ایران از جمله کشور‌های جهان به شمار می‌رود که با داشتن چهار فصل و اقلیم‌های مختلف حرف‌های بسیاری در کشاورزی برای گفتن دارد، اما با این وجود خشکسالی‌های اخیر که شرایط کشاورزی در برخی استان‌ها از جمله خوزستان، سیستان‌وبلوچستان، کرمان، بوشهر و اخیراً قزوین را تحت تأثیر خود قرار داده است، کارشناسان معتقدند هنوز هم می‌توان با اصلاح الگوی کشت و استفاده از روش‌های نوین کشاورزی خصوصاً در زمینه آبیاری از بحرانی که هم اکنون بر برخی از مناطق سایه افکنده به سلامت عبور کرد. موضوعی که بسیاری از استان‌ها را به عمل وا داشت تا رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین اعلام کند: «اصلاح الگوی کشت، توسعه آبیاری مدرن و ترویج کشت گلخانه‌ای از مهم‌ترین کارهای عملی جهاد کشاورزی قزوین برای مدیریت کشاورزی در استان است.»
دشت وسیع و حاصلخیز قزوین با ۱۳ هزار کیلومتر مربع مساحت همواره به عنوان یکی از مراکز مهم کشاورزی درکشور به حساب می‌آید.
از طرفی تنوع اقلیمی در این استان زمینه مساعدی برای کشت انواع محصولات گرمسیری و سردسیری در نقاط مختلف قزوین فراهم کرده است به طوری که انواع محصولات گندم، جو، یونجه، زعفران، چغندرقند، عدس، لوبیا، سیب‌زمینی، تره‌بار، هندوانه، زیتون، ذرت، پسته، زیتون، گیلاس، سیب، هلو، زردآلو، گردو، انگور، فندق و زالزالک در سطح وسیعی از مزارع کشاورزی استان قزوین کشت می‌شوند. این درحالی است که مزیتی که قزوین را از شهر‌های دیگر متفاوت می‌سازد باغستان‌های سرسبز با قدمتی ۱۴۰۰ ساله است که گرداگرد شهر قزوین را فرا گرفته مملو از درختان انگور، پسته و بادام است که صفا و طراوتشان شهر را زنده می‌کند و محصولشان برای تأمین نیاز هموطنان، به اقصی نقاط کشور صادر می‌شود.
شرایط مساعد برای کشاورزی و باغداری در قزوین سبب شده است سالانه بیش از ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تن محصولات کشاورزی و باغی در این استان تولید و علاوه بر بازار مصرف این منطقه به سایر نقاط کشور صادر شود. سال گذشته نیز بیش از ۱۳۸ هزار هکتار از اراضی کشاورزی قزوین زیر کشت گندم، حدود ۲۷ هزار هکتار زیر کشت جو و علاوه بر آن ۷ هزار و ۶۶۶ هکتار از زمین‌های این منطقه زیرکشت کلزا رفت که از این میزان حدود ۴۵ هزار و ۸۰۰ تُن بذر اصلاح‌شده بود.
تغییر الگوی کشت و مدیریت منابع آبی
از آنجا که برای حفظ کشاورزی و تولید محصولاتی که کیفیت بالای آن‌ها در قزوین موجب شده تا به عنوان برند کشاورزی در کشور به حساب بیاید، لذا این مهم مسئولان جهاد کشاورزی استان را بر آن داشته شرایطی فراهم آورند که به جای نابودی برخی گونه‌ها تنها میزان کشت آن‌ها در حد قابل قبولی کاهش پیدا کند که این مسئله سبب شد تا به عنوان مثال درحالی که تا سال گذشته ۱۳ هزار هکتار صیفی جات در استان کشت می‌شد، امسال در راستای اصلاح الگوی کشت این میزان به ۸ هزارو ۵۰۰ هکتار کاهش داده شود. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در تأیید این موضوع می‌گوید: «با وجود اینکه این منطقه یکی از مهم‌ترین قطب‌های کشاورزی و باغداری در سطح کشور به شمار می‌رود، لذا برای حفظ این موقعیت باید اقدامات مهمی در این زمینه انجام گیرد.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که با نگاهی به گذشته این استان در زمینه تأمین آب مورد نیاز همواره با برخی از چالش‌ها مواجه بوده است که دارای سابقه زیادی بوده و به عبارتی مربوط به چند دهه قبل است که هم اکنون پیامد‌های آن دیده می‌شود. فاطمه خمسه با اشاره به اینکه هنوز هم می‌توان برای گذشت از بحران اقدام مؤثری انجام داد، می‌افزاید: «اصلاح الگوی کشت، توسعه آبیاری مدرن و ترویج کشت گلخانه‌ای از مهم‌ترین کارهای عملی جهاد کشاورزی قزوین در این زمینه است که با جدیت در حال دنبال شدن است.»
این درحالی است که اجرای طرح‌های آبیاری مدرن قطره‌ای و تحت فشار، تغییر الگوی کشت، کاهش کشت محصولات آب بر به ویژه صیفی‌جات و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، از جمله راهکار‌های علمی و کارشناسی برای کاهش میزان مصرف آب در بخش کشاورزی است. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که برخی محصولات مانند گندم برای کشور استراتژیک محسوب می‌شود و نمی‌توان از کشت آن خودداری کرد، اما محصولات جالیزی و پر آب می‌تواند از چرخه تولید خارج یا به روش‌های گلخانه‌ای تولید شود تا آب کمتری مصرف کند. به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین این سازمان آمادگی دارد با وجود تحمیل هزینه‌های سنگین الگوی کشت را اجرایی کند که با عملیاتی شدن آن به دستاورد‌های خوبی در این زمینه خواهد رسید. هم اکنون فاز اول طرح توسعه گلخانه نودهک در سطح ۷۰ هکتار در حال آماده‌سازی است که به گفته کارشناسان کشاورزی اجرای آن می‌تواند دستاورد‌های خوبی در این زمینه داشته باشد.
نظارت بر چاه‌های غیرمجاز و لایروبی قنوات
از آنجا که یکی از منابع تأمین آب کشاورزی از گذشته تا کنون، چاه و قنات بوده، لذا حفظ، نگهداری و مدیریت مصرف از آن‌ها می‌تواند نقش مهمی در زمینه استفاده بهینه از آن داشته باشد.
خمسه رئیس سازمان جهاد کشاورزی قزوین با تأیید این موضوع می‌گوید: «در سال‌های گذشته برخی با حفر چاه‌های غیرمجاز باعث افت سفره‌های آب زیرزمینی شدند، بنابراین باید نظارت و دقت بیشتری نسبت به برداشت از چاه‌های مجاز و جلو‌گیری از برداشت غیرمجاز و لایروبی قنوات داشته باشیم تا بتوانیم مدیریت منابع آبی را به خوبی مدیریت می‌کنیم.»
