در راستاي اجراي سياستهاي ابلاغي اقتصاد مقاومتي، سازمان بسيج مهندسان كشاورزي ايران طرح بسيج همگام با كشاورز را از سال ۹۳ آغاز كردند و در دو سال اخير، 4 هزار و 500 روستا در سراسر كشور تحت پوشش اين طرح قرار گرفتند. اكنون پنج محصول استراتژيك در كشور با افزايش توليد در واحد سطح مواجه شدند، به طوري كه در سال زراعي گذشته، محصول برنج در شهرهاي شمالي حدود ۱۸ميليارد تومان درآمد كشاورزان را افزايش داد.
سازمان بسيج مهندسان كشاورزي كشور در راستاي اجراي سياستهاي ابلاغي اقتصاد مقاومتي از سوي رهبري، طرحي را با عنوان «بسيج همگام با كشاورز» در دستور كار خود قرار داد. اين طرح در ابتدا به صورت آزمايشي در چهار استان تهران، مازندران، اردبيل و خوزستان از سال ۹۳ به مرحله اجرا درآمد. در استان تهران، شهرستان پيشوا بيشترين پيشرفت را در ميان ساير شهرستانها داشت.
كارشناسان بسيج مهندسان معتقدند، بسيج وظيفه بزرگي را بر عهده دارد كه همان كمك به انجام اجراي اقتصاد مقاومتي است. استفاده از كالاهاي داخلي و اصلاح الگوي مصرف و رسيدن به خودكفايي در تمام بخشها از مهمترين مواردي است كه بايد براي توسعه و اجراييشدن اقتصاد مقاومتي مدنظر قرار داد.
به گفته اين كارشناسان، بخش كشاورزي بستر علمي كمي دارد و عملاً در توليدات محصولات كشاورزي نتوانستهايم به عدد مناسبي دست يابيم و به دليل بافت سنتي، كشاورزان علاقه چنداني براي همكاري با كارشناسان كشاورزي ندارند و حاضر نيستند، سال زراعي خود را فداي مباحث علمي كارشناسان كشاورزي بكنند. از اين رو در سازمان بسيج قرار بر اين شد كه دو بخش كشاورز و متخصصان كشاورزي، با همكاري وزارت جهاد كشاورزي در يك طرح ملي با هم پيوند داده شوند.
سازمان بسيج مهندسي در ابتداي طرح، توان و نيروي خود را براي اعزام كارشناسان در قالب اردوهاي سه روزه به مناطق محروم متمركز كرد. يكي از مهمترين فعاليتهای اين سازمان اين بود كه به صورت عملي، قطعهاي از زمين كشاورز توسط كارشناس كشاورزي كاشته شود و مورد رسيدگي قرار بگيرد و كشاورز عملاً تفاوت زمين زراعي كه خودش ناظر آن بوده را با آن قطعهاي كه در اختيار كارشناس كشاورزي است، متوجه شود. به طوري كه ۲هزار متر زميني كه به صورت علمي مراحل كاشت و داشت آن انجام شده از نظر ميزان محصول با يكهكتاري كه در اختيار كشاورز بوده، برابري ميكرد. به اين ترتيب پيوندي كه مدنظر سازمان بسيج بود، به تدريج در روستاها صورت گرفت.
افزایش تولید در 11هزار نقطه کشاورزی در اين خصوص دكترمحمدرضا جهانسوز، رئيس سازمان بسيج مهندسان كشاورزي كشور در گفتوگو با «جوان» در مورد نحوه اجراي طرح و دستاوردهاي آن براي كشاورزان تشريح كرد و گفت: در طول اين سالها فاصله عملكردي كشاورزان در توليد محصولات كشاورزي فاصله بسياري داشت، به طوري كه در يك منطقه كشاورز نمونه كه علمودانش را در مزرعهاش وارد كرده است، ۱۲تا ۱۳تن در هر هكتار گندم توليد ميكند.
در حالي كه ساير كشاورزان تنها ۵تا ۶تن در هر هكتار گندم توليد ميكنند، به عبارتي تفاوت ۲ تا ۳برابري در توليد دارند.
همچنين در توليد كلزا كشاورز كمتر از 2/5 تن در هر هكتار كلزا توليد ميكند، در حالي كه كشاورز نمونه در همان منطقه حدود ۷تا۸تن توليد كلزا دارد. وي افزود: در محصولات باغي نيز اين تفاوتها كاملاً مشهود است. به عنوان مثال، كشاورزي ۱۸تن در هر هكتار سيب برداشت ميكند، اما كشاورز نمونه ۱۶۴تن در هر هكتار سيب با كيفيت توليد ميكند. به عبارت ديگر حدود هشت برابر تفاوت در برداشت محصولات باغي وجود دارد. از اين رو با بررسي اين آمار توليد در تمامي محصولات كشاورزي، به اين نتيجه رسيديم كه بخش كشاورزي كشور از نبود علم و دانش در عرصههاي كشاورزي رنج ميبرد، به طوري كه طرح علميكردن بخش كشاورزي را با همكاري بسيج در سال ۹۳ آغاز كرديم و تا سال 96-95، ۱۱هزار نقطه در كشور با افزايش توليد محصول همراه شدند.
جهانسوز با تأكيد بر اينكه با كمك كشاورزان و باغداران ميتوانيم در تمامي محصولات كشاورزي به خودكفايي برسيم، گفت: با بررسي مشكلات بخش كشاورزي به اين نتيجه رسيديم كه در زنجيره توليد محصولات كشاورزي يك حلقهاي مفقود است و آن روحيه بسيجي، جهادي و مديريت بسيجي و جهادي است. مهندسان كشاورزي بسيجي بدون هيچ چشمداشتي در اين سالها در اردوهاي جهادي شركت كردند و در كنار كشاورزان در روستاها و شهرستانها قرار گرفتند و ظرف دو تا سه سال، تلاش اين مهندسان به ثمر نشست و در ۱۱هزار نقطه كشور،۱۰تا ۳۵درصد توليد محصولات كشاورزي افزايش يافت.
5 محصول استراتژیک در آستانه خودکفایی
رئيس سازمان بسيج مهندسان كشاورزي كشور، دستاوردهاي اين طرح را در پنج محصول استراتژيك برجسته دانست و گفت: پنج محصول استراتژيك گندم، برنج، جو، كلزا و ذرت به صورت ويژه در دستور كارمان قرار گرفته است و دو محصول در شمال (گيلان و مازندران) با افزايش توليد همراه بودند. وي از آموزش 5هزار مربي ترويج كشاورزي خبر داد و گفت: هدف طرح علميسازي و افزايش توانمندي كشاورزان بود و با كمك خود كشاورزان اين طرح با موفقيت اجرا شد.
وي تأكيد كرد: هزينهاي كه بسيج مهندسان در اين سالها براي طرح تقبل كرده، بسيار كمتر از نتيجه آن بوده است. به عنوان مثال در سال گذشته ۲ميليارد تومان هزينه كرديم اما در مقابل، حدود ۲۰ميليارد تومان كشاورزان از محل افزايش محصول سود بردهاند، يعني ۱۰برابر هزينهاي كه كردهايم، كشاورزان منتفع شدهاند. جهانسوز اظهار داشت: طرح بسيج همگام با كشاورز علاوه بر محصولات باغي و استراتژيك در بخش زعفران، دام و شيلات نيز فعاليت خود را آغاز كرده و در كنار وزارت جهادكشاورزي و مؤسسه تحقيقات، وزارت جهاد تلاش ميكند كشاورزي علمي را در مزارع كشور پيادهسازي كند. در اين سالها، دهها جلد كتاب با كمك اين مؤسسه درخصوص علميسازي كشاورزي منتشر شده است.
وي گفت: در روستاها، پايگاههاي بسيج و در سطح شهرستانها توسط سپاه و مديريت جهادي استانها مهندسان و كارشناسان كشاورزي مشغول فعاليت هستند و با مجهزكردن پايگاهها به سيستم it آمار و ارقام مربوط به توليد و برداشت محصول رصد ميشود و اميدواريم ظرف چند سال آينده دست دلالان از خريدوفروش محصولات كشاورزي كوتاه شود و در ادامه همين طرح، كشاورزان بتوانند به صورت آنلاين محصولاتشان را در بازارهاي مصرف به فروش برسانند و تعداد روستاها و شهرستانهاي تحت پوشش اين طرح نيز افزايش يافته است و كل كشور را پوشش ميدهد.
وي افزود: امسال تصميم داريم، بيشتر از سال گذشته اين طرح را گسترش دهيم. از اين رو روز يكشنبه همايش بزرگي در سازمان بسيج برگزار ميشود و در اين همايش ضمن به نمايش گذاشتن دستاوردهاي كشاورزان، از كشاورزان نمونه، كارشناسان و مهندسان كشاورزي تقدير به عمل ميآيد. شعار مشترك سازمان بسيج مهندسان كشاورزي و مركز تحقيقات كشاورزي محصول و توليد ايراني است كه تلاش ميكنيم بذر و ارقام ايراني را تقويت كرده و تبليغ كنيم، اميدواريم با همكاري يكديگر از واردات بذر بينياز شويم. وي با تأكيد به اينكه بخش كشاورزي و محققان مظلوم واقع شدهاند، از عدم توجه به تحقيقات علمي در بخش كشاورزي انتقاد كرد و گفت: با توانمندسازي علمي در اين بخش ميتوانيم، دست دلالان بذر و ارقام كشاورزي و حتي واردكنندگان محصولات كشاورزي را كوتاه كنيم.