نفيسه ابراهيمزاده انتظام
همزمان با اعلام عمومي تصميم اخير امريكا مبني بر خروج از برجام، فعاليتهاي اجتماعي سازمانها و نهادهاي بينالمللي يكييكي تغيير جهت ميدهند و از صورت حمايتي به شكل حفظ حضور با استقرار بخش خصوصي سفارش شده درميآيند. اين مسئله در مورد پروژه حفاظت از يوز ايراني به معرفي مؤسسه خصوصي حياتوحش ميراث پارسيان از سوي سازمان ملل انجاميده كه نماينده آن در ايران شكارچي ماهري است و در كارنامه خود ساختوساز در سرزمينهاي اشغالي و امريكا را دارد.
بعد از نزار زاكا و ورودش در حوزه زنان، مراد طاهباز، عضو هيئت مديره حياتوحش ميراث پارسيان دستهگل ديگري در آستانه بر آب دادن است. از سال 92 و مصادف با آغاز به كار دولت يازدهم حجم انبوهي از درخواست همكاري سازمانها و نهادهاي بينالمللي براي مشاركت در زمينههاي اجتماعي به كشور سرازير شد و با توجه به اينكه همزمان با برگزاري مذاكرات كشورمان با گروه 1+5 بود مورد استقبال دولت قرار گرفت. مخالفان داخلي هم با اين عنوان كه اين مشاركتها زمينهساز سرمايهگذاريهاي جهاني در كشورمان است و با كليدواژههاي «كسري بودجه» و« تعامل با دنيا» پاسخ داده شد.
در همين اثنا رهبر معظم انقلاب نسبت به نفوذ و خطرات آن هشدار دادند، اما دولتيها به افكار عمومي اطمينان دادند كه حواسشان به منافذ هست. حالا بعد از گذشت نزديك به شش سال دم خروس اين مشاركتها يكييكي بيرون ميزند و به محض اينكه امريكا پرچم خروج از برجام را برميدارد، مشاركتهاي اجتماعي خيرخواهانه و بشردوستانه و عامالمنفعه تغيير جهت ميدهند.
وقتي يوز ايراني از چشم سازمان ملل ميافتد!
محيطزيست در كنار توانمندسازي زنان و برابري جنسيتي و توسعه عدالت آموزشي از زمينههاي مورد علاقه مجامع جهاني براي ورود و سرمايهگذاري بود. بهطوريكه همكاري در جهت احياي تالابها، احياي درياچه اروميه و حفاظت از يوز ايراني به سرعت در دستور كار قرار گرفت، اما اواخر هفته گذشته و در اثناي برگزاري جلسه كميته راهبردي يوزپلنگ آسيايي خبر قطع همكاري سازمان ملل متحد براي حفاظت از يوز ايراني رسانهاي شد.
آن ماري كارسون، معاون نماينده دفتر برنامه عمران سازمان ملل متحد در ايران در همان جلسه گفت: در سال آخر پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي هستيم و مجبور شدهايم كه در مورد تخصيص بودجهها و اعتبارات كمكرسان تغيير موضع دهيم. وي افزود: واقعيت اين است كه به دليل چالشهاي دفتر برنامه عمران سازمان ملل متحد بايد شكل برخوردمان را با ماجرا تغيير دهيم. كارسون ادامه داد: يكي ديگر از زيرساختهاي مهمي كه دفتر برنامه عمران سازمان ملل متحد ايجاد كرده به مسئله دريافت كمكهاي مالي برميگردد، اما با توجه به شرايط خاصي كه امروز در دنيا حاكم شده ما مجبور شدهايم كه در مورد تخصيص بودجهها و اعتبارات كمكرسان تغيير موضع دهيم و اين مسئله هم صرف پروژه حفاظت از يوز نيست.
از قطع همكاري جهاني تا ورود سرمايهگذار مسئلهدار!
از طرفي عدم همكاري دولت با پروژه حفاظت از يوز ايراني هم بهانه دست به دست كردن مأموريت سازمانهاي بينالمللي براي نفوذ در كشورمان به اسم محيطزيست شد. بهانهاي كه هيچ يك از گروههاي منتقد را راضي نكرده است و به اندازه كافي براي توجيه سهلانگاري دولتيها منطقي نيست. اين مسائل در حالي بيان ميشود كه شنبه گذشته رسانهها صورت ديگري از بازي پروژه حفاظت از يوز ايراني رونمايي كردند. بعد از خروج قطعي سازمان ملل از اين پروژه و طبيعتاً عدم امكان (يا تمايل) دولت براي تخصيص اعتبار براي حفاظت از يوز، فيالمجلس و در حضور نماينده سازمان ملل مؤسسه خصوصي متقبل سرمايهگذاري در اين زمينه ميشود. مؤسسهاي كه كارش ساختوساز در امريكا و رژيمصهيونيستي است. معرفي عضو هيئت مديره مؤسسه خصوصي مزبور بخشي از دغدغه كارشناسان در رابطه با ورود سازمانهاي جهاني و بخش خصوصي خارجنشين در حوزههاي اجتماعي كشور را نشان ميدهد.
مراد طاهباز، عضو هيئت مديره مؤسسه حياتوحش ميراث پارسيان با روي كار آمدن معصومه ابتكار، از آبان 1392 به عنوان يكي از شركاي پروژه حفاظت از يوز شناخته شد و خزانهدار آن به عنوان مدير جديد اين پروژه دولتي منصوب شد. مؤسسهاي كه اكنون خزانهدار آن، مدير پروژه يوز است و عملكرد انحصاري او در حوزه حفاظت از يوزپلنگ تاكنون انتقادات بسياري را به همراه داشته و شبهاتي را مبني بر ايجاد رانت به وجود آورده است. مؤسسهاي كه همتاي امريكايي آن با نام مؤسسه حياتوحش پارسيان در سال 2010 در امريكا تأسيس شد. وي يك تاجر بينالمللي است كه علاوه بر ساختوساز در كشورهاي امريكا و رژيم صهيونيستي، مديريت و توسعه قمارخانههاي امريكا را هم در كارنامه فعاليتهاي خود دارد.
محيطزيست شكار دندانگير و اعطايي به طاهباز
طاهباز همچنين از علاقهمندان شكار است كه يكي از مستندات آن، ثبت شكار دو رأس مرال، گوزن زرد، تار هيماليايي و شاموا به نام وي در وبسايت گزارش شكار (Hunting Report) است. او همچنين در سميناري درباره شكار قوچ در ايران كه در هتل- قمارخانه پاريس در لاسوگاس برگزار شده بود، تحت عنوان «شهروند سابق ايران» در پنلي شركت كرده و به همراه رضا گلسرخي و يك شكارفروش بينالمللي به نام ديويد ليلين، راههاي شكار در ايران و نيز ارسال شاخ و لاشه شكار به امريكا را براي حضار امريكايي شرح داد.
بنابر تحليل رسانهها مراد طاهباز با سوابقي آشكار و بدون هيچ پيشينه مستندي از پژوهش يا حفاظت در حوزه حياتوحش اكنون صدرنشين جلسه كميته راهبردي يوز در سازمان حفاظت محيطزيست كشور ماست تا به ياد داشته باشيم كه اكنون با قطع همكاري دفتر برنامه عمران ملل متحد، پروژه حفاظت از يوزپلنگ پس از سازمان حفاظت محيطزيست كه سالهاست نقشي كمرنگ در حفاظت از يوز ايفا كرده به جز مؤسسه حياتوحش ميراث پارسيان پشتيبان ديگري ندارد. پروژهاي كه به جرئت ميتوان گفت اقدامي مؤثر در راستاي حفاظت از يوزپلنگ در كارنامه خود ندارد و فعاليتهاي 16 سالهاش به پايشهايي نهچندان موفق و تلاشهايي به منظور فرهنگسازي در ميان جوامع محلي محدود است. اما با اين حال به گفته حميد ظهرابي، سرپرست معاونت محيطزيست طبيعي سازمان از اين پس با استفاده از منابع مالي طرح تنوع زيستي سازمان حفاظت محيطزيست به فعاليت ادامه خواهد داد.
مؤسسهاي كه سه ماهي است به همراهي يك بازيگر سينما و با هماهنگي معاونت محيطزيست طبيعي سازمان محيطزيست، كمپيني تحت عنوان «يوز تا ابد» راهاندازي كرده تا براي خريد آغلهاي پارك ملي توران و آزادسازي اين زيستگاه يوز از حضور دامداران 800 ميليون تومان اعانه مردمي جمع كند. مبلغي كه بيش از 70 درصد آن تأمين و به حساب يك بازيگر سينما واريز شده، بيآنكه تاكنون گزارشي از عملكرد اين كمپين ارائه شده باشد.
به علاوه هدف كمپين «يوز تا ابد» هرچند پس از گذشت سه ماه تاكنون محقق نشده است، اما اين پرسش را مطرح كرده كه چرا از ميان زيستگاههاي يوز، پارك ملي توران براي آزادسازي از گلههاي دام در اولويت قرار گرفته؟ آيا اينكه منطقه يك ميليون هكتاري توران سالهاست به منظور انجام فعاليتهاي محيطزيستي و گردشگري در اختيار مؤسسه حيات وحش ميراث پارسيان قرار گرفته را ميتوان دليل اصلي تلاش اين مؤسسه براي خارج كردن دامداران از پارك ملي توران كه بخشي از اين منطقه است، دانست؟ زيستگاهي كه پس از خروج دامداران در عمل به قرق اختصاصي مؤسسه حياتوحش ميراث پارسيان تبديل خواهد شد.