همزمان با اظهارات ضدايراني دونالد ترامپ، ديپلماتهاي ايراني نيز در اقدامي روبه جلو به دنبال بازتعريف جديدي از برنامه هستهاي ايران هستند. سيد عباس عراقچي، ديروز در سخناني تأكيد كرد، تا10 سال آينده با برنامهريزي انجام شده 190 هزار ماشين پيشرفته خواهيم ساخت و به سمت استفاده از ماشينهاي پيشرفته هستهاي ميرويم.
در شرايطي كه دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا و وزرايش از بازنگري در توافق هستهاي و افزايش فشارها به ايران سخن ميگويند، ديپلماتهاي وزارت خارجه نيز از افزايش توان هستهاي ايران در آينده خبر ميدهند. سيد عباس عراقچي، معاون حقوقي و بينالملل وزارت خارجه و مذاكرهكننده ارشد ايران در مذاكرات هستهاي، روز چهارشنبه در سخناني با بيان اينكه ايران امروز به مراتب قدرتمندتر از گذشته شده است، گفت: «ايران در همه عرصهها با قدرتمندي خود توانست با قدرتهاي بزرگ دنيا مذاكره كند و درخواستهاي خود را بگيرد.» عراقچي در همايش الزامات ديپلماسي ايران در عرصه بينالملل كه در دانشگاه فردوسي برگزار شد، به دستاوردهاي برجام و افزايش توانمنديهاي ايران در ابعاد داخلي و بينالمللي اشاره كرد. عراقچي تأكيد كرد: «سابقه ندارد كه قدرتهاي بزرگ بينالمللي همه باهم يكطرف ميز نشسته باشند و يك قدرت پايينتر در طرف ديگر باشد، هميشه آنها با هم مذاكره كردهاند و سابقه نداشته آنها براي مذاكره با يك كشور ديگر متحد بشوند كه اين موضوع نشاندهنده اعتماد به نفس ملي است». معاون حقوقي و بينالملل وزير امور خارجه با بيان اينكه مردم حامي اصلي نظام جمهوري اسلامي هستند و در برابر توطئههاي خارجي از خودگذشتگي نشان دادند، تأكيد كرد: «همين مردم در مقابل فشارهاي اقتصادي مقاومت و تحريمهاي اقتصادي را بياثر كردند.»
عراقچي محور اصلي سخنان خود را به برنامه هستهاي ايران اختصاص داد و در ارتباط با تواناييهاي ايران در اين زمينه گفت: «صنعت هستهاي ما در اثر مذاكره تعطيل نشد و غنيسازي صنعتي به رسميت شناخته شد كه تا 10 سال آينده با برنامهريزي انجامشده 190 هزار ماشين پيشرفته خواهيم ساخت و به سمت استفاده از ماشينهاي پيشرفته هستهاي ميرويم». عضو تيم مذاكرهكننده هستهاي با بيان اينكه آينده ايران وابسته به ماشينهاي پيشرفته است نه ماشينهاي IR1، تصريح كرد: «پيشرفتهترين ماشينها IR6 و IR8 هستند كه هنوز تحقيقات آنها كامل نشده است و چند هفته پيش گازدهي به اين ماشينها شروع شد.» باتوجه به تلاشهاي دولت جديد امريكا براي افزايش فشارها به ايران، ديپلماتهاي دولت يازدهم نيز سعي دارند به نوعي بازتعريفي از وضعيت آينده برنامه هستهاي ايران ارائه دهند تا توان و قدرت ايران در اين زمينه را به طرف غربي نشان دهند. مقامات ايراني بارها بر اين مسئله تأكيد كردهاند كه در صورت نقض برجام از سوي غرب، در مدت زمان كوتاهي فعاليتهاي سابق خود را از سر خواهند گرفت و با توان بيشتري نسبت به گذشته چرخه هستهاي كشور را به پيش خواهند برد.
معاون حقوقي و بينالمللي وزارت خارجه در ادامه سخنان خود نتيجه توافق هستهاي ايران و 1+5 را مفيد و خوب ارزيابي و خاطرنشان كرد: «تحريمها در يك سال اخير در مسير سختي بوده و سنگاندازيهاي زيادي انجامشده اما در شرايطي هستيم كه همه انتظارات از برجام عملي شده است و جمله «تقريباً هيچ» آقاي سيف در فروردينماه، امروز از زمين تا آسمان فرق كرده است. » اظهارات عراقچي درباره دستاوردهاي برجام درحالي است كه هنوز گشايشمؤثري در مراودات بانكي ايران و كشورهاي خارجي حاصل نشده است و داراييهاي بلوكه شده ايران در بانكهاي خارجي كه قرار بود پس از لغو تحريمهاي ايران به كشور بازگردانده شوند، به دليل كارشكنيهاي امريكا همچنان با موانع زيادي روبهرو هستند، حتي شركتهاي اروپايي نيز از ترس تحريمهاي امريكا از ورود به بازار ايران واهمه دارند. طبق مفاد برجام نه تنها تحريمهاي قبلي بايد لغو ميشدند بلكه تحريمهاي جديد نيز نبايد اعمال ميشد، ولي در يكسال گذشته دولت و كنگره امريكا بارها به بهانه مختلف موشكي و حقوق بشري تحريمهاي جديدي عليه ايران وضع كردهاند كه به گفته مقامات دولت يازدهم نمونه بارز نقض برجام هستند. عراقچي ادامه داد: «برجام قرار بود در حوزه تحريمها فقط موانع تحريمي بر سر اقتصاد ايران را بردارد، نه همه موانع را، چراكه برخي از موانع تحريمها به دليل تروريست خواندن و غيره هم بوده اما مذاكرات برجام فقط براي تحريمهاي هستهاي بود». وزارت خارجه ايران نيز در گزارش خود در يكسالگي اجراي برجام، بر اين نكته تأكيد كرد كه همه تحريمهاي هستهاي لغو شدهاند و موانع موجود به مسائل غيرهستهاي مربوط ميشود.
ترامپ برجام را حفظ ميكندهرچند دونالد ترامپ پيشتر با انتقاد از توافق هستهاي ايران و اعلام اينكه برجام بدترين توافق تاريخ است، مدعي پاره كردن آن شده بود، ولي مقامات سابق امريكايي بر اين باور هستند كه ترامپ به برجام پايبند خواهد ماند. «دنيس راس» از مقامهاي سابق امريكا طي گفتوگويي درباره اينكه دولت كنوني امريكا به جاي برهم زدن توافق هستهاي به فكر مذاكره مجدد بابت برخي از عناصر آن باشد گفت، اين گزينه دلخواهتر از برهم زدن كامل توافق است. راس گفت: «به نظرم دولت امريكا به اين نتيجه رسيده كه اين توافق را بر هم نزند. اما اينكه ايران ميتواند برنامه اتمي عظيم بدون محدوديت داشته باشد مهم است. يكي از گزينهها اين است كه امريكا و ساير اعضاي گروه 1+5 تلاش كنند اين محدوديت 15ساله را طولانيتر كنند. » دونالد ترامپ و وزراي كابينه وي در هفتههاي اخير مدعي شدهاند كه برجام بايد مورد بازنگري قرار گيرد و به ادعاي آنها نواقصي وجود دارد كه بايد برطرف شوند. چيزي كه واكنش مقامات دولت يازدهم را در پي داشته است و اعلام كردهاند كه پرونده هستهاي دوباره باز نخواهد شد.