در تهران، امید اندكی وجود دارد كه اروپاییان بتوانند مقابل خروج واشنگتن از توافق هستهای كاری از پیش ببرند ولی منابع امریکایی میگویند به خصوص به این دلیل كه امریکا به دنبال رویارویی تجاری با چین نیست، پكن قادر خواهد بود خلأ تجاری ناشی از خروج امریكا از برجام را پر كند.
شیجین پینگ، رئیسجمهور چین دیروز ضمن ابراز تأسف از خروج یکجانبه امریکا از توافق هستهای ایران (برجام) اعلام کرد پکن آماده است با مسکو و دیگر کشورها برای حفظ این توافق همکاری کند. شی جین پینگ كه در اجلاس سران سازمان همکاریهای شانگهای در شهر چینگدائو سخن میگفت، افزود :« چین از تصمیم یکجانبه امریکا برای خروج از توافق هستهای ایران نگران است. پکن آماده است با روسیه و سایر کشورها برای حفظ برجام همکاری کند.» در حالی كه رهبران اروپایی هر روز با صدور بیانیه، در حمایت از برجام سخنرانی میكنند، در تهران امید كمی وجود دارد كه آنها بتوانند مقابل فشارهای تحریم امریکا بر شركتهای اروپایی كاری از پیش ببرند. ظاهراً به همین دلیل است كه مقامهای ایرانی با لحنی صریح با اروپاییان سخن میگویند و به آنها هشدار میدهند كه فرصت برای تصمیمگیری و ارائه تضمینهای عملی به ایران، نامحدود نیست: «چند هفته، یعنی چند هفته، نه چند ماه.» با این حال، در تهران این نگاه خوشبینانه وجود دارد كه چین تا حد زیادی قادر خواهد بود از اثرات خروج امریکا از برجام بكاهد. در حالی كه منابع امریکایی هفته گذشته از اثرات منفی تحریمهای امریکا بر تعهدات هستهای به ایران در چارچوب برجام خبر دادند، بهروز کمالوندی روز گذشته در حاشیه مراسم یادبود شهدای حادثه تروریستی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری صدا و سیما به سفر هیئت ایرانی به چین درباره بازطراحی رآکتور اراک اشاره كرد و گفت: مذاکراتمان با چینیها درباره رآکتور اراک ادامه دارد. واشنگتنتایمز هم در گزارشی نوشته كه با تصمیم امریکا برای ترک برجام و بازگشت مجدد تحریمها، چین از طریق فعالیت شرکتهای دولتی که با سیستمهای مالی امریکایی مواجه نیستند، به جلودار صف تجارت با ایران تبدیل شده است. بر اساس گزارش فارس، واشنگتنتایمز نوشته كه شرکتهای اروپایی از ترس از دست دادن دسترسی به بازارهای امریکا، قراردادها با ایران را لغو کردهاند اما چین این خلأ را پر کرده و روابط تجاریاش را تسریع کرده است. مقامات خزانهداری میگویند که اگر ترامپ بعد از خروج از برجام، تحریمها را علیه ایران احیا کند، این تحریمها شدید و سختگیرانه خواهد بود اما به نوشته واشنگتن تایمز، ترامپ تمایل ندارد تا شرکتهای چینی را مستقیماً هدف قرار دهد زیرا این اقدام میتواند نتایج معکوسی داشته باشد که بر مذاکرات تجاری با پکن تأثیر منفی بگذارد. به نوشته واشنگتن تایمز، مقامات امنیت ملی امریکا میگویند جالب است، به علت راهبرد دقیق پکن برای دور نگاه داشتن داراییهای اقتصادی مهمش از تراکنشهای عمومی و نامحدود بازارهای جهانی، تحریمهای امریکا احتمالاً به شرکتهای چینی ارتباطی پیدا نمیکند. به نوشته این گزارش، در حقیقت، تجارت چین در ایران در دهه گذشته، دو برابر شده است. بخش اعظمی از این تجارت به نفت مربوط میشود زیرا ایران بزرگترین بازار صادرات چین و پکن دومین واردکننده بزرگ از ایران پس از امارات است. با توجه به اینکه اروپاییها از ورود به بازار بزرگ ایران عقب میکشند، شرکتهای چینی در حال ورود هستند.