جوان آنلاین: نشست جی7 امسال که شامل کشورهای کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و انگلیس میشود دارای حاشیههای فراوانی بود. ترامپ در حالی روز جمعه در آخرین گردهمایی شرکت و شنبه صبح زود محل مذاکرات را ترک کرد که در توئیتی «جاستین ترودو» نخستوزیر کانادا را فردی دروغگو و ضعیف خواند. این در حالی است که ترامپ اوایل ماه جاری، تعرفههای واردات آلومینیوم و فولاد را که بهطور عمده در اقتصاد و صنعت اروپا و کانادا تاثیر میگذارد، کاهش داد. درواقع بهرغم لبخندهایی که سران گروه7 در برابر دوربینهای رسانهها تحویل دادند، تنش بین این کشورها رو به افزایش است حتی در رابطه با روابط نزدیک ترامپ با امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه، باید به این مساله اشاره کرد که بنا بر اذعان ترامپ، وی پس از اعمال تعرفهها با مکرون گفتوگوی وحشتناکی داشته است. در میان این اتفاقات نخستوزیر کانادا سرانجام موفق شد همه شرکتکنندگان را به پیوستن به یک توافق مشترک وادار کند. این توافق مشترک که خطاب به روسیه نوشته شده است، از این کشور میخواهد به رفتارهای بیثباتکننده خود پایان دهد و همچنین از روسیه قول میگیرد که برنامه هستهای ایران بهطور دائم صلحآمیز باقی بماند. اما موضوع اصلی نشست گروه 7 درخصوص تجارت بود؛ مسالهای که ارتباطات آمریکا با نزدیکترین متحدانش را تحت تاثیر قرار میداد. از دیدگاه ترامپ این توافق به یک شاخه زیتون میماند که نیاز طرفین درخصوص «تجارت آزاد، منصفانه و سودمند» را رفع میکند.
همهچیز خوب پیش میرفت و ترامپ در توئیتی نوشت: « بعد از چندین دهه، تجارت منصفانه و متقابل اتفاق خواهد افتاد!»
اما همه چیز ناگهان در مسیر کانادا به سنگاپور، بههم ریخت. ترامپ که بهنحوی از کنفرانس مطبوعاتی «ترودو» که در آن نخستوزیر کانادا قول داد تا پیشبینی تعرفههای مقابله با ایالات متحده را مطرح کند با خبر شده بود بهشدت به این مساله واکنش نشان داد.
ترامپ در توئیتی با عصبانیت نسبت به سخنان نخستوزیر کانادا که گفته بود ما حرف زور را قبول نمیکنیم، پاسخ داد: «با توجه به موارد دروغینی که جاستین ترودو در کنفرانس خبری خود مطرح کرد و این واقعیت که کانادا هزینههای زیادی به کشاورزان، کارگران و شرکتهای آمریکایی تحمیل میکند، من به نمایندگان آمریکا دستور دادهام توافق مشترک را تا زمانی که تعرفههای خودروهایی که به بازار آمریکا روانه میشوند مشخص نشدند، امضا نکنند.» ترامپ افزود: «تعرفههای ما در جواب تعرفههای270 درصدی کانادا درخصوص لبنیات است.»
اما واکنشها محدود به توئیتهای ترامپ نماند و «کودلو» مشاور ارشد اقتصادی ترامپ، روز یکشنبه در اظهارنظری گفت: «نخستوزیر کانادا «از پشت به ما خنجر زد» و با این کار هر گونه اعتراض مسالمتآمیز در بین دموکراسیهای لیبرال جهان را احتمالا از بین برد، همچنین چشمانداز تجارت آزاد شمال آمریکا را نیز درهالهای از ابهام فرو برد.»
اما شناختی که از رئیسجمهور آمریکا طی این سالها حاصل شده است نشان میدهد که وی هیچوقت به ساختارهای چندجانبه و گروهی مثل جی7 که همراه دیگر رهبران دنیا در تلاش به دستیابی به توافقی هستند، اهمیت نداده است و ترجیح میدهد سبک مذاکره را تنها به روشی که برای کرهشمالی اتخاذ کرده است پیش ببرد. ترامپ همچنین تلاش میکند تا بعضی از مسائل غیرقابل پیشبینی را در فضای پیش از نشست اجلاس خود با کیم جونگاون رهبر کرهشمالی القا کند. از آنجایی که رئیسجمهور آمریکا در زمینه املاک و مستغلات در نیویورک مهارت کسب کرده است شاید او فکر میکند بهتر است قبل از ملاقات با کیم، بهعنوان غیرقابل پیشبینیترین رهبر جهان در نظر گرفته شود.
اما برای هر یک از این توضیحات، تناقضاتی وجود دارد. دفتر مکرون اظهار داشت: «همکاریهای بینالمللی نمیتوانند با خشم و سخنان پرشور دیکته شوند.» به بیان دیگر، این فقط اختلاف نظر در مورد سیاست نبود بلکه اظهارنظری شخصی بود. هنگامی که شما فقط به عملکرد ترامپ توجه کنید موضوع حتی سختتر هم میشود. نکته مهم در این بین این است که متحدان ایالات متحده، همواره در مواجهه با متحد تمامیتخواه خود حق انتخاب کمی داشتهاند، اما بهنظر میرسد که ترامپ دیگر متحدی ندارد. این در حالی است که ترامپ، با پیگیری زیاد نظر رئیسجمهور چین و روسیه را برای ورود روسیه به جی7 جلب کرده بود.
با توجه به کنارهگیری ترامپ از تمام توافقات تکاملیافته بینالمللی ازجمله توافق پاریس و برجام و توافق مشترک گروه جی7، متحدان بسیار کمی برای آمریکا باقی مانده است، اما باید گفت همین متحدان کم هم میتوانند با آمریکا کنار بیایند؛ درواقع کسانی مثل مکرون یا ترودو با این امید توافقات بینالمللی را ادامه میدهند که در سال 2020 یا 2024 رئیسجمهور دیگری جای ترامپ را بگیرد که ارزش مسائل اینچنینی را بیشتر بداند. «بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگلستان با اشاره به رویکرد ترامپ در مواجهه با اتحادیههای فرامنطقهای و بینالمللی عنوان کرد که ترامپ تنها یک شکل رفتاری دارد و آن «نظریه مرددیوانه» است و به نظر میرسد که این رویه به دلیل عدم وجود یک روش مشخص اتخاذ شده است. باید گفت ترامپ به متحدان آمریکا به چشم کسانی نگاه میکند که چندین سال است بهصورت غیرمستقیم به آمریکا وابسته هستند. به نظر میرسد این طرز فکر دلیلی داشته باشد و آن هم اینکه با نظم جهانی جدید آمریکا و فشارهای عمده روابط آمریکا و کانادا به پایینترین و کمترین حد خود طی چند سال گذشته رسیده است. درواقع واکنش ترامپ به سخنان ترودو، تضعیف این ایده است که «اتحاد بین کشورهای دموکراتیک مطرح است نه رهبران آنها». در رابطه با تقابل احتمالی اتحادیه اروپا و سایر متحدان آمریکا با این کشور باید گفت که مطمئنا کشورهای اروپایی هم میتوانند تعرفههای تجاری متقابلی را در قبال وضع تعرفههای آمریکا وضع کنند ولی قطعا اگر وارد جنگ تجاری متقابل شوند، متضرر میشوند و درنهایت اروپاییان باید نگران تجارت ناعادلانه با چین باشند.
امروز اما حداقل در ظاهر هم که شده به نظر میرسد که ترامپ قصد جدا شدن از متحدان خود را دارد. موضوعی که تاکنون توسط «مک مستر» و «رکس تیلرسون» کنترل شده بود. در واقع این روزها رئیسجمهوری ایالات متحده دور خود را با مشاورانی پر کرده است که دیدگاههای جهانبینیشان را میتوان در عملکرد و رفتار ترامپ دید. «جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا در توئیتی که میتوان آن را یکی از نکات برجسته این نشست دانست، عنوان کرد:«کشورهای جی7 هم مثل بقیه انتظار دارند آمریکا برای همیشه بانک آنها بماند. امروز رئیسجمهور ترامپ همهچیز را مشخص کرد. بازی تمام شد.»
«آلبرتو نادالی» سردبیر قسمت اروپا در خبرگزاری «بازفید نیوز» در باره این نشست نوشته بود: «رهبران در باره حمایت از تجارت چندجانبه صحبت کردند اما «جان بولتون» به شکل دیگری این موضوع را مشخص کرد آنهم اینکه آمریکا، تنها خواهد ماند.»