رئيسجمهور جديد امريكا وعده كرده بود كه با روسها در سوريه براي رويارويي با داعش همكاري كند ولي شواهد و قراين نشان ميدهد كه عربستان با فراهم كردن شرايطي، دونالد ترامپ را از وعده خود منصرف كرده است. سخنگوي پنتاگون ديروز براي اولين بار رسماً اعلام كرد كه واشنگتن در حال حاضر قصد ندارد همكاري خود را با روسيه در سوريه فراتر از وضع كنوني گسترش دهد.
سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه روز گذشته اعلام كرد كه مسكو همچنان منتظر پيشنهادهاي امريكا براي همكاري با روسيه در پرونده سوريه است. سخنان لاوروف حدوديكماه بعد از طرح دونالد ترامپ رئيسجمهور امريكا، براي ايجاد مناطق امن در سوريه ابراز شده است. رئيسجمهور امريكا در گفتوگو با شبكه خبري «ايبيسي» اوايل بهمنماه گفته بود: «قطعا منطقهاي امن را براي مردم در سوريه ايجاد خواهم كرد.» همان موقع، رويترز فاش كرد كه به يادداشتهايي دست پيدا كرده كه دونالد ترامپ، وزارت خارجه خود را مأمور كرده با همكاري پنتاگون، برنامه ايجاد مناطق امن در سوريه را ظرف 90 روز آماده و ارائه كند. پيش از ارائه اين طرح، «شان اسپايسر» سخنگوي كاخ سفيد، در نخستين نشست مطبوعاتي خود گفته بود كه ترامپ قصد دارد با هر كشوري كه با داعش ميجنگد، همكاري كند، موضعيگيري كه كرملين را درباره چشمانداز همكاري با دولت جديد امريكا درسوريه خوشبين كرد، ولي حالا به نظر ميرسد دولت ترامپ در پنجمين هفته شروع به كار خود، درباره همكاري با روسيه دچار ترديدهاي جدي شده است.
«سرگئي لاوروف» وزير امور خارجه روسيه روز گذشته اعلام كرد، مسكو انتظار دارد كه واشنگتن جزئيات طرح پيشنهادي خود درباره ايجاد منطقه امن در سوريه را ارائه دهد و در اين باره با ركس تيلرسون، وزير خارجه امريكا نيز در بن آلمان گفت و گو كرده است. لاوروف تأكيد كرده كه هر گونه طرحي درباره منطقه امن، بايد ابتدا به مقامات سوريه ارائه شود. همزمان، سرگئي شايگو وزير دفاع روسيه نيز خواستار همكاري دو كشور عليه داعش شد و گفت كه شروع اين همكاري ميتواند در رقه كليد بخورد ولي پنتاگون ديروز به طور رسمي به درخواستهاي روسيه پاسخ منفي داد. به گزارش اسپوتنيك، جف ديويس، سخنگوي وزارت دفاع امريكا با رد پيشنهاد همكاري مسكو اعلام كرد: «ما تاكنون با روسيه در خصوص كشمكشزدايي همكاري خوبي داشتهايم و ميتوانيم در اين باره هم كه عملياتهاي هواييمان با همديگر تداخل نداشته باشند، گفت وگو كنيم ولي در حال حاضر بهدنبال هيچ گونه همكاري گسترده تري نيستيم.» پاسخ منفي دولت جديد امريكا به پيشنهاد همكاري روسيه در شرايطي ابراز شده كه به نظر ميرسد، كاخ سفيد بهرغم موضع منفي در مورد همكاري با دولت عربستان، روند نزديكي به رياض را در پيش گرفته است. روز سي ام ژانويه، دونالد ترامپ با ملك سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان تلفني تماس گرفت و بعد از اين تماس، كاخ سفيد اعلام كرد كه ترامپ بر سر ايجاد مناطق امن در سوريه، با ملك سلمان به توافق رسيده است. دو هفته بعد از اين توافق، دونالد ترامپ، رئيسجمهوري امريكاشنبه اين هفته يك بار ديگر براي ايجاد مناطق امن در سوريه اعلام آمادگي كرد ولي گفت كه لازم است اين مناطق امن در كشورهاي درگير جنگي چون سوريه با هزينه كشورهاي عرب حوزه خليج فارس ايجاد شود، طرحي كه عادل الجبير وزير خارجه عربستان روز دوشنبه با اعلام آمادگي براي اعزام نيرو به سوريه، تلويحاً آن را قبول كرد.
هماهنگي ژنو در رياضحالا در شرايطي كه چهارمين دور مذاكرات ژنو براي حل بحران سوريه از امروز شروع ميشود، به نظر ميرسد دولت ترامپ با عربستان براي يك همكاري گسترده با دولت سوريه به توافق رسيده است. 21 گروه معارض سوري چند روز قبل از شروع مذاكرات ژنو، در رياض نشست برگزار كردند، نشستي كه ديروز اعلام شد كه در آن، درباره محورهاي دستور كار مذاكرات مسئله انتقال سياسي قدرت در سوريه توافق به دست آمده است. معارضين در پايان نشست رياض اعلام كردند كه بايد مرحله نگارش و تدوين قانون اساسي كه قطعنامه 2254 شوراي امنيت بر آن تأكيد دارد، به مرحله پاياني موكول شود، موضعي كه در برابر موضع روسها قرار دارد. به گفته اعضاي هيئت معارض، نبايد مسئله تحكيم و تقويت آتشبس را مقيد به مذاكرات آستانه كرد بلكه بايد اين مسئله در مذاكرات آتي ژنو نيز مورد بررسي قرار گيرد. روسيه روز گذشته بدون اينكه اشارهاي به موضع اخير معارضان بكند، درباره فريب كاري در نشست ژنو هشدارداد.
«ماريا زاخارووا» سخنگوي وزارت خارجه روسيه چهارشنبه در كنفرانس مطبوعاتي خود تأكيد كرد: تلاشها براي تقلب در مذاكرات صلح سوريه در ژنو اثر منفي بر روند سياسي در سوريه خواهد داشت. بنا بر گزارش خبرگزاري «تاس»، وي در ادامه گفت: «ما اطمينان داريم كه تجربه مثبت بهدست آمده در آستانه در آينده بسيار مفيد خواهد بود».
سخنگوي وزارت خارجه روسيه ادامه داد: «ما انتظار داريم كه گفتوگوهاي ژنو نيز كه قرار است اواخر اين هفته برگزار ميشود، به توقف طولاني مدت و خطرناك گفتوگوهاي سوري-سوري در سوريه خاتمه دهد». زاخارووا تصريح كرد: «تضمين حضور گسترده و فراگير معارضان سوريه همانطور كه در قطعنامه 2254 شوراي امنيت نيز عنوان شده، يك پيش شرط اساسي براي اين گفتوگوها و اثربخشي آن است.»
تصاعد لفاظي عليه ايرانموازي با روند تصاعدي همكاريهاي عربستان با دولت جديد امريكا، رياض لفاظيهاي خود را عليه ايران تشديد كرده است. به گزارش بيبيسي، عادل الجبير وزير خارجه عربستان ديروز گفت كه اگر ثبات به سوريه برگردد نقشي براي ايران وجود نخواهد داشت. او همچنين گفت پيشنهاد محمد جواد ظريف وزير خارجه ايران براي گفتوگوي كشورهاي منطقه فقط در حد حرف است و نميتوان آن را جدي گرفت. وزير خارجه عربستان كه در گفتوگوي اختصاصي با ليز دوست، خبرنگار امور بينالملل بيبيسي شركت كرده بود همچنان تأكيد كرد كه ايران بايد رفتارش را تغيير دهد و از دخالت نظامي در عراق و سوريه دست بردارد. الجبير در نشست امنيتي مونيخ هم حمله شديداللحني به ايران كرده بود. ليز دوست در اين مصاحبه به اظهارات يكي از مشاوران نظامي دولت عربستان اشاره كرد كه گفته بود. «ايران را بايد به مرزهاي خودش برگرداند و از عراق و سوريه بيرونش كرد» و سوال كرد آيا اين كار را ميتوان بدون توسل به زور انجام داد. جبير پاسخ داد: «به ايرانيها ربطي ندارد كه بخواهند به عراق يا سوريه نيرو بفرستند. »