هواي آلوده به خودي خود حاوي تركيباتي اكسيدكننده و سمي است و از طرفي بدن همواره به ذراتي كه در هواي آلوده وجود دارد، واكنش التهابي نشان مي‌دهد، اما تركيبات آنتي‌اكسيداني از اين فعاليت‌ها ممانعت به عمل مي‌آورند. تغذيه متعادل و مناسب با در دسترس قرار دادن مواد مغذي كه هر يك به طريقي بافت‌هاي بدن را در برابر آثار مخرب ذرات آلاينده ياري مي‌كند، نقش مؤثري در حفظ سلامت بدن دارد.
اگر غذاي ما از نظر آنتي‌اكسيدان‌ها غني باشد، احتمال وقوع استرس‌هاي اكسيداتيو هم كاهش مي‌يابد. ويتامين‌هاي C،E و پلي‌فنول‌ها از آنتي‌اكسيدان‌هاي مهم هستند. اين مواد مغذي به دليل خواص آنتي‌اكسيدانی‌ای كه دارند به‌طور مؤثري از بروز التهابات جلوگيري می‌کند و موجب غيرفعال شدن راديكال‌هاي آزاد موجود در هواي آلوده ميشوند.
منابع غذايي حاوي ویتامین E را مي‌توان جزو يكي از بهترين‌هاي تغذيه مناسب در هنگام آلودگي هوا دانست؛ گردو، بادام، زيتون، جوانه گندم، جگر و سبزيجات داراي برگ سبز به دليل خواص آنتي‌اكسيداني قوي در روزهاي آلوده بايد بيشتر مصرف شوند.
لبنيات هم براي از ميان بردن آثار ذرات معلق موجود در هوا مفيد است، اما تأثيري بر بهبود مسموميت ناشي از آلاينده‌ها همچون سردرد، تهوع، سرگيجه، تنگي نفس و... ندارد و تنها راه درمان، دريافت اكسيژن است.
لازم است بدانيد مصرف شير و لبنيات پرچرب موجب عود بيماري‌هاي ريوي در هواي آلوده مي‌شود، زيرا اسيدهاي چرب اشباع موجود در اين محصولات خود تضعيف‌كننده سيستم ايمني بدن هستند.
اما مصرف روزانه حداقل دو ليوان شير با چربي زير 5/1درصد و پنير به دليل داشتن فسفر، منيزيم، كلسيم و پروتئين باكيفيت، خنثي‌كننده سموم به‌خصوص سربي است كه از سوختن بنزين و گازوئيل در هوا منتشر مي‌شود و از جذب ريزمغذي‌هايي از جمله كلسيم، آهن و روي در بدن جلوگيري مي‌كند.
روغن زيتون هم مناسب هواي آلوده و حاوي الفا توكو فرول يك نوع از ویتامین E است و نقش مؤثري در بهبود وضع تنفس دارد. اين روغن علاوه بر توكوفرول اسيد چرب غيراشباعي دارد كه خاصيت كاهش‌دهندگي التهاب را دارد.
اگر در روزهاي معمولي از روغن مايع گياهي معمول استفاده مي‌كرديد در روزهايي كه هوا آلوده است حتماً روغن زيتون را براي مصارف پخت غذا مصرف كنيد و حتي سالاد را بيشتر از معمول با روغن زيتون و ليموي تازه خوش طعم كنيد.
سبزي‌ها و ميوهاي تازه، منابع غني ویتامین C هستند. حساسيت اين مواد به حرارت، نور و PH محيط بالاست؛ مثلاً با افزودن جوش شيرين به غذا، ویتامین موجود در اين مواد غيرفعال مي‌شود، از اين رو بهتر است ميوه‌ها و سبزيجات را تازه مصرف كنيد.
تحقيقات نشان داده كه خاصيت ضدالتهابي و آنتي‌اكسيدان فيتو استروژن‌ها به طور مؤثري آسم و آلرژي را كاهش داده و گونه‌اي از فيتو استروژن در بعضي از غذاها مانند بذر كتان يا بزرك وجود دارد.
اسيدهاي چرب امگا 3 در بذر كتان علاوه بر اينكه ريسك مبتلا شدن به آسم را كاهش مي‌دهد براي كساني كه بيماري عروقي- قلبی دارند خاصيت پيشگيري‌كننده دارد. روزانه مقداري از بذر را در غذاها مانند سوپ و سالاد اضافه كنيد.
يكي از بهترين موادغذايي توصيه شده در هنگام آلودگي هوا سير و پياز است. سير و پياز داراي آنتي‌اكسيدان‌هاي قوي هستند كه نقش مهمي در كاهش خطر راديكال‌هاي آزادي دارندكه از هواي محيط وارد بدن ميشوند. سير با خاصيت آنتي‌اكسيداني خود از بروز التهاب در سينوس‌ها و آلرژي‌هاي مرتبط جلوگيري مي‌كند.
سير همچنين مي‌تواند در پيشگيري از عوارضي كه موجب تهديد سينوس‌ها، سرماخوردگي‌ها و التهاب‌ها ميشوند مؤثر باشد.
ماهي آب‌پز يا تنوري غني از اسيدهاي چرب امگا ۳ و سلنيوم همچون كيلكا، كولي، ساردين، خال مخالي، قباد، سالمون، شاه ماهي، قزل‌آلا (حتي انواع پرورشي) و ماهي‌هاي آزاد در كنار ميگو ميتوانند از اثرات زيانبار تركيبات التهاب‌آور آلاينده‌ها بكاهند و مصرف آن به مبتلايان آسم، تنگي نفس و مشكلات قلبي و التهابي توصيه مي‌شود.
در روزهاي آلوده همچنين آب انار، چاي سبز را بايد در برنامه غذايي قرار داد.
به دليل داشتن تركيبات فلاونوئيدي به دفاع بدن در برابر عوامل اكسيدكننده كه از طريق آلودگي هوا وارد بدن ميشوند كمك مي‌كند و خوراكي‌هاي پرچرب، پرپروتئين و غذاهاي فرآوري شده آماده ميتوانند سرعت اكسيداسيون و افزايش راديكال‌هاي مضر آزاد را در بدن بالا ببرند؛ البته بايد در روزهاي آلوده از مصرف چيپس، پفك و انواع كنسرو و غذاهاي پرچرب پرهيز كرد.
مؤسسه تأمين درمان بسيجيان
