سرویس اقتصادی جوان آنلاین - جواد عسگر: در حالی که بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی اذعان دارند ایران با توجه به برخورداری از منابع عظیم گاز و پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند قطب اصلی تولید برق در منطقه باشد، اما سوءمدیریت‌های سال‌های گذشته و خشکسالی و تأثیر آن بر تولید برقابی‌ها باعث شده است تابستان امسال وزارت نیرو توان تأمین برق کشور را نیز نداشته باشد.
در چند سال گذشته نیز قرار بود برنامه‌های مدیریتی وزارت نیرو به سمت افزایش تولید نیروگاه پیش برود. به عنوان مثال سال ۹۲ محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در یک مصاحبه خبری گفته بود: «ایران ظرفیت تبدیل شدن به قطب تولید برق منطقه را دارد. ایران با داشتن عظیم‌ترین ذخایر انرژی در دنیا نظیر گاز می‌تواند با تبدیل این ذخایر برق ارزش افزوده بالایی به دست آورد به شرط آنکه جهانی فکر و محلی عمل کنیم.» شاید هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد که چند سال بعد تأمین برق سراسری یک مشکل اصلی کشور می‌شود.
افزایش کارایی نیروگاه‌ها
خاموشی‌های تابستان ۹۷ نشان داد افزایش تولید و مدیریت بخش مصرف باید از مهم‌ترین موضوعات وزارت نیرو برای سال آینده باشد. براساس آمار کارایی تولید برق نیروگاه‌های ایران فعلاً ۳۹ درصد است و این رقم می‌تواند تا ۴۹ درصد افزایش پیدا کند، بنابراین باید نسبت به بازسازی نیروگاه‌های فرسوده و بازسازی نیروگاه‌ها سریع‌تر اقدام کرد. متأسفانه تلفات برق در انتقال و توزیع در ایران ۱۳ درصد و بعضی از مواقع ۲۰ درصد است، این در حالی است که این رقم در کشوری مثل چین ۶ درصد است.
در حال حاضر ایران به لحاظ ظرفیت منصوبه برق رتبه نخست منطقه و جایگاه چهاردهم را در جهان دارد و توانایی ساخت صفر تا صد نیروگاه‌های حرارتی در کشور توسط مهندسان و شرکت‌های داخلی وجود دارد. حال باید از خود پرسید که چرا کشور با برخورداری از منابع عظیم انرژی و مهندسان برق زبده در تأمین برق ناتوان است؟
بدهی‌های وزارت نیرو به پیمانکاران باعث شده است بخش تولید در چندسال اخیر دچار مشکل شود و بسیاری از تولیدکنندگان رغبتی به افزایش تولید برق نداشته باشند.
طرح‌های تشویقی برای نیروگاه‌های تجدیدپذیر‌ها
دولت باید به عنوان یک اولویت به دنبال تنوع بخشی در تولید برق و خصوصاً گرایش به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. تولید برق از تجدیدپذیر‌ها از آنجا که آب مصرفی آن نزدیک به صفر است می‌تواند در عبور از بحران خشکسالی نیز به کشور کمک شایانی کند.
برای توسعه صادرات و تأمین مصرف داخلی در دهه آینده ایران باید برق بیشتری تولید کند. اگرچه کشور با برخورداری از منابع عظیم گاز می‌تواند از این بخش انرژی استفاده کند، اما جغرافیای آب و هوایی ایران برای تولید برق از خورشید و باد نیز بسیار مساعد است. شهر‌های جنوبی کشور و جنوب غربی ایران پتانسیل بالایی برای تولید انرژی خورشیدی دارند که باید دولت نسبت به طرح‌های تشویقی جدیت بیشتری خرج دهد.
مدیریت مصرف
در حال حاضر با توجه به بحران‌های تأمین برق، دولت باید برای پرمصرف‌ها دستورالعمل‌ها و برنامه‌های جدی ارائه کند. افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان پرمصرف می‌تواند عامل بازدارنده‌ای باشد که باید دولتمردان نسبت به آن جدیت بیشتری به خرج دهند. آمار‌ها نشان می‌دهد اگرچه میزان سرانه مصرف برق خانوار‌های ایران نسبت به برخی کشور‌های بزرگ صنعتی پایین‌تر است، اما میزان برق خانوار‌های مسکونی ایرانی تقریباً سه برابر خانوار‌های ترکیه‌ای است.
وی با بیان اینکه اصلاح برخی از تجهیزات مصرفی همچون کولرها، تغییر حدود ۱۵ میلیون لامپ پرمصرف در سطح کشور به ویژه سازمان‌های دولتی، تغییرات ساعات کار ادارات و توافق با صنایع بزرگ برای تغییر زمان تولید می‌تواند در این حوزه بسیار کمک‌رسان باشد، گفت: برای تغییر زمان تولید صنایع لازم است که با بخش تولید هماهنگی‌های لازم صورت گیرد تا این بخش دچار مشکل نشود.
بنا بر گفته وزیر نیرو ما در این عرصه تنها با یک مشکل جدی مواجه هستیم که صنعت برق را در معرض آسیب قرار داده است. ما همچنان به بخش‌های ثروتمند و بدمصرف جامعه برق سوبسیدی می‌دهیم و این روند به ضرر صنعت برق، اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه است. باید راه‌حلی برای فاصله بین قیمت تمام شده برق و قیمت تکلیفی آن به ویژه برای بخش‌های پرمصرف و بدمصرف داشته باشیم.
جالب اینجاست کشور از لحاظ تولیدات صنعتی فعلاً در حال رکود است و مسلماً با خروج از رکود به برق بیشتری نیاز دارد و به همین دلیل وزارت نیرو برای جلوگیری از خاموشی‌های سال‌های آینده باید در تولید برق گام‌های جدی‌تری بردارد.
