بالاخره بزرگترین صادرکنندگان فولاد و آلومینیوم به امریکا یعنی اتحادیه اروپا و کانادا تلاشهای خود را برای کسب معافیت از فرمان اجرای افزایش تعرفه واردات این محصولات به امریکا بینتیجه دیدند و اجرای این فرمان باعث شد تا متحدان متوجه شوند که تاجری که در کاخ سفید نشسته وقتی به پول میرسد، متحد و غیر متحد نمیفهمد. تقریباً تمام متحدان همزمان با آغاز اجرای این فرمان ترامپ علیه این اقدام سخن گفتند و عموماً قول اقدام متقابل دادند تا فعلاً دنیای غرب مشغول جنگی تجاری شود که انتهای آن معلوم نیست.
ویلبور راس، وزیر تجارت دونالد ترامپ در سخنانی اعلام کرد که از همین جمعه روی تمام واردات فولاد از اتحادیه اروپا و نیز کانادا و مکزیک یک تعرفه گمرگی ۲۵درصدی و برای آلومینیوم تعرفه۱۰درصدی وضع شده است. ایالات متحده در ماه مارس این کشورها را از پرداخت تعرفههای گمرکی به طور موقت مستثنی و معاف کرده بود که در ساعت ۶ بامداد جمعه اول ژوئن به وقت اروپای مرکزی به پایان رسید. دونالد ترامپ با این ادعا که تولیدکنندگان خارجی فولاد و آلومینیوم به خاطر سهولت دسترسی به بازار امریکا به تولیدکنندگان داخلی آسیب زدهاند و این رخداد را برخلاف امنیت ملی ایالات متحده میداند، سه ماه پیش این فرمان را صادر کرده بود.
سخنان وزیر تجارت ترامپ بلافاصله با طوفانی از واکنشهای بیسابقه روبهرو شد، در اروپا در سطح سران رئیسجمهور فرانسه سریعتر از همه وارد صحنه شدو امانوئل ماکرون در تماس تلفنی با دونالد ترامپ، همتای امریکایی خود از تصمیم او برای برقراری تعرفههای سنگین بر واردات آلومینیوم و فولاد از اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک به شدت انتقاد کرد.
اروپا: روابط بینالملل غرب وحشی نیست
امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه بعد از سخنان راس در تماسی تلفنی خود با دونالد ترامپ با «غیرقانونی» خواندن اقدام دولت امریکا در برقراری تعرفههای تجاری سنگین از «اقدام قاطع و متناسب» اتحادیه اروپا خبر داد.
ماکرون همچنین پس از نشستی در الیزه افزود:« فکر میکنم این تصمیم از چند جهت اشتباه بوده است چرا که در بدترین حالت به عدم تعادل بینالمللی منجر میشود، یعنی از طریق خردهفروشی و ایجاد اقتصاد و تجارت ملی. ملیگرایی جنگ است. این همان چیزی است که در دهه 30 رخ داد.» ماکرون ادامه داد :« در مسئله آب و هوایی نیز دونالد ترامپ در بی اثر کردن توافق پاریس شکست خورد چرا که ما فوراً اقدام کردیم. درباره ایران و مسئله خروج امریکا از برجام نیز ما با جدیت تلاش میکنیم، ما قصد داریم موضعی اروپایی در پیش بگیریم... برای ایستادگی تلاش میکنیم، نه پرداخت هزینه بیثباتی. در مسئله تجارت نیز اروپا اقدام خواهد کرد.» رئیسجمهور فرانسه حل همه مسائل مورد مناقشه را با صراحت کامل از طریق نشست آتی گروه هفت در اوایل ژوئن در کانادا خواستار شد. علاوه بر ماکرون وزرای اقتصاد و امور خارجه فرانسه هم زبان به انتقاد و انتقام گشودند.
ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه در اظهاراتی تند گفت:« این اقدامی شدید و غیر قابل قبول است. این قانون قویترهاست اما زندگی مردم و روابط بینالملل قانون قویترها نیست، روابط بینالملل غرب وحشی نیست. متأسفانه آنچه «اول امریکا» نامیده میشود، امریکای تنها است.» ژان باتیست لوموین، مشاور وزیر تجارت فرانسه نیز وعده واکنش حساب شده و متناسب اتحادیه اروپا به تصمیم ترامپ را داد. در برلین اولاف شولتز، وزیر اقتصاد آلمان قبل از سایر مقامات دولت آلمان به اقدام ترامپ واکنش نشان داد و تصمیم امریکا را برخلاف قوانین بینالمللی خواند و افزود: امروز روز خوبی برای روابط دو سوی اقیانوس اطلس نیست.
وی با تأکید بر اهمیت حمایت از یک نظام مبتنی بر قانون برای تجارت آزاد تصریح کرد: اتحادیه اروپا در این مورد قاطعانه و عاقلانه واکنش نشان خواهد داد. اتحادیه اروپا آماده است تا در مورد تعرفهها به طور کلی با امریکا مذاکره کند اما فقط وقتی که واشنگتن مستثنی شدن دائم از تعرفههای فولاد و آلومینیوم را به اروپا اعطا کند. دیدیه ریندرز، وزیر امور خارجه بلژیک هم ضمن «تأسفبار» خواندن تصمیم ترامپ وعده مقابله داد و گفت: اروپا به این تصمیم امریکا با اقدامات متقابل پاسخ خواهد داد. وی افزود: ما باید در سطح اتحادیه اروپا عکسالعمل نشان دهیم و راهکاری را برای حل اختلاف در سازمان تجارت جهانی (WTO) ارائه دهیم. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم ضمن اشاره به تمایل اروپا برای مشارکت بیشتر در مذاکرات پیرامون مسائل تجاری با تأکید بر اینکه اتحادیه این قاره با هیچ کسی در جنگ نیست، گفت: این اتحادیه از منافع خود مقابل واشنگتن حفاظت میکند و اقدامات متناسب را علیه واشنگتن انجام میدهد. ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا گفته که اتحادیه اروپا شکایتی را علیه امریکا در سازمان تجارت جهانی تنظیم میکند و همزمان با بهکارگیری اقدامات تلافیجویانه، در تلاش برای حراست از کسب و کارهای اروپایی خواهد بود.
یونکر با حضور در جمع خبرنگاران گفت: امروز، روز بدی برای تجارت جهانی است. ما برای جلوگیری از این وضعیت، هر آنچه که میشد انجام دادیم.
سیسیلیا مالمستروم، هماهنگکننده بازرگانی اتحادیه اروپا، هم مخلص کلام را گفت «روز سیاهی در تاریخ تجارت جهانی رقم خورد.»
کانادا: با مردم امریکا دوستیم اما...
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا که کشورش بزرگترین صادرکننده فولاد به امریکاست، حق دارد که از اروپاییها هم عصبانیتر باشد به حدی که دیدار آتی خود را با دونالد ترامپ لغو کند که البته این کار کرد. ترودو در سخنانی تعرفههای امریکایی بر محصولات کانادایی را کاملاً غیرقابلقبول خواند و با یادآوری اتحاد این کشور با امریکا گفت: ما چه در دو جنگ جهانی، چه در جنگ کره و چه پس از یازدهم سپتامبر در کنار امریکا ایستادهایم. از سواحل نرماندی تا افغانستان. دوستی میان دو کشور هیچگاه کمرنگ نشده و بلکه عمیقتر شده به طوری که دولت کانادا اکنون بیش از گذشته باور دارد که ارزشهای مشترک ما و اشتراک جغرافیمان دست آخر بر حمایتگرایی ملیگرایانه فائق خواهد آمد.
نخستوزیر کانادا با بیان اینکه حساب دوستی و شراکت ۱۵۰ ساله مردم کانادا و امریکا جدا و خللناپذیر است، برای وضع تعرفه بر بیش از 6میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از وارادت محصولات امریکایی به این کشور تأکید کرد اما گفت: «تصمیم امروز ما برای مقابله با اقدام امریکا مربوط به مردم این کشور نمیشود. باید باور داشته باشیم که در نهایت عقل سلیم غالب خواهد شد اما فعلاً آنچه که امروز در رفتار دولت امریکا میبینیم با چنین چیزی همخوانی ندارد.»
بنابر گزارش وزارت اقتصاد امریکا کانادا با بیش از ۴۵۰ میلیون دلار صادرات فولاد به امریکا در صدر جدول قرار دارد و پس از این کشور اتحادیه اروپا با رقمی مشابه (۴۵۰ میلیون دلار) و کرهجنوبی با حدود ۲۷۰ میلیون در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. مکزیک، برزیل، ژاپن و تایوان هم که همگی از متحدان استراتژیک امریکا محسوب میشوند در رتبههای بعدی صادرکنندگان عمده فولاد به امریکا هستند.
هشدار درباره هزینههای بلند مدت
روزنامه نیویورک تایمز نوشت: شاید هزینهها و آسیبهای کوتاه مدت سیاستهای تجاری جدید امریکا قابل مدیریت باشد، اما هزینههای بالقوه و بلندمدت جنگ تجاری با همه دنیا بزرگ تر خواهد بود. روزنامه امریکایی نیویورکتایمز درخصوص افزایش تعرفه امریکا بر واردات فولاد اروپا نوشت: افزایش تعرفه 25 درصدی بر واردات فولاد و 10 درصدی برای واردات آلومینیوم خطرات بلندمدت برای اقتصاد امریکا دارد. اجرای این سیاست تجاری نامناسب و بدون برنامهریزی امریکا علیه برابری تجاری دنیا کسب و کارهایی را که باید برای استقرار سرمایههای خود تصمیمگیریهای بلندمدت داشته باشند با مشکل مواجه میکند.