ترکیه اما فقط یک بار به آمریکا «نه» گفت و ارزش پول کشورش با تحریم‌های این کشور نصف شد.
واشنگتن سال‌ها برای پرورش متحد مسلمان خود آنکارا که در تقاطع اروپا و خاورمیانه واقع شده، زمان صرف کرده است؛ کشوری بسیار مهم برای مبارزه آمریکا علیه داعش و جلوگیری از فوران پناهندگان سوری و شبه‌نظامیان خارجی به سمت کشورهای غربی. داشتن همکاری نظامی متراکم به عنوان یک کشور عضو ناتو موجب شد تا آنکارا خدمات زیادی در عرصه نظامی و سیاسی به آمریکا ارائه دهد.
اما آمریکا ۱۰ مردادماه امسال به بهانه ناروا بودن اتهامات وارده به «اندرو برونسون» و لزوم آزادی فوری وی، وزرای دادگستری و کشور ترکیه را تحریم کرد و تنش دیپلماتیک دو طرف کلید خورد؛ روابط دو کشور البته پیش از آن و با راه افتادن زمزمه‌های لزوم نقض توافق دو کشور و عدم فروش مابقی جنگنده‌های اف-۳۵ در راهروهای کنگره، تیره و تار شده بود.
ترکیه که اتهامات وارده را بی‌اساس می‌دانست، به تحریم متقابل وزرای آمریکایی روی آورد و این جا بود که «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری آمریکا به اقدام تنبیهی اقتصادی روی آورد و تعرفه واردات آلومینیوم و فولاد ترکیه را دو برابر کرد. دولت آمریکا علاوه بر افزایش تعرفه تحریم‌های شدیدی را علیه آنکارا وضع کرد؛ به‌گونه‌ای که طی روزهای اخیر ارزش پول ملی این کشور تا حدود یک‌سوم کاهش یافته است. علاوه‌بر این بروز تنش در ازمیر و اقدام متقابل دو کشور در تحریم وزرای کشور و دادگستری همدیگر، نگرانی‌هایی در بازارهای مالی و پولی ترکیه ایجاد کرده است.
با این اقدام آمریکا، «جنگ اقتصادی» شروع شد و با افت ارزش لیر ترکیه، مقامات از مردم استمداد کردند و آنها را به فروش ذخایر خانگی طلا و ارزهای خارجی به بانک‌ها فراخواندند. اخیراً هم ترکیه واردات محصولات الکترونیکی آمریکایی را ممنوع کرد و با انتشار خبر سرمایه‌گذاری 15 میلیارد دلاری قطر در این کشور، روند نزولی ارزش پول ملی ترکیه‌ای‌ها، برعکس شد.
جایگزینی یوآن چین به جای دلار در ترکیه
تنش‌ها و جنجال‌های لفظی در روابط ترکیه و آمریکا که بر سر موضوعات محکومیت دیرهنگام کاخ سفید در کودتای نافرجام ترکیه واسترداد فتح‌الله گولن و همچنین بحران سوریه و حمایت آمریکا از حزب اتحاد دموکراتیک سوریه و بازداشت «اندرو برانسون» کشیش آمریکایی درترکیه در روزهای اخیر رخ داده بود، موجب شد تا چشم‌انداز روابط آمریکا و ترکیه به تضاد سیاسی بیشتر و جنگ اقتصادی دو طرف پیش رود و بر ساختار کلی روابط دو طرف تأثیر بگذارد. این تنش‌ها تا آنجا پیش رفت که «رجب طیب اردوغان» رییس‌جمهوری ترکیه از جایگزینی « یوآن» چین به جای دلار در مناسبات اقتصادی کشورش خبر دهد.
اما این تنها واکنش آنکارا در این جنگ اقتصادی نبود و از برنامه‌هایی مبنی بر توسعه روابط خود با کشورهای غرب آسیا و نزدیک شدن تعاملات خود با روسیه گزارش داد.
«استیو منوشین» وزیر خزانه‌داری آمریکا هم معطل نماند و یک روز پس از ابراز تمایل کاخ سفید به حل و فصل جنگ تجاری با ترکیه، از آماده بودن تحریم‌های جدید برای اعمال علیه آنکارا خبر داد و تهدید کرد که اگر خواسته‌های واشنگتن محقق نشود، این تحریم‌ها اجرایی می‌شوند.
البته «سارا سندرز» سخنگوی کاخ سفید دیروز گفته بود که اگر اندرو برونسون از زندان آزاد شود، تعرفه (تنبیهی) واردات فولاد و آلومینیوم به صورت کامل لغو نمی‌شود اما امکان تعلیق موقت آن میسر است.
تشکیل کمپین‌های مردمی در حمایت از لیر
افزایش فشارهای آمریکا و ادامه تحریم‌ها برعلیه ترکیه موجب شد تا حمایت‌های مردمی و ایجاد کمپین‌های حمایتی از لیر ترکیه روز به روز بیشتر شود تا آنجا که لبنانی‌ها ، قطری‌ها و پاکستانی‌ها اقدام به چنین کمپین‌هایی در منطقه کردند تا با خرید لیر ترکیه و اوراق قرضه این کشور، اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ترکیه تأثیر کمتری بر اقتصاد آنکارا داشته باشد.
دراین کمپین منطقه‌ای بر حمایت از اقتصاد ترکیه و شکل‌گیری انقلاب اقتصادی تأکید شد که رهبران ظالم آمریکایی با راه انداختن جنگ اقتصادی قصد دارند، به مردم این کشورها دشمنی ورزند و همیشه آنها را محتاج و نیازمند به خود نگه دارند.
البته شهروندان ترکیه هم با تبدیل دلارهای خود به لیر و عرضه طلا به بازار موجب شدند تا میزان فشارهای اقتصادی آمریکا بر این کشور کاسته شود چرا که اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه در یک سخنرانی خطاب به مردم ترکیه گفت: کسانی که دلار، یورو و طلا در خانه دارند، آن را به بانک‌ها آورده و به لیر تبدیل کرده و در این مبارزه ملی مشارکت کنند.
مردم ترکیه هم با مشارکت حداکثری خود و فروش ارزهایشان در بازار اجازه ندادند تا لابی‌های بانکی، اقتصاد کلان و تولید و اشتغال این کشور را تحت تأثیر افکار منفی خود قرار دهند.
علاوه بر این تغییرات دیگری هم در عرصه اقتصادی ترکیه صورت گرفت٬ نقدینگی شامل؛ 10میلیارد لیر ترکیه، 6میلیارد دلار و همچنین طلا به ارزش 3میلیارد دلار به سیستم مالی کشور تزریق شد. همچنین وثیقه ارزی مبادلات لیر ترکیه از 2/7 میلیارد به 20میلیارد یورو افزایش یافت.
البته در تدابیر اتخاذ شده ترکیه، بانک‌های این کشور قادر خواهند بود تا از امکانات ذخیره ارزی علاوه‌بر سپرده‌های یک هفته‌ای، در سپرده‌های یک ماهه نیز استفاده کنند. در صورت لزوم، محدودیت
50 میلیارد دلاری که بانک‌ها می‌توانند برای خرید ذخیره ارزهای خارجی استفاده کنند، می‌تواند افزایش یابد و ممکن است شرایط استفاده نیز بهبود یابد.
واکنش ترکیه براساس قوانین
سازمان تجارت جهانی
از سویی دیگر عکس‌العمل‌های سیاسی برخی از مسوولان ترکیه را هم نباید در جنگ اقتصادی دوطرف نادیده گرفت. آنجا که «روحسار پکجان»
وزیر تجارت ترکیه دیروز جمعه اعلام کرد: به تحریم‌های آمریکا بر اساس قوانین سازمان تجارت جهانی واکنش نشان دادیم و به این امر ادامه خواهیم داد.
آمریکا نمی‌تواند
همچنین «مولود چاووش‌اوغلو» وزیر خارجه ترکیه اواخر هفته با تکرار انتقادات از سیاست‌های آمریکا در قبال این کشور، گفت که واشنگتن دیگر نمی‌تواند دوست را از دشمن تشخیص بدهد. ما می‌توانیم به سادگی مشکلات با ایالات متحده را حل کنیم اما نه با این طرز تفکر فعلی آنها.
وزیر خارجه ترکیه با تشبیه دولت و رییس‌جمهوری فعلی آمریکا به گاوچران‌های زمان غرب وحشی، افزود: ما که فیلم کابوی‌بازی نمی‌کنیم. ما دو کشور بزرگ هستیم که باید روابط خوبی داشته باشند، البته باید یاد بگیریم که به یکدیگر احترام بگذاریم.
اقتصاد ترکیه در حالی این روزها جنگ اقتصادی خود را از پیش می‌برد که رجب طیب اردوغان توانسته است حمایت سیاسی و مردمی کشورهای قطر، لبنان، پاکستان، چین و روسیه را با خود همراه سازد و نظر این کشورها را در جایگزین کردن واحدهای پولی دیگری به جای دلار به سمت خود معطوف سازد.
آمریکا که نگران افزایش تنش‌های اقتصادی خود با آنکارا و دیگر کشورهای جهان است از اتحاد اقتصادی این کشور با دیگر قدرت‌های اقتصادی جهان ابراز نگرانی و واهمه کرده است. آنکارا می‌تواند با اینگونه حربه‌ها و مشارکت‌های مردمی که برای مشارکت در اقتصاد داخلی خود به کار گرفته است، پیروز نهایی این جنگ اقتصادی باشد.
