سرویس اجتماعی جوان آنلاین - مهسا گربندی: دیروز آخرین روز از هفته ازدواج بود؛ هفته‌ای که مسئولان برخی از نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی از طرح‌ها و برنامه‌هایی برای کمک به ازدواج جوانان رونمایی کردند و یادشان افتاده که باید فکری به حال ازدواج جوانان کرد. در این میان، اما معاونت امور جوانان وزارت روزش و جوانان اسامی روز‌های این هفته را نیز اعلام کرد؛ یک روز را توانمندسازی مهارت‌های اقتصادی نامید و روز دیگر را توانمندسازی مهارت‌های زندگی! و به این ترتیب هفته ازدواج به پایان رسید!
در شرایط نامناسب اقتصادی کشور و زمانی که بسیاری از مردم با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند، ازدواج بسیاری از جوانان به تاخیر می‌افتد و حالا یک هفته‌ای می‌شود که مسئولان از برنامه‌هایی که بیشتر آنها بوی تسهیل اقتصادی می‌دهد سخن می‌گویند. این در حالی است که سیزده سال پیش خود جوانان قانون تسهیل ازدواج داشتند که در پیچ‌وخم اجرایی شدن مانده و نیاز به همت و تلاش مسئولان برای اجرا شدن دارد.
قانون تسهیل ازدواج چه می‌گوید؟
قانون تسهیل ازدواج جوانان در آذر ماه سال ۸۴ در قالب ۱۳ ماده به منظور حمایت مالی از جوانان و ارائه تسهیلات لازم برای ازدواج تدوین شد. این لایحه که از سوی مجلس هفتم ارائه شده بود با گذشت ۱۳ سال از تصویب آن، همچنان در مجلس مسکوت مانده و دولت‌ها به بهانه‌های مختلف آن را پشت گوش انداخته‌اند.
مهم‌ترین موضوع در لایحه مذکور ایجاد «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» بود که قرار بود با گذشت سه ماه از تصویب این قانون از سوی دولت، این صندوق ایجاد شود، اما حال با گذشت ۱۳ سال از تصویب این قانون هنوز اقدامی در این باره انجام نشده است. همچنین «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» قرار بود در حوزه اشتغال، مسکن و برخی از هزینه‌های حوزه ازدواج فعالیت کند. در ماده ۲ این قانون دولت مکلف است علاوه بر استفاده از منابع بودجه سنواتی پیش‌بینی شده، از‌محل «صندوق اندوخته ازدواج جوانان» به مزدوجین نیازمند به اجاره مسکن، حسب تشخیص کمیته سامان ازدواج با توجه به امکانات صندوق، وام ودیعه مسکن پرداخت کند. در نخستین سال در بودجه سال ۸۵ برای این صندوق حدود ۳۲۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شد.
پس از حدود ۲ سال از تصویب قانون، هیات وزیران و شورای‌عالی اداری در قالب مصوبه‌ای ادغام این صندوق و تشکیل صندوق جدیدی به‌نام «مهر امام رضا (ع)» را تصویب کردند و در واقع پشتوانه مالی این صندوق از بین رفت و این طرح همچنان در انزوا قرار گرفت. هم چنین قرار بود که از محل این صندوق حداکثر به مدت ۲ سال هزینه زندگی به زوج‌هایی که منبع درآمدی نداشته باشند، پرداخت شود که تاکنون هیچ کدام عملی نشده است.
پول‌مان به هزینه‌های ازدواج نمی‌رسد
الهام ۳۴ سالش است و حدود ۶ ماه از روز عقدش می‌گذرد به همراه همسرش به دنبال تالار عروسی و تهیه یک خانه در تهران هستند تا زندگی مشترکشان را آغاز کنند. او راجع به هزینه‌های ازدواج به خبرنگا‌ر «جوان آنلاین» می‌گوید: «به دلیل بالا بودن هزینه جشن ازدواج تصمیم گرفتیم که مراسم عروسی را در ساده‌ترین حالت ممکن برگزار کنیم. حالا چند روزی است که به تعدادی از تالار‌های شرق تهران رفته‌ایم و هزینه‌ها را بررسی کردیم. راستش را بخواهید مغزمان از شنیدن قیمت‌ها سوت کشیده و هر چقدر حساب کتاب می‌کنیم می‌بینیم که پول کم می‌آوریم.»
الهام به هزینه تالار عروسی اشاره می‌کند و می‌گوید: «مهمانان ما ۴۰۰ نفر هستند و قیمت تالار‌ها بالای ۲۰ میلیون تومان است؛ تازه هزینه میوه و شیرینی جداگانه در فاکتور حساب می‌شود. البته ما بخش گل‌آرایی، میوه‌آرایی، شمع آرایی و آتش بازی جشن عروسی را حذف کرده‌ایم تا در هزینه‌ها صرفه جویی شود، اما بازهم برایمان گران است. به علاوه تمام این هزینه ها، مدیران تالار به ما گفته‌اند که قیمت گوشت و مرغ اگر تا روز عروسی‌مان بیشتر شود در رقم نهایی هزینه‌ها اعمال می‌شود!»
او با ناراحتی ادامه می‌دهد: «اصلی‌ترین مسئله برای ازدواج ما تهیه یک خانه است. ارزان‌ترین خانه برای رهن هم در حال حاضر ۶۰ میلیون تومان است. این رقم در کنار لوازم خانه و هزینه‌های دیگر آنقدر برایمان وحشتناک است که ترجیح می‌دهم آنها را در ذهنم جمع نزنم.»
وام ازدواجی که آن را هم بعد از گذر از هفت خوان رستم می‌دهند!
این خانم ۳۴ ساله در رابطه با اقدامات مسئولان برای تسهیل ازدواج جوانان می‌گوید: «تن‌ها کمک مسئولان به ازدواج ما جوانان وام ازدواج است که برای گرفتن آن هم باید از هفت خوان رستم رد شویم. شعبه بانکی که من برای گرفتن وام به آن مراجعه کردم ضامن رسمی می‌خواهد و هیچ کسی را ندارم که ضامن شود. به علاوه اینکه همسرم ۴ سال پیش یکبار عقد کرد و بعد طلاق گرفت و اصلا وام ازدواج به او تعلق نمی‌گیرد.»
آنطور که مشخص است بیشترین دغدغه جوانانی که قصد ازدواج دارند یا به تازگی ازدواج کرده‌اند مربوط به مسائل اقتصادی است. دختران و پسران بسیاری در کشورمان هستند که به دلیل عدم تامین جهیزیه، مسکن یا بیکاری، ازدواج خود را به تاخیر می‌اندازند و با وجود اینکه مسئولان مربوطه نسبت به این مسئله آگاهی دارند، اقدامی موثر و جدی در جهت رفع مشکلات و موانع ازدواج جوانان انجام نمی‌دهند.
۱۳ سال است که آیین نامه اجرایی قانون تسهیل ازدواج تدوین و ابلاغ نشده!
به مناسبت هفته ازدواج سید جواد رضوی، مدیرکل دفتر برنامه ریزی و توسعه اجتماعی وزارت ورزش و جوانان با اشاره به اینکه قانون تسهیل ازدواج در سال ۸۴ به تصویب رسیده، گفت: «بر اساس این قانون حداکثر تا سه ماه بعد از تصویب، آئین نامه اجرایی آن باید تدوین می‌شد، اما مشخص نیست که چرا از ۱۳ سال پیش تا کنون این قانون پیگیری نشده است؟ این درحالیست که اجرای قانون تسهیل ازدواج به شکل پراکنده در دستگاه‌های مختلف اجرا شده، اما قسمت اصلی و مهم این قانون که تشکیل صندوق اندوخته جوانان برای تامین منابع آن بود، تا کنون به مرحله اجرا نرسیده است.»
مدیرکل دفتر برنامه ریزی و توسعه اجتماعی وزارت ورزش و جوانان در ادامه اظهار کرد:، چون این صندوق عهده دار تسهیلات جوانان است، در عمل ادامه کار را بلاموضوع کرده است. قانون تسهیل ازدواج در سال ۸۴ تصویب شد و قرار بود بعد از شش ماه آئین‌نامه‌های مربوط به آن به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شود، اما این اتفاق هرگز نیفتاد.
به گفته وی یکی از ارکان اصلی این قانون، تشکیل صندوق اندوخته ازدواج جوانان بود که در صندوق فرصت‌های شغلی و صندوق مهر امام رضا (ع) که برای وام ازدواج تشکیل شده بود، ادغام شد و به این ترتیب عملا منابع مالی لازم برای این قانون تامین نشد و در نهایت بخش‌های دیگر آن نیز معطل ماند.
مسئولان چه می‌کنند؟
هفته ازدواج در سال ۹۷ هم به پایان رسید و در این هفته مسئولان در رسانه‌های مختلف درباره مسائل و مشکلات ازدواج جوانان صحبت و چرایی اجرا نشدن قانون تسهیل ازدواج را که ۱۳ سال از تصویب آن می‌گذرد را بررسی کردند. البته برخی از مسئولان برنامه‌ها و راهکار‌هایی را برای رفع مشکلات ازدواج جوانان ارائه کردهد و این امید را به دختران و پسران جوان کشورمان داده‌اند که شاید قانون تسهیل ازدواج بعد از ۱۳ سال به مرحله اجرا برسد. حال باید منتظر ماند و دید که برای حل مشکل این افراد که بر اساس آخرین آمار و داده‌ها بیش از ۲۵ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، چه اقداماتی در دستورکار قرار خواهد گرفت؟
