همزمان با پايان يافتن اعياد و ايامالله دهه فجر جشنوارههاي هنري که هر کدام در ادوار مختلف برگزار شدند نيز به پايان آمدند؛ جشنوارههايي که ماهيت و نفس وجوديشان برآمده از نگاه انقلابي و اسلامي بوده و بهتبع آن ميبايست همراستا و همجهت با اهداف اساسي آن نقشآفريني کنند. رويدادهايي که بر مبناي سياستهاي برنامهريزيشده يا خبر از سالي که گذشت ميدهد يا سالي که قرار است باشد و در اين ميان جشنواره فيلم و تئاتر فجر به دليل ماهيت ذاتي و فراگيريشان در بين ساير هنرها از اهميت ويژه و خاصي برخوردارند. رويدادهايي که با بيش از سه دهه برگزاري انتظار ميرود نهتنها در عملکرد داخلي که در سطح بينالمللي تأثيرگذار و مطلوب ارزيابي شوند، در حاليکه آنچه از برآيند 35 دوره برگزاري و صرف ميلياردها تومان هزينه از بودجه بيتالمال مشاهده ميشود نهتنها مطلوب و راضيکننده نيست که در اغلب موارد بسيار ضعيف و غيرقابلقبول به شمار ميرود.
البته با نگاهي به سياستهاي کلي و ريلگذاريهاي ابتدايي اين رويدادهاي مهم در اوايل دهه 60 پرواضح است که عملکرد منفعلانه اين سالها ريشه در جريان مديريتي حوزه فرهنگ و هنر آن زمان دارد و صدالبته فراموش نشود که در ادوار مختلف بودند برخي مديران ارزشي و متعهد بهنظام که براي جلوگيري از اين عملکرد منفي و خنثي دست به اقدام زدند، اما حقيقت آن است که چنان تصميمات و ريلگذاريها در عمق و جان اين رويدادها جا خوش کردهاند که براي بازگرداندن اين ظرفيت عظيم و به خدمت گرفتن آن در راستاي اهداف اصلي و اساسي انقلاب و نظام حميتي سختکوشانه و حمايتهاي همهجانبه دستگاههاي فرهنگي و ارزشي را طلب ميکند. نگارنده اجازه ميخواهد براي روشنتر شدن موضوع نگاهي کوتاه و مختصر به برخي از سياستهاي منحرفانه و منفعلانه مديران اين حوزه انداخته تا از رهيافت آن علل ضعف و تعلل اين رويدادها در انجاموظيفه و مأموريت مهمشان آنهم با نگاهي درست و صحيح بيان و عيان شود.
نمونه نهچندان دور و مثالزدني آنچه بيان شد سي و پنجمين دوره از جشنواره تئاتر و فيلم فجر است؛ رويدادي که انتظار ميرفت با سابقه بيش از سه دهه برگزاري و با کمترين خطا و انحراف ممکن خود را براي سي و هشتمين طليعه بهار انقلاب آماده سازد، اما متأسفانه نهتنها سير صعودي در کار نبود که با شتابي پرسرعت روند نزولي خود را در چند دوره اخير به نمايش گذاشت. جشنواره تئاتر در همان گام نخست با ارائه جدول نمايشها و با نگاهي ساده قابل دريافت بود که بيش از 90 درصد آثار بهاصطلاح منتخب پيشتر و در طول سال به صحنه رفتهاند و اساساً نهتنها اثر جديدي وجود نداشت بلکه مخاطبان نيز در طول اجراهاي عموم به تماشاي آنان نشسته بودند و نيازي به دوباره ديدن آنهم در شرايط سخت تهيه بليت که از طرف دستگاههاي متولي برنامهريزيشده بود ديده نميشد و آن 10 درصدي که براي اولين بار به صحنه ميرفتند نيز نه به واسطه جشنواره که براي اجراي عمومي در دو ماه باقيمانده از سال آماده شده بودند که با اصرار و التماس مديران مربوط يک يا دو اجراي خود را نيز به آن اختصاص دادند در حاليکه هدف و نقشه راهشان اجراي عموم بوده و اگر در اين رويداد حضور هم پيدا نميکردند چندان اتفاق مهمي رخ نميداد و اين بياهميت کردن بزرگترين رويداد تئاتري کشور ريشه در سياستهايي دارد که پيشتر و در سطرهاي بالا بدان اشاره شد، اما در حوزه جشنواره فيلم فجر نيز بهواسطه پوششهاي خبري و جاذبههاي موجود احتمالاً مخاطبان تا حدود بسيار زيادي به وقايع امر آگاهند.
جشنوارهاي که بيشتر تبديل به عکس گرفتنهاي اختصاصي با هنرمندان، ديد و بازديدها آن هم در کاخهاي متعدد جشنواره، دعواي فلان تهيهکننده با بهمان کارگردان و در نهايت نيز دعواي هميشگي بر سر تعداد سيمرغها رخ داد، روايتي که سالهاست در اين رويداد به نمايش گذاشته ميشود و اين خاص دوره سيوپنجم نیست بلکه در کل ادوار جشنواره است. رويدادهايي که بنا بود و صدالبته ميبايست بر دنيا تأثير بگذارند، اما امروز و در طليعه سيوهشتمين سال انقلاب بدل شدهاند به تقليدهاي دستچندمي و فوق بيکيفيت آن هم تنها از بخش حواشي و نه بطن و اصل مراسمهايي چون اسکار، کن و برلين.
و هزار افسوس که اگر بنا بر تقليد هم بود ايکاش حضرات از ماهيت اصلي آن مراسمها تقليد ميکردند که جز براي تأثيرگذاري و نفوذ برگزار نميشوند.
و در پايان اینکه چه تعداد آثار در اين دو رويداد بزرگ هنري همسو با انقلاب و نظام آنهم در آغاز دهه چهارم ساختهو پرداخته شد؟ چه تعداد از آثار حاضر در جشنواره تئاتر و فيلم فجر براي نياز امروز نظام ساختهشده است؟ و اساساً بعد از 38 سال از انقلاب و صرف ميلياردها تومان هزينه در سينما و تئاتر، امروز در سطح بينالمللي اين دو رشته تا چه ميزان تأثيرگذارند و پيامرسان کداميک از اهداف اصلي و اساسي نظام و انقلاب به گوش جهانيان ميباشند، مطرح میشود که بیپاسخ میماند.
فرصتهاي درخشان و بيبديلي که به مدد سياستهاي غلط و گمراهکننده بعد از 38 سال تنها به يک رويداد منفعل و بيخاصيت بدل شدهاند که صرفاً مصرف داخلي دارند و تنها براي سرگرم کردن چندروزه برگزار ميشوند.