بخشی از سخنان هفته گذشته رهبر معظم انقلاب در دیدار اقشار مختلف مردم که ناظر به حرفهای بیادبانه مقامات رژیم امریکا درباره تحریم، جنگ و مذاکره بود، با عبارت «جنگ نمیشود مذاکره نمیکنیم» به داغترین هشتگ توئیتر فارسی تبدیل شد. مخاطب اصلی این عبارت گرچه امریکاییها بودند، اما کیست که نداند ناباورانه برخی عقبههای داخلی این نگاه، به رغم بدعهدیهای امریکا در برجام همچنان منفعلانه و از سر استیصال مدافع مذاکره حتی با امریکای ترامپ هستند! علی علیزاده (از کارشناسان سیاسی مقیم لندن) در این باره مینویسد: چه کسی یک سال پیش باور میکرد که غربگرایان نظام برای مذاکره با ترامپ هم فشار آورند و جو روانی بسازند؟ یا حتی پس از شکست برجام، ادغامگرایان نئولیبرال ایرانی به جای عقبنشینی، رفتار تهاجمی اتخاذ کنند؟
در همین زمینه حمیدرضا آصفی، دیپلمات ارشد کشورمان معتقد است: امریکاییها برای مذاکرهای که مبتنی بر بده - بستان باشد آمادگی ندارند، بلکه آنها میگویند دستاورد مذاکره، همان چیزی باشد که ما قبل از مذاکره در نظر گرفتهایم. سخنگوی وزارت خارجه دولت اصلاحات در گفتوگو با فارس در تشریح فرمول امریکاییها در مذاکره میگوید: امریکاییها در مذاکرات، یک مشکل تفکری دارند و آن اینکه خود را ابرقدرت دنیا میدانند. آنها، چون خود را به لحاظ نظامی، اقتصادی و رسانهای، برتر میدانند، وقتی وارد یک مذاکره میشوند، دوست دارند آن چیزی را که خودشان دوست دارند، از درون آن مذاکره در بیاورند.
مذاکره بخشی از فرمول جنگ
سخنگوی وزارت خارجه دولت اصلاحات، فرمول مذاکره امریکاییها را بیشتر ترسیم میکند: قبل از مذاکره معمولاً از روش تهدید، ترغیب و ارعاب استفاده میکنند و هویج و چماق را با هم استفاده میکنند. معمولاً امپریالیسم رسانهایشان هم به کمک میآید و درواقع برای توپخانهشان آتشتهیه آماده میکند. وقتی میخواستند به عراق و سومالی و سایر کشورها حمله کنند، همین فضاسازی را انجام دادند. به اعتقاد آصفی، امریکاییها به دلیل اینکه نمیتوانند به ایران حمله نظامی کنند، فضاسازی رسانهای خود را، روی برقراری مذاکره متمرکز میکنند. دوگانه «جنگ- مذاکره» موضوع دیگری بود که حمیدرضا آصفی به آن پرداخت. آصفی از آن دسته افراد است که معتقد است جنگ نخواهد شد. استدلال خود را نیز اینطور مطرح میکند: نه اینکه امریکاییها از جنگ بدشان میآید، بلکه به دلیل اینکه میدانند جنگ، تَه ندارد، به همین دلیل کنگره، اختیار جنگ را از ترامپ گرفت. «آنها بررسی میکنند میبینند جنگ ته ندارد. در سوریه، افغانستان و عراق ناموفق بودهاند؛ کشورهایی بسیار کوچکتر و با امکانات بسیار کمتر و شرایط متفاوتتر نسبت به ایران. روشن است که در ایران به طریق اولی ناموفق خواهند بود. عدم ورودشان به جنگ با ایران، نه به این دلیل است که جنگطلب نیستند؛ چرا هستند؛ اگر جنگی منافعشان را تأمین کند، حتماً به آن دست میزنند.»
طرح ترامپ برای ایجاد دوگانگی بود
برخلاف بسیاری از افرادی که معتقدند پیشنهاد مذاکره بدون قید و شرط ترامپ، یک جنگ روانی علیه ایران بود، آصفی اعتقاد دیگری دارد. او میگوید کاری که ترامپ کرد، فراتر از جنگ روانی بود. او به دنبال جنگ روانی نبود، بلکه میخواست یک دوگانگی و دودستگی در داخل کشور ایجاد کند. بدین صورت که عدهای بگویند مذاکره کنیم و عدهای بگویند مذاکره نکنیم. دوگانهای که عدهای را تشویق و تحریک به مذاکره کند و عدهای بگویند فایده ندارد و از این طریق، در گرایشهای مختلف و صفوف مردم اختلاف به وجود آید. سخنگوی وزارت خارجه دولت اصلاحات، دوران خدمت خود در وزارت خارجه را یادآور میشود و به جلسهای اشاره میکند که در حضور مقام معظم رهبری برگزار شد. آصفی میگوید: رهبر انقلاب در آن دیدار به صراحت گفتند اگر روزی، مذاکره، منافع کشور را تأمین کند، خودم پیشقدم میشوم. این یعنی اینکه مذاکره با امریکا، منافع ما را تأمین نمیکند. درواقع رهبری میگوید نه اینکه من با مذاکره مخالفم، بلکه به این دلیل که منافع کشور را تأمین نمیکند مخالفم. دیپلمات سابق کشورمان اضافه میکند: امریکاییها، مذاکره را تاکتیکی برای جنگیدن از فرمی دیگر میدانند و چنین مذاکرهای به صلاح نیست.
امریکا بنا ندارد امتیازی به ایران بدهد
عضو هیئت رئیسه مجلس هم معتقد است: امریکاییها بنا ندارند چیزی را به نفع ملت ایران محقق کنند و با چنین پیشفرض ذهنی وارد مذاکره میشوند؛ بنابراین مذاکره با امریکاییها هیچ فایده و نتیجه درستی ندارد. سیدامیرحسین قاضیزاده هاشمی، نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مطرح شدن مذاکره مجدد با امریکا از سوی برخی افراد و جریانات در کشور گفت: کسانی که این موضوع را مطرح میکنند، بگویند که ما با امریکا برای چه و بر سر چه موضوعی مذاکره کنیم؟ وی ادامه داد: آنها مدعی بودند که ما خطرناک هستیم و ممکن است به بمب اتم دست پیدا کنیم و ما بر سر این موضوع با آنها مذاکره کردیم و کار به اتمام رسیده و امروز ما باید بر سر چه موضوعی با آنها مذاکره کنیم، باید این موضوع روشن شود. عضو هیئت رئیسه مجلس اضافه کرد: آیا ما باید برویم بر سر مسائل موشکی و دفاعیمان با امریکاییها مذاکره کنیم؟ آیا ما باید بر سر به رسمیت شناختن اسرائیل با امریکا مذاکره کنیم؟ این نکتهای است که کسی به آن اشارهای نمیکند، ولی مذاکره باید بر سر یک موضوع انجام شود، اما هیچکس نمیگوید ما بر سر چه موضوعی باید با امریکا مذاکره کنیم که این هم یک نوع شیطنت است. ما پیش از این در ارتباط با مسائل هستهای مذاکره کردهایم و نتیجه آن شده برجام که امریکا به آن هم پایبند نبوده است. قاضیزاده اظهار داشت: کسانی که میگویند اگر ما با امریکا مذاکره نکنیم جنگ میشود اگر ما این دفعه بر سر مسائل دفاعیمان با امریکا مذاکره کنیم فارغ از نتیجه مذاکرات، جنگ میشود، اگر ما در این مذاکرات به توافق برسیم باید با دست خودمان تجهیزات دفاعیمان را تعطیل کنیم و اگر به توافق نرسیم وضعیت بدتر از آنچه امروز هست میشود بنابراین مذاکره کردن با امریکا منجر به جنگ خواهد شد. عضو هیئت رئیسه مجلس اظهار داشت: مذاکره به امریکا در هر زمینهای که باشد هیچ نتیجهای را در پی ندارد چرا که نقض عهد و عدم پایبندی به تعهدات جزو خصوصیات ذاتی امریکا به عنوان یک مستکبر است. امریکاییها خود از ابتدای کار میدانند که بنا نیست چیزی به نفع ملت ایران تغییر کند و همه فضای روانی که آنها به وجود میآورند به خاطر دستیابی به اهداف خودشان است. قاضیزاده در پایان خاطرنشان کرد: امریکاییها بنا ندارند چیزی را به نفع ملت ایران محقق کنند و با چنین پیشفرض ذهنی وارد مذاکره میشوند؛ بنابراین مذاکره با امریکاییها هیچ فایده و نتیجه درستی ندارد و البته رفتار امریکا نه تنها در قبال ایران بلکه در قبال سایر کشورها نیز همینگونه است.