سیستان و بلوچستان روزهای گرم و آتشین خود را پشت سر گذاشته است و روزبهروز به سمت خنکشدن پیشمیرود. به طوری که هم اکنون در گرمترین حالت، دمای منطقه چابهار از سوی کارشناسان تنها ۳۳ درجه اعلام میشود و میانگین آن حتی از خیلی از شهرهای مرکزی ایران هم کمتر است. از اینرو فصل مسافرت به این استان پهناور و حضور در جشنواره مونسون فرا رسیده است. فصلی که هم استان را به سراسر دنیا معرفی میکند و هم میتواند رونق اقتصادی را به منطقه تقدیم کند.
فصل مونسون فرا رسید. فصلی که درجه دما در برخی از مناطق استان پهناور سیستان و بلوچستان به محدوده ۳۳ درجه میرسد. دمایی که در همین بازده زمانی حتی از استانهای مرکزی کشور هم کمتر است. همین موضوع فرصتی مغتنم برای گردشگران علاقهمند به استانهای جنوبی است تا بتوانند در بهترین فصل از این استان و جاذبههای گردشگری آن بازدید کنند. جاذبههایی که از شمال تا جنوب استان را در برگرفتهاند. البته مونسون مختص به منطقه چابهار است و جشنوارههای بسیاری هم در این بازدهزمانی در انتظار گردشگران هست. این فصل که به وزیدن نسیمهای بهاری شهرت دارد، علاوه بر خنک کردن هوا در چابهار موجب بارش باران و صد البته ایجاد پدیدههای منحصربه فرد آبفشان و موجفشان در سواحل صخرهای اقیانوسی میشود.
جاذبهای طبیعی که فقط مختص به منطقهای خاص است و چشم هر بینندهای را به خود خیره میکند. در این راستا کارشناس هواشناسی سیستان و بلوچستان میگوید: «مونسون که از واژه عربی موسم به معنای فصل گرفته میشود از نیمه خرداد آغاز میشود و تا نیمه شهریور ادامه مییابد؛ بیشترین تأثیر بادهای آن نیز حالا است که دما را بین ۳۰ تا حداکثر ۳۳ درجه میبرد.»
علی ملاشاهی ادامه میدهد: «مونسون در کشورهای هند، پاکستان و بنگلادش تأثیر بسزایی دارد و موجب بارشهای شدیدی در آنجا میشود، به طوریکه پربارانترین نقطه دنیا را بهخاطر این فصل در شهر چراپوچی هند داریم.» از همین رو سواحل اقیانوسی ایران نیز بهدلیل نزدیکی به اقیانوس هند تحت تأثیر مونسون قرار میگیرند و در شهرهای جنوبی سیستان و بلوچستان همچون سرباز بارشهایی در این فصل رخ میدهد. بارشهایی که خود زمینه ساز حضور گردشگران و رونق اقتصادی منطقه میشوند.
عدم هماهنگی برای ورود گردشگران
بنابر این با شروع این فصل به اعتقاد کارشناسان بهترین زمان برای موجسواری در سواحل اقیانوسی چابهار آغاز میشود. چرا که بادهایی که از سمت دریا به خشکی میوزند گاهاً موجهایی با طول ۴ متر را با خود به همراه میآورند و به صخرههای بزرگ چابهار میزنند. معاون گردشگری منطقه آزاد چابهار به عنوان متولی برگزاری جشنواره مونسون، در اینباره میگوید: «در این بازده زمانی قرار است جشنوارهای برگزار شود که تمرکز آن بر روی توانمندیهای روستائیان و عشایر استان سیستان و بلوچستان است.»
این جشنواره از ۲۲ تا ۲۶ شهریورماه برگزار میشود. محمداکبر چاکرزهی میافزاید: «روستائیان و عشایر از ۱۹ شهرستان سیستان و بلوچستان امسال به چابهار میآیند و توانمندیهای ویژه خود در اجرای آیینها و رقصهای محلی، غذاهای محلی و صنایع دستی را هرشب به نمایش میگذارند.» علاوه بر این قراردادهای مختلفی که سال گذشته با سرمایهگذاران برای افزایش زیرساختهای اقامتی و تفریحی نظیر هتل، هتل آپارتمان، پارک آبی، پارک ساحلی، بوم گردی، رستوران منعقد شده بود نیز امسال نهایی و اجرایی میشوند. البته گفته میشود این جشنواره بدون هماهنگی با اداره میراث فرهنگی استان که متولی گردشگری استان است، برگزار میشود.
نقطه ضعفی که حکایت از بیبرنامگی و عدم هماهنگی ادارات مختلف استان با هم دارد. در این خصوص سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان در گفتوگو با «جوان» میگوید: «متأسفانه امسال بر خلاف سالهای گذشته جشنواره مونسون بدون هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان و بدون در نظر گرفتن ظرفیتهای صنایع دستی آن برگزار میشود.» علیرضا جلالزایی ادامه میدهد: «انتظار میرفت در صورتی که منطقه آزاد یا ارگانهای دیگری به عنوان متولی برگزاری جشنواره مونسون ورود کنند، در مباحث صنایع دستی و دعوت صنعتگران با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان پیشمیرفتند.»
چرا که همانطور که از اسم این اداره کل بر میآید، مدیریت و شناخت ظرفیتهای صنایع دستی استان به صورت خاص بر عهده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان است. بنابر این به گفته این مقام مسئول انتظار میرفت این اقدامات با بهرهمندی از تجربیات این بخش برای دستیابی به نتیجه و کیفیت مطلوبتری آغاز شود.
مونسون فرصتی برای توسعه اقتصادی
با اینکه امسال هماهنگی لازم برای حضور گردشگران در بین ادارات متولی استانی نیست و برگزاری جشنواره مونسون هم تنها بر عهده تنها یک نهاد است، اما امید است با کمترین نقص در راستای جذب گردشگران اجرایی شود. در راستای ظرفیتهایی که این بازده زمانی و حضور گردشگران برای استان به همراه دارد، سرپرست اداره کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان میگوید: «ظرفیتهای گردشگری، ظرفیتهای سرمایهگذاری، ظرفیتهای اقتصادی و ظرفیتهای فرهنگی همگی میتوانند خیل عظیمی از گردشگران و سرمایهگذاران را به سمت استان بکشانند.»
بنابر این با مدیریت و برنامهریزی مناسب از همین گردشگرانی که در بین آنها سرمایهگذاران هم قرار دارند، میتوان فرصتی برای رونق اقتصادی استان، اشتغالزایی و تحقق اقتصاد مقاوتی فراهم کرد. در این خصوص جلالزایی با تأیید مطالب فوق میافزاید: «وقتی تبلیغات مناسب و خوبی انجام شود، گردشگران بسیاری به استان میآیند و با شرایط مکانی، فیزیکی و ساختاری منطقه آشنا میشوند. در این بین سرمایهگذاران هم ترغیب به سرمایهگذاری میشوند.» وی ادامه میدهد: «همچنین میتوان از این فرصت در راستای هماهنگی بهتر بین اتاقهای بازرگانی استان ایجاد کرد.» با شناخت فرصتهای سرمایهگذاری و جذب سرمایهگذاران میتوان صنایع دستی و بوم گردی و گردشگری را توسعه داد.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر توسعه سواحل مکران میگوید: «فصل مونسون فرصت مناسبی برای رونق اقتصادی چابهار به عنوان پیشانی اقتصاد کشور است.» در حال حاضر ۵۱ درصد جمعیت استان روستا نشین هستند و همین میتواند ظرفیتی برای توسعه و رونق گردشگری استان باشد. بنابر این فصل مونسون و ظرفیتهای آن علاوه بر معرفی استان، فرصتی برای توسعه زیرساختها، رونق اقتصادی و اشتغالزایی استان است که مسئولان باید به صورت ویژه به آن توجه داشته باشند. در مرحله اول هم میبایست هماهنگی مطلوبی بین مسئولان استانی ایجاد میشد.