محمد بابايي
نیروهای مقاومت در دو سوی مرز عراق و سوریه تلاش دارند آخرین شهرهای مهم در کنترل داعش یعنی «القائم» و «البوکمال» را آزاد کنند اما رسیدن نیروهای متحد به این دو شهر نه تنها به معنای پایان داعش خواهد بود بلکه نظم جدیدی در صحنه ژئوپولتیک منطقه ایجاد میکند که مهمترین شاخصه آن اتصال زمینی مرزهای غربی ایران با سواحل مدیترانه و شمال سرزمینهای اشغالی است.
به گزارش «جوان»، کمتر کسی فکر میکند سرنوشت جنگ علیه تروریسم در سوریه و عراق در نهایت به دو شهر مرزی دو کشور به نامهای القائم و البوکمال ختم شود. از چند روزپیش، عملیات هماهنگی بین نیروهای مقاومت در دو طرف مرز برای آزادسازی این شهرها آغاز شده است. در عراق فرماندهان حشدالشعبی اعلام کردهاند که در عرض یک هفته شهر القائم را واقع در استان الانبار از وجود داعش پاکسازی خواهند کرد. «جعفر الحسینی»، سخنگوی نظامی گردانهای «حزبالله» عراق از زیرشاخههای حشدالشعبی در گفتوگو با شبکه «المیادین» لبنان گفت: «عملیات محاصره القائم از روز دوشنبه (امروز) آغاز میشود که مقدمه ورود به شهر و آزادسازی آن است.» القائم در استان الانبار و در جنوب غربی عراق واقع است. الحسینی در ادامه تأکید کرد:« در داخل شهر بین 400 تا 500 داعشی کمین کردهاند و طی کمتر از یک هفته دیگر این شهر آزاد خواهد شد.» این مقام نظامی عراقی افزود: پس از آزادسازی القائم، مأموریت نیروهای الحشدالشعبی و ارتش عراق، تأمین مرزهای مشترک با سوریه است و هماهنگی بالایی میان نیروهای سوری برای آزادسازی القائم و البوکمال حاصل شده است. البوکمال در جنوب شرقی سوریه قرار دارد و بر القائم اشراف دارد.
سنگاندازی امریکا در سوریه
در سوریه پیشروی نیروهای مقاومت به سمت البوکمال، برخلاف القائم با چالشهای بیشتری بهویژه با تحرکات امریکاییها روبهرو است. امریکاییها در شمال شرقی سوریه تلاش دارند زودتر از نیروهای مقاومت بر این مناطق شرقی سوریه مسلط شوند. علاوه بر داشتن بیشترین ذخایر نفتی و گازی سوریه، مناطق شرقی سوریه از اهمیت ژئوپولتیکی کلیدی برخوردار هستند. واشنگتن قصد دارد با تسلط بر این مناطق شکافی در مرزهای عراق و سوریه ایجاد کند تا مانع اتصال زمینی محور مقاومت در یک گستره جغرافیایی بزرگتر شود و به همین دلیل مقامات امریکایی علناً اعلام کردهاند قصد پیشروی به سمت البوکمال را دارند اما ناظران شانس موفقیت امریکا را خیلی کم میدانند. شاید به همین دلیل بود که سخنگوی نظامی امریکا با احتیاط درباره دستیابی به اهداف خود حرف زدند. «ریان دیلون»، سخنگوی ائتلاف بین المللی در گفتوگو با خبرگزاری رویترز گفت داعش در حال تحکیم استحکامات دفاعی خود در هر کدام از شهرهای القائم و البوکمال است البوکمال هدف قطعی ائتلاف است. هرچند، این مقام امریکایی در ادامه توپ را به زمین کردها انداخت و پیشروی به سمت این شهر را منوط به تصیم آنها دانست. دیلون افزود: «ما باید جای پای خود را در این منطقه و همچنین در داخل میدان [نفتی] العمر و پیرامون آن و منطقه منتهی به آن محکم کنیم تا مطمئن شویم که این منطقه ایمن است سپس تصمیم برعهده نیروهای دموکراتیک سوریه است که اگر بتوانند منابع مناسب را اختصاص دهند به سوی بوکمال پیشروی داشته باشند.» این میدان نفتی چند روز بر اساس توافقی که بین امریکا، کردها و داعش صورت گرفت به تسلط واشنگتن درآمد. حالا به نظر میرسد امریکاییها با آگاهی از محدودیتهای خود اولویت خود را بیشتر بر حفظ این چاه نفتی متمرکز کردند.
به گزارش فارس، در صورتی که کردها در قالب «نیروهای دموکراتیک سوریه» درصدد پیشروی به سوی البوکمال باشند، باید از رود فرات به سمت کرانه غربی آن عبور کنند؛ چیزی که پیشتر در استان دیرالزور اتفاق نیفتاد چون این کرانه منطقه نفوذ محور سوریه و متحدانش است، از همین رو ریان دیلون در اظهارات خود بر اولویت تحکیم تسلط نیروهای سوریه دموکراتیک بر مناطق نفتخیز شرق سوریه تأکید داشت چون هم اینک مهمترین و بزرگترین میدان نفتی را تحت تسلط خود گرفتند آن هم پس از اینکه نفوذ خود را بر میادین کونیکو التنک، العمر، العزبه و الجفره گسترش دادند.
از تقابل با تهران بپرهیزید
«فایز الاسمر»، یک کارشناس نظامی معتقد است: «پیشروی نیروهای دموکراتیک سوریه به سمت البوکمال بر اساس دادههای کنونی بعید به نظر میرسد و شانس نیروهای دولتی سوریه و متحدانشان برای رسیدن به البوکمال بیشتر است.» اگر نیروهای مقاومت موفق شوند طی چند روز آینده این دو شهر مرزی را در عراق و سوریه به کنترل خود درآورند به معنای تولد محور مقاومت روی زمین از شرق ایران تا جنوب لبنان خواهد بود. ناظران معتقدند طرفی پیروز خواهد شد که منافع حیاتی در منطقه دارد و حاضر است برای به دست آوردن آن هزینههای لازم را بپردازد. ارون دیوید میلر از مقامات سابق دولت امریکا و تحلیلگر سیاست خارجی این کشور مینویسد: «تقریباً پس از هفت سال درگیری در سوریه مشخص شده تنها کسانی میتوانند در آنجا نفوذ داشته باشند که آماده هستند به صورت گستردهای فداکاری کنند.» این مقام سابق امریکایی به واشنگتن توصیه میکند از تقابل با ایران خودداری کند، چرا که تهران نشان داده توانایی تحمیل هزینههای سنگینی را به امریکا در عراق، سوریه، لبنان و یمن دارد.