این معضل در حالی رخ میدهد که به رغم برخی از تلاشها برای کاهش این آلودگی روز به روز برتعداد استانهایی که دچار این مشکل هستند، افزوده شده و در حال حاضر هفت استان جدید را نیز درگیر خود کرده است؛ موضوعی که موجب شد تا مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور روز گذشته اعلام کند: «با وجود جوی پایدار در اکثر شهرهای کشور در پی وزش باد در استانهای خوزستان، بوشهر، سمنان، قم، مرکزی، تهران و اصفهان شاهد خیزش گرد و خاک در این مناطق خواهیم بود.»
تداوم کاهش بارندگیها در کنار مصرف و تبخیر بالای ذخایر آبی تالابها و دریاچه از جمله دلایلی است که موجب شده تا روز به روز بر تعداد کانون ریزگردها در استانهای مختلف کشور افزوده شود به طوری که در حال حاضر علاوه بر استانهای خوزستان و ایلام، سایر استانهای را نیز درگیر خود سازد.
به گفته کارشناسان در حال حاضردو منشأ داخلی و خارجی از جمله عوامل بروز و یا شدت گرفتن ریزگردها در برخی از استانهای کشور هستند. یکی از کارشناسان محیطزیست در این خصوص میگوید: «یکی از کانونهای تولید و انتشار گرد و غبار در داخل کشور، پدیده بادی محلی- فصلی ۱۲۰ روزه در استانهای جنوب شرق ایران از جمله استان سیستان و بلوچستان و دامنههای کوههای استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی و وجود دو کویر بزرگ در ایران حاشیه استانهای کرمان و یزد و اراضی بیابانی در جنوب و جنوب غرب است.»
داریوش عباسی میافزاید: «اما عامل دیگر که باید از آن نام برد خارجی است به طوری که از سال ۱۳۸۵ تاکنون منشأهای فرامرزی جدید اغلب نواحی غرب و جنوب غربی کشور را با فراوانی و شدت بیشتر تحت تأثیر قرار دادهاند که منبع آنها کشور عراق و شرق سوریه است هرچند مناطق دیگر از جمله بخشهایی از اردن، کویت و شمال عربستان نیز در ایجاد گرد و خاک بر روی ایران نقش دارند.»
وی ادامه میدهد: «از آنجا که روشهای مختلفی برای برخورد با این پدیده وجود دارد لذا این مهم میطلبد تا برای کاهش آن این روشها را به کار بست؛ چراکه بیتوجهی به حل این معضل میتواند هزینههای جانبی را بهشدت بالا ببرد.
خوزستان و ایلام و حالا ۵ استان دیگر
در حالی که تا چند سال قبل تنها خوزستان و ایلام درگیر پدیده ریزگردها بودند، اما با گسترش خشکسالیها و کمبود منابع آبی این روزها استانهای بیشتری درگیر این موضوع شدهاند که به عنوان نمونه میتوان به استانهای بوشهر، سمنان، قم، مرکزی، تهران و اصفهان اشاره کرد.
روز گذشته بود که کارشناسان سازمان هواشناسی از بروز خیزش گرد و خاک در هفت استان کشور خبر دادند. مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور در این رابطه میگوید: «با وجود جوی پایدار در اکثر شهرهای کشور، در پی وزش باد در استانهای خوزستان، بوشهر، سمنان، قم، مرکزی، تهران و اصفهان شاهد خیزش گرد و خاک در این مناطق خواهیم بود.»
احد وظیفه میافزاید: «همین مدت در مناطقی از شمال شرق، شرق، جنوب شرق و دامنههای جنوبی البرز مرکزی و شرقی از جمله استانهای سمنان، قم، مرکزی، جنوب تهران و بخشهایی از اصفهان وزش باد شدید پیشبینی میشود که در برخی مناطق همراه با خیزش گرد و خاک خواهد بود.»
با تأملی به این اظهارات که بیانگر افزوده شدن تعداد استانهای درگیر با ریزگردهاست باید به این نکته مهم توجه کرد که رفع این معضل نیاز به عزمی جدی و همگانی دارد؛ چراکه در صورت بیتوجهی به حل آن تأثیرات منفی آن میتواند در درازمدت گریبانگیر سایر استانها نیز شود.