگذاران بخش خصوصی بخشی از معضلات گذشته برطرف شده است و پیشبینی میشود صنعت فرش دستبافت استان رونق خوبی یابد.»
قالیبافی اردبیل در مسیر توسعه
البته ورود سرمایهگذاران به این معنا نیست که مسئولان دیگر وظیفهای در قبال روستائیان فرشباف ندارند. در این خصوص نماینده مردم خلخال در مجلس بیان میکند: «با توجه به اینکه یک میلیارد و نیم برای اشتغال روستائیان در صندوق توسعه ملی در نظر گرفته شده، لازم است بانکها در راستای پرداخت تسهیلات بانکی اهتمال بیشتری بورزند و سختگیریهای بیمورد را کاهش دهند.» تا هم چرخ صنعت با سرعت بیشتری به حرکت در بیاید و هم همزمان از روستائیان و سرمایهگذاران حمایتهای لازم صورت بگیرد. چراکه بدون حمایت دوجانبه شعار سال ۹۷ یعنی حمایت از کالای ایرانی محقق نمیشود.
خالقی با اشاره به ظرفیت اشتغالزایی فرش دستبافت در استان اردبیل میافزاید: «در مرحله اول با ورود سرمایهگذاران اشتغالزایی هزار نفری هدفگذاری شده است.» بنابر این روشن است در صورتی که حمایتهای مسئولان در این زمینه وجود داشته باشد، این ظرفیت اشتغالزایی روز به روز هم توسعه مییابد. این نماینده مجلس ادامه میدهد: «در حال حاضر کلاسهای آموزشی برای روستائیان برگزار و طرح و نقشه مورد نیاز روستائیان هم مشخص شده است.» بنابر این رونق فرشبافی با یک برنامه مشخص رو به جلو حرکت میکند.
فرش به عنوان یک کالای تماماً ایرانی شناخته میشود که از مواد اولیه تا تولید نهایی آن با دستان روستائیان تولید میشود. از اینرو ظرفیت خیلی خوبی در راستای اشتغالزایی به حساب میآید. ظرفیتی که پیش از هر چیزی نیازمند در دسترس بودن مواد اولیه و باکیفیت ایرانی و ارزان قیمت است. در مرحله بعدی حمایت مالی با ارائه تسهیلات و شناسایی بازارهای فروش قرار دارند. بازارهایی که باید نظارت مسئولان برپا شوند و اگر صادراتی هم انجام میشود سود قالیبافان هم در نظر گرفته شود. لازم به ذکر است که چندی پیش موزهای هم با عنوان موزه فرش اردبیل در این استان راهاندازی شده است تا این هنر هرچه بیشتر به گردشگران معرفی و زمینه توسعه آن نیز فراهم شود.