صابر احمدی
سعيد مستغاثي در نقد «دانكرك» آخرين ساخته كريستوفر نولان گفت: در مورد سبك نولان در اين فيلم بايد بگويم با اينكه عده‌اي معتقدند «دانكرك» با آثار قبلي وي خيلي متفاوت است، من عقيده دارم او در اين فيلم خيلي از سبك خود دور نشده است، اما آخرين اثرش سه تفاوت اساسي با ساير كارهايش دارد. اول اينكه در اين فيلم جانان نولان به عنوان فيلمنامه‌نويس در كنار وي نبوده و غيبت او محسوس است.دوم اينكه اين فيلم درباره ماجرايي واقعي است و سوم هم اینکه فيلم برعكس ساير آثار نولان زير دو ساعت است. كارگردان در اين فيلم هم مانند ساير فيلم‌هاي كارنامه‌اش عاشق بازي با زمان است و ايده‌هاي فرميك خود را حفظ كرده‌است. مستغاثي افزود: نولان مدعي است به اين خاطر سراغ ساخت فيلم «دانكرك» رفته است كه تمايل داشته به برخي ناگفته‌هاي اين واقعه تاريخي اشاره كند، اما ما با تماشاي فيلم چنين چيزي را نمي‌بينيم. ماجراي دانكرك حرف‌هاي ناگفته و رازهاي تاريخي بسياري دارد و به قول چرچيل يك فاجعه نظامي عظيم است و تنها هنر كريستوفر نولان اين است كه در فيلمش اين فاجعه نظامي را به يك پيروزي پرافتخار تبديل كرده است.
مستغاثي در پايان اظهار داشت: اين هنر هميشگي‌هاليوود است، مثلاً «آپولو13» يكي از شكست‌هاي بسيار بد امريكا در فضاست، ولي همين موضوع در فيلم «آپولو13» ران‌هاوارد تبديل به يك افتخار مي‌شود. در فيلم «دانكرك» هم كه جنبه‌هاي شعاري بسياري دارد، بزرگ‌ترين افتخار اين بوده است كه عقب‌نشيني خفت‌بار انگليس‌ها را تبديل به يك اقدام قهرمانانه مي‌كند. در ادامه مراسم خسرو معتضد تاريخ‌شناس با اشاره به آثاري كه پيش‌تر درباره واقعه دانكرك ساخته شده‌اند، گفت: به‌نظر من ساخت فيلم‌هاي تاريخي بسيار لازم و ضروري است. خيلي خوب است اين فيلم‌ها و همين فيلم «دانكرك» در تلويزيون پخش شود و به نقد و برسي آن از جنبه تاريخي پرداخته شود تا اطلاعات مردم در زمينه تاريخ بالا برود. اغلب فيلم‌ها و سريال‌هاي داخلي سرسري ساخته مي‌شوند و مطالعات و پژوهش در زمينه آثار تاريخي اندك است. معتضد گفت: در آگوست 1339 بين آلمان و شوروي پيماني بسته مي‌شود به نام عدم‌تعرض. در اين پيمان‌نامه قرار مي‌شود جهان تقسيم شود، یعني هيتلر و استالين دنيا را بين خودشان تقسيم مي‌كنند. هيتلر با انگلستان مشكلي نداشت و با اينكه در واقعه دانكرك مي‌توانست اين كشور را تسخير كند، چنين كاري نكرد.
