سرانجام کش و قوسهای فراوان برای حل این معضل مهم لرستان سبب شد تا شهردار خرمآباد از آغاز نهضت بهسازی محلات محروم و حاشیهنشین مرکز این استان در سال جاری که قرار است به صورت ویژه انجام بگیرد خبر دهد؛ موضوعی که اجرای آن میتواند به تحولی عظیم از لحاظ فرهنگی و اجتماعی در این مناطق منجر شود.
توسعه بیرویه شهرها در کنار بیتوجهی به نوسازی بافتهای شهری از جمله عواملی است که سبب شده تا روز به روز بر میزان بافتهای فرسوده و ناکارآمد در شهرها افزوده شود که به عنوان مثال میتوان از استان لرستان و شهرستان خرمآباد نام برد. مدیر کل راه و شهرسازی استان لرستان در این خصوص میگوید: «در حال حاضر ۹۰۱ هکتار سکونتگاه غیررسمی با جمعیتی بالغ بر ۱۶۲ هزار نفر در استان لرستان وجود دارد که ۸ درصد مساحت و ۲۱ درصد جمعیت شهری این استان را شامل میشود.»
علی علیخانی با بیان اینکه شهرهای خرمآباد، بروجرد، دورود، کوهدشت و الیگودرز بالاترین میزان سکونتگاه غیررسمی را در لرستان به خود اختصاص دادهاند، میافزاید: «۱۲ محله حاشیهنشین با مساحت کلی ۲۱۲ هکتار در بروجرد داریم که ۶درصد مساحت شهر و ۲۷ درصد جمعیت کلی بروجرد را شامل میشود، همچنین پنج محله با مساحت ۲۲۸ هکتار سکونتگاههای غیررسمی دورود را تشکیل میدهد که ۱۴درصد مساحت و ۴۴ درصد جمعیت (۴۹ هزار و ۹۲۸ نفر) این شهر را در خود جای داده است.»
وی ادامه میدهد: «چهار محله با مساحت کلی ۱۱۲ هکتار در کوهدشت به مناطق حاشیهنشین اختصاص دارد که ۱۴ درصد مساحت کل شهر را دربر دارد. همچنین جمعیت سکونتگاههای غیررسمی کوهدشت ۱۴ هزار و ۳۵۹ نفر یعنی ۱۳ درصد جمعیت کلی این شهر است.» این در حالی است که شش محله در الیگودرز با مساحت کلی ۱۳۰ هکتار (۱۰ درصد مساحت شهر) در سکونتگاههای غیررسمی جای دارد که ۱۳ درصد جمعیت شهر (۱۲ هزار و ۲۸ نفر) را به خود اختصاص داده است.
سکونت ۲۰ درصدی لرستانیها در بافت فرسوده
آمارها نشان میدهد در حال حاضر ۲۰ درصد جمعیت شهری لرستان ساکن بافت فرسوده است این در حالی است که از این تعداد ۱۷ درصد در خرمآباد ساکن هستند. مدیرکل راه و شهرسازی لرستان با تأیید این آمار میگوید: «مساحت بافت فرسوده استان ۱۱۲۴ هکتار با جمعیتی بالغ بر ۲۱۲ هزار و ۵۳۵ نفر است که ۸ درصد مساحت محدودههای شهرهای استان و ۲۰ درصد کل جمعیت شهری لرستان را شامل میشود.»
علیخانی میافزاید: «کل بافتهای نابسامان مصوب شهری لرستان ۲۰۲۵ هکتار معادل ۱۴ درصد مساحت محدوده شهری است که ۳۷۴ هزار و ۸۷۹ نفر معادل ۳۵ درصد جمعیت شهری استان در این مناطق سکونت دارند.»
وی با بیان اینکه ۱۷ درصد جمعیت شهری خرمآباد ساکن بافت فرسوده هستند، ادامه میدهد: «شهر خرمآباد ۴۲۳۱ هکتار مساحت و ۳۴۸ هزار و ۲۱۶ نفر سکنه دارد. مساحت بافت فرسوده این شهر ۲۶۶ هکتار یعنی ۶درصد مساحت کلی شهر و جمعیت بافت فرسوده آن نیز ۶۰ هزار و ۶۸۱ هکتار یعنی ۱۷ درصد جمعت شهری خرمآباد است.»
این در حالی است که بروجرد با دارا بودن ۳۲۰۰ هکتار مساحت و ۲۴۰ هزار و ۶۵۴ نفر سکنه مساحت بافت فرسوده این شهر ۲۶۳ هکتار است که ۸ درصد مساحت شهری بروجرد را شامل میشود و به عبارتی جمعیت ساکنان بافت فرسوده بروجرد ۳۶ هزار و ۷۲۶ نفر یعنی ۱۵ درصد ساکنان این شهر است، که کمترین میزان بافت فرسوده در استان لرستان را از آن خود کرده است.
مناطق حاشیهنشین و بافتهای فرسوده لرستان در اولویت نوسازی
از آنجا که مناطق حاشیهنشین و بافتهای فرسوده همواره یکی از معضلات اجتماعی در شهرها میباشد لذا استان لرستان نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ موضوعی که سبب شد تا مدیران این استان برنامه ویژهای را برای نوسازی و حل مشکلات حاشیهنشینی را در دستور کار قرار دهند چراکه به گفته اردشیر دریکوندی، رئیس شورای اسلامی شهر خرمآباد، نزدیک به ۱۱ منطقه حاشیهنشین در این شهر وجود دارد و حدود یک پنجم جمعیت شهر خرمآباد در این مناطق ساکن هستند، موضوعی که به شدت میطلبد تا در زمینه رفع آن اقدام جدی انجام گیرد.
شهردار خرمآباد با تأیید این معضلات و با اشاره به آغاز نهضت بهسازی محلات محروم و حاشیهنشین مرکز لرستان در این خصوص میگوید: «یکی از اولویتهای شورای شهر و مدیریت شهری کنونی ایجاد موازنه و عدالت در توجه به مناطق مختلف شهر است و در این راستا نیز در برنامه پنجساله شهرداری تدابیری اندیشیده شده است.»
وحید رشیدی در خصوص برنامههایی که قرار است در این رابطه اجرایی شود میافزاید: «تعریض و بهسازی معابر قدیمی و خاکی، توسعه فضای سبز و احداث بوستانهای محلهای و کمک به نوسازی بافتهای فرسوده از جمله برنامههای شهرداری در راستای توسعه و آبادانی مناطق محروم شهر است.»
معاون عمرانی استاندار لرستان در بازدید از پروژههایی نظیر پارک شاپوری، پارک جنگلی کوه مدبه، جاده منتهی به دره اسدآبادی، پارک صخرهای و زیرگذر پل حاجی که در راستای حل مشکلات حاشیهنشینی در حال اجراست، میگوید: «توانمندسازی مناطق حاشیهنشین و بافتهای فرسوده بسیار حائز اهمیت بوده و نیازمند توجه ویژه است.»
احمد مرادپور میافزاید: «با توجه به برنامه دولت برای توانمندسازی بافتهای فرسوده، دستگاهها و مسئولان استانی نیز باید در این راستا گامهای لازم را بردارند.» به گفته کارشناسان با اجرای این طرحها در پنج سال آینده میتوان به حل معضل حاشیهنشینی و از بین رفتن بافتهای فرسوده به عنوان یکی از مهمترین معضلات شهری در لرستان امیدوار شد.