اینکه دونالد ترامپ رگ و ریشه آلمانی دارد، به کنار، آلمانیها در جایجای تاریخ معاصرشان ثابت کردهاند که مانند ترامپ صرفاً منافع مادی را میبینند و از هویت مستقل سیاسی برخوردار نیستند. برای همین است که برلین حتی زودتر از کشورهای تازه به استقلال رسیده اروپایی که به شدت وابسته به حمایت امریکا هستند، گوی سبقت را در بیان حرفهایی با لحن دلخواه دونالد ترامپ ربوده است. هم از این بابت که محافظت از شرکتهای آلمانی در برابر تحریمهای امریکا علیه ایران را دشوار خوانده و هم از این جهت که ایران را به تن دادن به توافقی جامعتر درباره موضوع منطقه و موشکهای بالستیک فرا میخواند.
«هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان بامداد یکشنبه با بیان اینکه خروج امریکا از برجام، مذاکرات با ایران را سختتر کرده است، اعلام کرد حفظ کردن شرکتهای آلمانی در برابر اقدامات تنبیهی امریکا بعد از خروج از برجام، دشوار است. ماس در مصاحبه با روزنامه «بیلد» گفت که آلمان در تلاش است به کمپانیهای خود کمک کند به تجارت با ایران ادامه دهند اما تهدید امریکا به بازگرداندن تحریمها علیه تهران، این کار را سخت کرده است. به نوشته خبرگزاری «رویترز» وی توضیح داد: «راهکار سادهای برای حفاظت از شرکتها در برابر تمام ریسکهای تحریمهای امریکا نمیبینم. مذاکرات اروپاییها، ایران و دیگر امضاکنندگان توافق، برای چگونگی ادامه دادن به تجارت با ایران است.» وزیر خارجه آلمان با بیان اینکه اروپاییها میخواهند مطمئن شوند که ایران به تعهداتش ذیل برجام پایبند میماند، افزود: «در نهایت، ایران آماده است مذاکره کند. مشخص است که انگیزههای اقتصادی در میان است اما این مسئله بعد از تصمیم امریکا، آسان نخواهد بود.» ماس با تکرار درخواست «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و دیگر سران اروپایی از ایران برای تن دادن به توافقی جامعتر، تأکید کرد که این توافق باید شامل «نقش مشکلزای ایران در منطقه» نیز باشد. ترامپ شامگاه سهشنبه (18 اردیبهشت) طی سخنرانی در کاخ سفید با متهم کردن ایران به تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی، مخفی کردن ابعاد نظامی برنامه هستهای و دخالت در امور کشورهای منطقه، خروج امریکا را از برجام اعلام کرد.
در چنین شرایطی جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبه با شبکه «ای بی سی نیوز»، در واکنش به مواضع کشورهای اروپایی در زمینه حمایت از شرکتهای خود در ارتباط با ایران تأکید کرد ممکن است واشنگتن شرکتهایی را که با ایران تجارت میکنند، تحت تحریم قرار دهد. بولتون که سال گذشته با شرکت در نشست منافقین در پاریس آشکارا وعده تغییر حکومت ایران در چهلمین سالگرد انقلاب را داده بود، مدعی شد که سیاست دولت فعلی امریکا تغییر رژیم ایران نیست.
ادامه برجام فقط با تضمین منافع ایران
وزیر خارجه کشورمان در بدو ورود به پکن در اولین سفر برجامیاش بعد از خروج امریکا از این توافق، با بیان اینکه اطمینان داریم چینیها در کنار ما خواهند بود، تصریح کرد: اگر قرار باشد برجام ادامه یابد باید منافع مردم ایران تضمین شود. محمدجواد ظریف گفت: برای ما مهم است که مذاکرات ما با اعضای گروه 5 شروع شود. این یک سفر کاری است و من با وزیر خارجه چین دیدار میکنم. برای ما مهم بود مذاکرات ما با دوستانمان در گروه 5 شروع شود. وی افزود: چین از نزدیکترین دوستان جمهوری اسلامی ایران است و من درباره تصمیمگیری ایران با توجه به نحوه تضمینی که سایر اعضای 1+5 بعد از خروج امریکا در مورد اجرای برجام و دریافت منافع برجام توسط مردم ایران میدهند، صحبت کنم. البته ما با چین همواره روابط خوبی داشتیم، قبل از تحریم روابطمان با چین بسیار خوب بود و در دوران برجام چین با فاصله زیادی بهترین شریک تجاری ایران بود. ظریف درباره سفرش به بروکسل نیز گفت: با توجه به اینکه کشورهای اتحادیه بیشترین درخواست را از ایران داشتند که بعد از خارج شدن امریکا از برجام در این توافق باقی بمانند، باید ببینیم چگونه کشورهای اروپایی میخواهند تضمین کنند که منافع ایران از برجام بهرغم خروج امریکا ازاین توافق حفظ و تأمین میشود.
عراقچی: اروپاییها 60 روز فرصت دارند
سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران دیروز در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، درباره تضمینهای كشورهای اروپایی درباره برجام گفت:«اروپاییها ۶۰ روز فرصت دارند تضمینهای لازم را در خصوص تأمین منافع ایران و جبران خسارات خروج امریکا به ایران بدهند». نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تشریح این نشست به نقل از عراقچی گفت:«این فرصت 45 روز الی دو ماه طول خواهد کشید که طی این مدت یا اروپاییها تضمینهای لازم جهت تأمین منافع ایران و جبران خسارات خروج امریکا علیه ایران را خواهند داد یا قادر به این اقدام نخواهند بود. اگر اروپاییها تضمین ندادند تصمیمگیری نسبت به آینده به عهده مقامات ارشد نظام است. به همین جهت مذاکرات با چین، روسیه و سه کشور اروپاییها با سفر ظریف شروع شد». عراقچی گفت:«البته ما باید بین دولتهای اروپایی با شرکتهای اروپایی تفاوت قائل شویم، شرکتهای اروپایی خصوصی هستند و کسی نمیتواند آنها را مجبور به کار با کشوری کند یا نکند ولی دولتهای اروپایی مصمم هستند برجام را حفظ کنند.»
دیدار «کری» با هیئت ایرانی در پاریس
«جیسون آزبورن» مشاور رسانهای پیشین رئیسجمهور امریکا مدعی شد که جان کری در پاریس با هیئت سه نفره ایرانی دیدار و درباره ترامپ نیز صحبت کرده است. آزبورن در صفحه شخصی توئیتر خود ادعا کرد یکی از دوستان او که در نزدیکی میز آنها در رستوران لهآونیو عکسی را برای او فرستاده و میگوید کری در گفتوگو با ایرانیها از «دونالد ترامپ» انتقاد کرد. بر اساس ادعاهای او، این هیئت ایرانی، یک اکیپ پنج نفره از محافظان امنیتی همراه خود داشتند و با خودروهای دیپلماتیک از آنجا رفتند. مشخص نیست این هیئت ایرانی چه کسانی بودند یا موضوع اصلی رایزنیهای آنان چه بود.