تلاش رئيس دولت اصلاحات براي نجات از بن بست پسا فتنه، از مسير طرح «آشتي ملي» خيلي جدي با بن بستي ديگر مواجه شد. در حالي كه اصلاح‌طلبان ذوق‌زده از طرح اين موضوع، در رسانه‌هايشان با فونت خيلي درشت به آن مي‌پرداختند و در اين سو رسانه‌هاي انقلابي طرح آشتي ملي را بدون بازگشت از مواضع غلط، سياسي‌كاري و تلاش براي بازگشت بدون هزينه مي‌دانستند، سخنان 27 بهمن رهبر معظم انقلاب بر تمامي طرح موسوم به آشتي ملي خط بطلان كشيد: «اين حرف‌ها معنا ندارد.»
حالا اصلاح‌طلبان دنبال مفري ديگر رفته‌اند؛ تغيير واژگان. آنها مي‌گويند بايد به‌جاي «آشتي ملي» از ابتدا از عبارت «گفت‌وگوي ملي» استفاده مي‌كرديم. حتي يكي از اصلاح‌طلبان نكته ديگري را هم طرح مي‌كند و آن اينكه شايد بهتر باشد به‌جاي خاتمي، فرد ديگري كه منتقدين حساسيت‌هاي خاتمي را روي او ندارند، موضوع را مطرح كند، مثلاً كسي همچون حجت‌الاسلام ناطق نوري.
درباره اين رويكرد جديد كه صرفاً تغيير واژگاني است و نه تغيير عملكرد، بايد گفت كه مشكل با آنچه كه به نام آشتي ملي مطرح شده، واژگان آن نيست. ما از مخالفت با يك مفهوم حرف مي‌زنيم و آنقدر اصلاح‌طلبان در اين روزها و حتي در همه سال‌هاي گذشته از فتنه 88 خود را به بيراهه زده‌اند كه گويا لازم است آن مفهوم را بازخواني كنيم. آن مفهوم چيست؟ «بازگشت حاميان و فعالان جنبش سبز به عرصه حاكميت بدون پرداخت هزينه غلط و اشتباهي كه سال 88 انجام دادند.» اين گزاره‌اي است كه اصلاح‌طلبان علاقه دارند هر چه زودتر انجام شود. اما بارها به آنان گفته شده كه براي بازگشت تندروها يا برخي خواص اصلاح‌طلب، تنها يك راه وجود دارد: توبه. كسي اگر قصد بازگشت دارد، بايد حقيقت تقلب نشدن در انتخابات 88 را علناً (و نه صرفاً در جلسات خصوصي) و صريحاً بيان كند.
حال اين مفهوم را هر چه مي‌خواهند بنامند. اصلاح‌طلبان اساتيد ساخت و مصادره واژه و شعار هستند، مي‌خواهند بگويند آشتي ملي، مي‌خواهند بگويند گفت‌وگوي ملي يا اجماع ملي؟ فرقي نمي‌كند؛ تغيير در واژگان در محتواي مدنظر تغييري ايجاد نمي‌كند. اين تغيير شايد برخي توده‌ها را فريب دهد، اما خودمان را كه نبايد بفريبيم؛ بازگشت بدون هزينه به دامان نظام را تغيير در نامگذاري، به بازگشت پس از توبه تبديل نمي‌كند. نقطه ثقل اختلاف سر توبه و عدم توبه است؛ نه سر آنكه اين مفهوم را چه بناميم.
اصلاح‌طلبان هميشه همين گونه‌اند كه محتواي مورد نظرشان را با نامگذاري‌هاي شيك تزيين مي‌كنند و مخاطب را فريب مي‌دهند؛ جامعه مدني (يعني جامعه غربزده)، آزادي بيان (يعني ما براي زير سوال بردن همه اصول آزاد باشيم)، زنده باد مخالف من (يعني مخالفان نظام آزاد باشند) اعتدال (فقط خودمان در اموري كه تشخيص مي‌دهيم، تند برويم)، فراكسيون اميد (وكيل‌الدوله‌ها)... اين اسامي افراد را جذب مي‌كند، اما در نهايت مي‌بينند كه چيزي جز واژه دستشان را نگرفته و مفهوم اين واژه‌ها و نه آنچه اصلاح‌طلبان از ساختشان در نظر داشتند، در كنار عملكرد اصلاح‌طلبان عميقاً دچار زوال معنا شده است. از سويي گوينده طرح هم تغييري در موضع نظام نخواهد داد. كمي دقت بدون سياسي كاري در جملات رهبري نشان مي‌دهد كه ايشان اصل آن مفهوم را بي معنا مي‌دانند، و حداقل في الحال اشاره‌اي به گوينده ندارند، گرچه كه طراح آشتي ملي هفت سالي مي‌شود كه با عتاب ولي فقيه مواجه است. اما در سخنان رهبري مخالفت با اصل مفهوم بود و نه مخالفت با الفاظ يا گوينده لفظ. كار سختي نيست؛ اصلاح‌طلبان طرح‌كننده گفت و گوي ملي به‌جاي آشتي ملي، مي‌توانند سخنان اخير رهبر را اينگونه بخوانند كه مگر مردم با هم قهرند؟ بله، مردم با آن كساني كه روز عاشورا آمدند وسط خيابان و با قساوت و بي‌حيايي، جوان بسيجي را در خيابان لخت كردند و كتك زدند، قهرند و «گفت‌و‌گو» هم نمي‌كنند.
