آب سرد رئیس‌جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان بر توهم مقابله تجاری اروپا با آمریکا بر سر ایران

به گزارش جوان آنلاین، مذاکرات محمدجواد ظریف با وزرای خارجه 3 کشور اروپایی حاضر در برجام و همینطور فدریکا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در بروکسل بدون آنکه درباره همکاری تجاری اروپا با ایران برای ادامه برجام تضمینی به ایران داده شود، به پایان رسید. فدریکا موگرینی نیز پس از پایان یافتن این دیدار به گونه‌ای سخن گفت که نشان داد اروپا توانایی ارائه تضمین‌های محکم به ایران را ندارد.  به گزارش «وطن امروز»، پس از خروج آمریکا از برجام، دولت حسن روحانی تلاش می‌کند برنامه جامع اقدام مشترک را با 5 کشور باقیمانده ادامه دهد. در این میان اما با توجه به خروج آمریکا و تاثیرپذیری اقتصاد اروپا از سیاست‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا و همچنین نبود اراده لازم در اروپا برای مقابله با آمریکا بر سر ایران، احتمال محقق شدن این ایده بسیار کاهش یافته است. بویژه اینکه مقامات اروپایی نیز بارها اعلام کرده بودند دنبال مقابله با آمریکا بر سر برجام نیستند. حالا چند روز پس از آنکه موگرینی و وزرای خارجه 3 کشور اروپایی تضمین لازم را برای همکاری شرکت‌های اروپایی با ایران، ارائه ندادند، رئیس‌جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان درباره وضعیت همکاری‌های تجاری کشورهای‌شان با ایران به گونه‌ای حرف زدند که نشان می‌دهد اروپا اراده‌ای برای مقابله با آمریکا بر سر ایران ندارد. آنها می‌گویند شرکت‌های تجاری و موسسات مالی کشورهای خود را برای همکاری با ایران مجبور نخواهند کرد. از سوی دیگر، سران 3 کشور اروپایی حاضر در برجام با صدور بیانیه‌ای باز هم ادامه برجام را به مذاکرات موشکی و منطقه‌ای با ایران مشروط کردند. این رفتار اروپا نشان می‌دهد آنها با استراتژی ترامپ علیه ایران کاملا همنظر هستند و حالا تا زمان اعمال تحریم‌های دولت آمریکا (90 روز دیگر) علیه ایران، به دنبال فشار بر تهران برای پذیرش مذاکرات موشکی و منطقه‌ای و گرفتن امتیازات جدید در این حوزه‌ها هستند. به عبارتی اکنون وضعیت برجام مشخص است. آمریکا از توافق خارج شده و اروپا ادامه برجام با ایران را مشروط به محقق کردن شروط  سه‌گانه ترامپ می‌داند! اظهارات امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه درباره وضعیت همکاری‌های تجاری و مالی موسسات فرانسوی با ایران بخوبی موضع اروپایی‌ها در شرایط فعلی را نشان می‌دهد. «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه روز پنجشنبه در حاشیه نشست غیررسمی سران اروپا در بلغارستان گفت: «شب‌گذشته (چهارشنبه‌شب) بحث‌های خوبی درباره مسائل تجاری و ایران داشتیم. هر دوی این موضوعات، مسائلی هستند که به حاکمیت اروپا بستگی دارند و نشان خواهند داد که آیا اروپا می‌تواند تصمیمات مستقل اتخاذ کند یا نه.»
به گزارش فارس، امانوئل مکرون درباره اقدام اروپا برای معاف کردن شرکت‌هایش از تحریم‌های آمریکا گفت: «کمیسیون اروپا پیشنهاد به‌روزرسانی قانون [مسدودساز] سال ۱۹۹۶ و حمایت بانک سرمایه‌گذاری اروپایی را مطرح کرده و ما هم از آن حمایت کردیم. فقط بحث ایران مطرح نیست، بلکه بحث بر سر اجرا و عملیاتی کردن مواضع اتحادیه اروپایی است.» رئیس‌جمهور فرانسه گفت: البته  باید دید واقع‌گرایانه‌ای نسبت به ماندن یا نماندن شرکت‌های اروپایی در ایران داشت. او گفت احتمال دارد در کوتاه‌مدت شرکت‌های چینی و روسی بتوانند در ایران بمانند و از منافع اقتصادی تجارت با ایرانیان بهره‌مند شوند ولی برای اروپا، مهم این است که راهی به سمت ایران باز شده باشد و این مسیر باز بماند. مکرون در ادامه به موضع اروپا که همان مشروط کردن اجرای تعهدات‌شان در برجام به گرفتن امتیازات موشکی و منطقه‌ای از ایران است، اشاره و تصریح کرد: «ایران مساله دیگری است که به حاکمیت و استقلال اروپا مربوط است. هدف ما حفظ برجام و حفاظت از منافع شرکت‌های‌مان است. موضع ما این است که می‌خواهیم در برجام بمانیم، اما در عین حال درباره آینده فعالیت هسته‌ای، برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای هم با ایران گفت‌وگو کنیم.» امانوئل مکرون به لزوم واقعگرا بودن در مقایسه مزایای ماندن در ایران با خسارت سرشاخ شدن با آمریکایی‌ها هم پرداخت و گفت: «اولا به خاطر مساله ایران، علیه شرکت‌های آمریکایی جنگ تجاری یا راهبردی راه نخواهیم انداخت. این کار منطقی نیست. ثانیا شرکت‌های فرانسوی را به ماندن در ایران مجبور نخواهیم کرد.» رئیس‌جمهور فرانسه با اشاره به تهدید توتال به خروج از پروژه‌های نفتی ایران گفت: «ما نمی‌خواهیم شرکت‌های فرانسوی را به ماندن در ایران مجبور کنیم؛ رئیس‌جمهور فرانسه، مدیر توتال نیست. من دوست دارم شرکت‌های فرانسوی بتوانند با توجه به پتانسیل بازار ایران، در این کشور بمانند ولی مدیر اجرایی توتال از منافع خودشان دفاع می‌کند و این وظیفه آنهاست که خطر ماندن در ایران را با خطرهایی که در عربستان و آمریکا متوجه آنها می‌شود، مقایسه کنند».
مکرون درخواست توتال را رد کرد!
اظهارات مکرون درباره توتال بخوبی اراده فرانسه برای چگونگی همکاری تجاری با ایران را نشان می‌دهد. شرکت نفتی «توتال» فرانسه روز چهارشنبه اعلام کرد در صورتی که نتواند از آمریکا معافیت تحریمی دریافت کند، از پروژه توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس‌جنوبی کناره‌گیری می‌کند. در بیانیه توتال با اشاره به تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران و احیای تحریم‌های ثانویه پس از یک مهلت چندماهه، آمده است: «در نتیجه و همانطور که پیش از این توضیح داده بودیم، توتال در موقعیتی نخواهد بود که پروژه فاز 11 پارس‌جنوبی را ادامه دهد و مجبور خواهد بود تمام فعالیت‌های مربوط را پیش از 4 نوامبر 2018 متوقف کند، مگر آنکه مقام‌های ایالات متحده با حمایت مقام‌های فرانسوی و اروپایی یک معافیت تحریمی ویژه این پروژه، به توتال اعطا کنند. این معافیت تحریمی پروژه‌ای باید از شرکت در برابر هر تحریم ثانویه مربوط به قانون ایالات متحده محافظت کند.» این بیانیه می‌افزاید: «توتال همواره به صراحت اعلام کرده قادر نیست در معرض تحریم‌های ثانویه‌ای قرار گیرد که می‌تواند به از دست دادن مبادلات مالی با بانک‌های ایالات‌متحده برای عملیات‌های‌مان در سرتاسر جهان (بانک‌های ایالات متحده در 90درصد عملیات‌های مالی توتال دخیل هستند)، از دست دادن سهامداران آمریکایی (30درصد سهام توتال در اختیار سهامداران آمریکایی است) یا ناتوانی در ادامه فعالیت در ایالات متحده منجر شود (بیش از 10 میلیارد دلار از دارایی‌ها متعلق به ایالات متحده است).» در این بیانیه توتال صراحتا خواستار حمایت دولت فرانسه برای ادامه فعالیت در ایران شده اما اظهارات مکرون درباره توتال نشان می‌دهد کاخ الیزه تمایلی برای ماندن این شرکت در ایران ندارد!
مرکل: متوهم نباشید؛ نمی‌توانیم
صدراعظم آلمان که کشورش بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را دارد هم می‌گوید نمی‌تواند خسارت شرکت‌هایی را که به خاطر همکاری با ایران از سوی آمریکا جریمه می‌شوند، پرداخت کند. مرکل صراحتا گفته است درباره وضعیت پرداخت خسارات به شرکت‌هایی که با ایران همکاری تجاری می‌کنند، نباید متوهم بود. «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان روز پنجشنبه درباره توان اتحادیه اروپایی در ایستادن در برابر تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران ابراز تردید کرد. به نوشته خبرنگار شبکه «ARD» آلمان، وی که پس از دیدار با سران کشورهای عضو اتحادیه اروپایی در شهر «صوفیه» بلغارستان در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت: «ما می‌توانیم از شرکت‌های کوچک و متوسط [برای تجارت با ایران] حمایت کنیم.» وی با این حال درباره قوانین مسدودساز تحریم‌ها و احتمال پرداخت خسارت به شرکت‌های اروپایی که به دلیل تجارت با ایران از سوی آمریکا جریمه می‌شوند، گفت: «ما نمی‌توانیم [ضرر] کل اقتصاد را جبران کنیم. نباید در این باره توهم ایجاد کرد».
بیانیه‌ای به نام اروپا به کام ترامپ!
سیاست اروپا پیگیری همان شروط ترامپ است. دونالد ترامپ درباره ادامه حضور کشورش در برجام 3 شرط تعیین کرده بود که به دلیل عدم تحقق آنها، او آمریکا را از برجام خارج کرد. حالا اروپایی‌ها که پیش از این همنظری خود را با این سیاست اعلام کرده بودند، تلاش می‌کنند ایران را در منگنه قرار دهند که ادامه همکاری‌های تجاری با ایران در قالب برجام مشروط به دادن امتیازات جدید در حوزه‌های موشکی و منطقه‌ای است. در همین راستا «ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس، «آنگلا مرکل»  صدراعظم آلمان و «امانوئل مکرون»  رئیس‌جمهور فرانسه با صدور بیانیه‌ای مشترک خواستار حفظ برجام و در عین حال مقابله با برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران شدند. در این بیانیه آمده است: «رهبران [3 کشور] بر تعهد راسخ خود برای تضمین حفظ برجام تأکید و تصریح کردند این [توافق] برای امنیت مشترک ما حائز اهمیت است. آنها خواستار همکاری با طرفین باقیمانده در برجام برای [تحقق] این هدف شدند». بر اساس این گزارش، رهبران 3 کشور آلمان، فرانسه و انگلیس تصریح کردند: «ایران باید همچنان به تعهدات خود طبق توافق [برجام] پایبند باشد». در پایان این بیانیه آمده است: «رهبران [3 کشور] بر نگرانی‌های خود درباره برنامه موشک بالستیک ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای این کشور که به وضوح در بی‌ثباتی همسایگان [ایران] نقش دارد، تأکید کردند. آنها بر تعهدات خود برای مقابله با این موضوعات تأکید مجدد کردند».
تحریم‌ها نیامده، شرکت‌ها پا پس کشیدند
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا هنگام اعلام خروج کشورش از توافق هسته‌ای با ایران، 2 بازه زمانی 3 و 6 ماهه برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران تعیین کرده است. با این حال در شرایطی که هنوز این تحریم‌ها بازیابی نشده، برخی شرکت‌های اروپایی اعلام کرده‌اند با ایران همکاری نخواهند کرد. در همین راستا «سورن اسکو» رئیس شرکت مائرسک در سخنانی گفت: این شرکت مجبور است تحریم‌ها را قبول کند. با تحریم‌هایی که آمریکا قصد اعمال آن را دارد، شما نمی‌توانید به فعالیت‌های تجاری در ایران ادامه دهید؛ اگر در آمریکا نیز فعالیت تجاری و اقتصادی داشته باشید و ما همکاری‌های بزرگ تجاری با آمریکا داریم. شرکت فولاد دانیلی ایتالیا نیز اعلام کرد تامین مالی سفارشات 5/1 میلیارد یورویی از ایران را متوقف کرده است. «آلساندرو تریویلین» رئیس شرکت فولادسازی دانیلی ایتالیا گفت: با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، بانک‌ها به خاطر ترس از تحریم‌های ثانویه، دیگر برای تامین مالی پروژه‌های ایران آمادگی ندارند و حاضر به تامین منابع مالی پروژه‌ها نیستند. به گزارش رویترز، شرکت خدمات نفتکش TORM دانمارک نیز اعلام کرد از 25 اردیبهشت دریافت سفارش جدید فعالیت در ایران را متوقف کرده است.TORM اعلام کرد این تصمیم در پی خروج دولت آمریکا از برجام و تصمیم این کشور برای اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران اتخاذ شده است. سخنگوی TORM گفت: ما به دقت شرایط را زیر نظر داریم و از قوانین پیروی خواهیم کرد. بنابراین حتی دریافت سفارشات جدید از ایران را متوقف کرده‌ایم. این شرکت دانمارکی در حال حاضر با 79 نفتکش در حال حمل‌ونقل نفت و فرآورده‌های نفتی در سراسر جهان است.

موسویان: اروپا ظرفیت مقابله با آمریکا را ندارد
حسین موسویان از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در دولت اصلاحات هم معتقد است اروپا در موضوع برجام توانایی مقابله با آمریکا را ندارد. موسویان در مذاکرات هسته‌ای در دولت اصلاحات به خاطر اقدامات مشکوکش محاکمه و به 5 سال انفصال از مشاغل دولتی محکوم شد. او همچنین  به‌خاطر رفت‌وآمدهای مشکوکش به کاخ سفید در جریان مذاکرات هسته‌ای اخیر و نیز بهره‌مندی از حمایت‌‌های مالی حامیان برجام در آمریکا، بشدت مورد انتقاد قرار گرفته و در جریان منتقد سیاست‌‌های خارجی دولت، بدنام شده است. موسویان که از حامیان برجام بوده حالا می‌گوید اروپا ظرفیت مقابله با آمریکا را ندارد. موسویان این اظهارنظر را در برنامه مناظره سیاسی «گفت‌وگوی دشوار» (هارد تاک) بی‌بی‌سی مطرح کرد. در این برنامه از موسویان سوال شد: «شما فکر می‌کنید اروپا اراده و ظرفیت این را دارد که برجام را عملا اجرا کرده و در مقابل مجازات‌های آمریکا بایستد یا اینکه اروپا فقط یک مشت شعار توخالی در حمایت از برجام تحویل خواهد داد؟» موسویان در پاسخ به این سوال گفت: معتقدم اروپا اراده سیاسی دارد اما ظرفیت اینکه در مقابل تحریم‌های آمریکا بایستد را ندارد. منتها راه‌هایی برای اروپا وجود دارد؛ زمانی‌که من سفیر جمهوری اسلامی در آلمان بودم، در نیمه دهه 90 میلادی، اروپا «مقررات انسدادی» در مقابل آثار فرامرزی تحریم‌های اروپا وضع کرد. اروپا می‌تواند مجدد همین مقررات را احیا کند. ضمنا ایران و اروپا می‌توانند سبد ارزی معاملات را از دلار به یورو تغییر دهند تا ظرفیت آمریکا برای اعمال مجازات‌های اقتصادی را کاهش دهند اما من هنوز مطمئن نیستم اروپایی‌ها مسیر مقاومت مقابل تحریم‌های فرامرزی آمریکا را در پیش خواهند گرفت.
 

منبع: وطن امروز