جزئیات نخستین دیدار رهبران دو دشمن
رئیسجمهوری آمریکا و رهبر کرهشمالی به مدت حدود 40 دقیقه و تنها با حضور یک مترجم خصوصی گفتوگو کردند. این نخستین دیدار سران دو کشور پس از پایان جنگ کره در سال ۱۹۵۳ میلادی است. پس از آن، مذاکرات با حضور مقامات همراه دو طرف به مدت دو ساعت ادامه یافت. در این بخش از مذاکرات و همچنین ناهار کاری پس از آن، مایک پمپئو وزیر خارجه، جان بولتون مشاور امنیت ملی و جان کلی رئیس ستاد کارکنان کاخسفید و از جانب کرهشمالی کیم یونگچول رئیس سابق سازمان اطلاعات کرهشمالی و از مشاوران نزدیک رهبر آن کشور، بی یونگهو وزیر امور خارجه و ری سویونگ معاون حزب حاکم کارگر رهبران کرهشمالی شرکت داشتند. پیش از آغاز مرحله دوم مذاکرات، رئیسجمهوری آمریکا در مورد ملاقات دوجانبه با رهبر کرهشمالی گفت: «خیلی خوب، خیلی خیلی خوب. روابط خیلی خوب است.»
وی افزود: «ما یک مشکل بزرگ را حل و فصل خواهیم کرد.» رهبر کرهشمالی نیز اظهار داشت: «ما بر تردیدها و گمانهزنیها در مورد این مذاکرات فائق آمدیم و من معتقدم این برای صلح خوب است.» کیم جونگاون افزود: «به باور من، این مقدمهای برای صلح است.»
مفاد توافق کرهشمالی و آمریکا
پس از پایان مذاکرات و ناهار کاری، طی مراسمی در برابر خبرنگاران، طرفین سندی را امضا و مبادله کردند که گفته میشود بر حسب آن متعهد شدهاند به ایجاد روابط بهتر بین دو ملت، کمک به صلح و ثبات در شبهجزیره کره، خلع سلاح هستهای شبه جزیره کره و موارد دیگری ازجمله یافتن و مبادله اجساد اسرا و مفقودان جنگ کره. ناظران احتمال میدهند که در طول مذاکرات، خواستههای کرهشمالی شامل لغو تحریمهای تجاری، دریافت کمک اقتصادی و سرمایهگذاری خارجی و توافق آمریکا با امضای معاهده صلح و شناسایی رسمی آن کشور و از سوی آمریکا، پایان برنامههای تسلیحات هستهای و موشکی کرهشمالی نیز مطرح شده است. در برابر انتظارات کرهشمالی، ایالات متحده نیز خواستار توقف برنامههای هستهای و موشکی کرهشمالی و پایان گرفتن «تهدید» آن کشور نسبت به همسایگان، بهخصوص کرهجنوبی بوده است. بعد از پایان مذاکرات هم، کیم جونگاون سوار بر خودرویش شد و در حالی که محافظانش دور ماشین میدویدند، به سمت فرودگاه رفت تا به کشورش بازگردد.
جنجال برای هیچ
گرچه این اولین دیدار رهبران دو کشور آمریکا و کرهشمالی است، اما اولین توافق نیست و در گذشته بین نمایندگان آمریکا و متحدانش، بهخصوص کرهجنوبی، با نمایندگان کرهشمالی مذاکراتی صورت گرفته و توافقهایی به دست آمده بود که معمولا پیونگیانگ در برابر کاهش فعالیتهای نظامی خود خواهان امتیازات اقتصادی بوده است؛ اما این توافقات معمولا پایدار نیست و طرفین همدیگر را به نقض تعهدات متهم میکردهاند. ثلا بر حسب بیانیه مشترک کرهشمالی و کرهجنوبی درخصوص خلع سلاح شبهجزیره کره در تاریخ 20 ژانویه 1992 یعنی 26 سال پیش، پیونگیانگ برای خلع سلاح هستهای و دست کشیدن از موشکهایی که میتواند آمریکا را هدف بگیرد، اعلام آمادگی کرده بود.
در آن زمان دو کشور توافق کرده بودند که با تشکیل یک کمیسیون هستهای مشترک، بازرسیهایی از اماکن تحت توافق طرفین صورت گیرد تا فرآیند خلع سلاح هستهای بهدرستی انجام شود. البته این توافق پایدار نماند.
انتقاد کارشناسان از این دیدار
برایان کلاس، تحلیلگر و پژوهشگر انگلیسی میگوید: «وعدههای غیر تعهدآوری که میان ترامپ و کیم امضا شده است جدید نیست، شبیه همان اسنادی است که اوایل دهه 90 میلادی میان آمریکا و کرهشمالی امضا شد و هیچوقت جدی گرفته نشد.» آدام مونت، عضو انجمن دانشمندان آمریکایی هم در توئیت خود مینویسد: «ادبیات «خلع سلاح هستهای» مطرح شده از سوی ترامپ به طرز شگفتآوری تضعیف شده است، چرا ترامپ حتی نتوانست به توافقات قبلی میان آمریکا و کرهشمالی پایبند باشد؟ این ماحصل پذیرش دعوت بیچون و چرای دیدار با کیم جونگاون از سوی رئیسجمهور آمریکا و نادیده گرفتن مذاکرات کارشناسی است.»
امید ترامپ برای جاودانگی
پس از دیدارها، ترامپ در نشست خبری خود گفته که هفته آینده «دور بعدی گفتوگوهای پیونگیانگ و واشنگتن» انجام خواهد شد و رهبر کرهشمالی دعوت او برای سفر به آمریکا را نیز پذیرفته است. از سوی دیگر وقتی از او پرسیدند چه تضمینی وجود دارد پیونگیانگ برخلاف گذشته به تعهدات خود پایبند باشد، او با عبارتهایی نظیر «به من اعتماد کنید و من میدانم چهکار کنم» آنها را دست به سر کرد. سوال مهم این است پس چرا ترامپ و رسانههای آمریکایی با چنان سر و صدایی به استقبال این دیدار رفتهاند و تلاش میکنند این گفتوگوها و مذاکرات را مهم و تاریخی نشان دهند؟ واشنگتن در سالهای اخیر دستاورد چشمگیری در سیاست خارجی نداشته است، آخرین امید برجام بود که با خصومت لابیهای ضد ایرانی سرانجام از بین رفت.
ترامپ در تلاش است با بزرگنمایی این دیدار تاریخی و به کمک پروپاگاندای رسانهای خود بتواند القا کند توانسته کاری را انجام دهد که هیچ رئیسجمهوری پیش از او به چنین اقدامی مبادرت نکرده است. برای همین هم او به آنچه پیشتر تصحیح برجام خوانده، رغبتی نشان نمیدهد چنانکه دیروز دوباره در پاسخ به پرسشی در مورد برجام گفت: «امیدوارم بهوقتش و در زمانی که تحریمها عملی شد، ایران دوباره برای مذاکره و یک توافق واقعی بازگردد، اما حالا برای این کار زود است.»