آخرين گزارش‌هاي رسمي بانك مركزي نشان مي‌دهد در بخش سپرده‌هاي بلندمدت حدود 800 هزار ميليارد تومان وجود دارد كه اگر قرار باشد فقط 20درصد به اين حجم سپرده سود پرداخت شود، بالغ بر 160هزار ميليارد تومان مي‌شود، حال بايد ديد بانك‌ها واقعاً از عمليات بانكداري چنين سودي را به مشتريان خود پرداخت مي‌كنند يا بانكداري و فعاليت‌هاي ارزي و...
به گزارش «جوان»، عمده نقدينگي در كشور شكل شبه‌پول به خود گرفته است، بدان معني كه چون در بانك سپرده‌گذاري شده است با تأخير به پول تبديل مي‌شود اما بايد توجه داشت كه براي به تأخير انداختن اين حجم نقدينگي و زنجير كردن آن در بانك‌ها بايد بانك‌ها سالانه چقدر سود به نقدينگي 800 هزار ميليارد توماني كه در قالب سپرده‌هاي بلندمدت در بانك‌ها پارك شده‌اند، پرداخت كنند.
اگر ميانگين نرخ سود پرداختي به سپرده‌هاي بلندمدت را فقط 20 درصد در نظر بگيريم، بانك‌ها بايد براي نگهداري 800 هزار ميليارد تومان از سپرده‌هاي مشتريان خود 160هزار ميليارد تومان سود پرداخت كنند، البته برخي اقتصاددان‌ها براين باورند كه براساس تورم موجود در جامعه از قدرت خريد و ارزش پول سپردهگذاران بانكي كاسته مي‌شود و بايد مبناي و فرمول سود واقعي كه بانك‌ها به مشتريان سپرده‌گذار خود مي‌دهند را به گونه‌اي ديگر لحاظ كنيم، اما در حال حاضر بايد عنوان داشت كه بانكداري به خودي خود براي بانك‌ها سود چنداني به همراه ندارد بلكه حضور گسترده آنها در بنگاهداري و رشته‌هايي چون زمين و ساختمان، صرافي و ارز، خريد و فروش سهام، تجارت و... براي آنها تا حدودي سود‌سازي مي‌كند اما بايد ديد ورود به فعاليتي غيراز بانكداري چقدر ريسك را در بانك‌هاي ايراني افزايش داده است.
در همين راستا پايگاه خبري راز پول در گزارشي آورده است: از 414 هزار ميليارد تومان سپرده اشخاص در بانك‌هاي خصوصي فقط 287 هزار ميليارد تومان آن تسهيلات اعطا شده و بانك‌ها مجبور به نگهداري سپرده‌هايي هستند كه نه تنها نمي‌توانند از آن كسب درآمد كنند بلكه بايد به اين سپرده‌ها سود پرداخت كنند.
هرچند آمارهاي عملكرد آذر ماه بانك‌هاي خصوصي نشان مي‌دهد نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي از 18/2 درصد در اسفند سال گذشته به 15/3 درصد رسيده است اما برخي بانك‌ها در كنترل وضعيت خود ناكام بوده‌اند و عملكرد برخي ديگر سبب كنترل اين نسبت شده است. از سوي ديگر بررسي‌ها نشان مي‌دهد با توجه به راهبرد كاهش تورم، عمده بخش نقدينگي به شبه‌پول تبديل شد، از اين جهت حدود 90 درصد سپرده‌هاي بانكي به شبه‌پول تبديل شده و بالغ بر 88 درصد نقدينگي نيز شبه‌پول است كه مي‌تواند فشار مضاعفي را بر بانك‌ها تحميل كند.
بر اين اساس بيش از 15درصد از GDP كشور سود به سپردهگذاران بانكي پرداخت شده كه به نظر مي‌رسد روند افزايشي نرخ سود بانكي و رقابت بانك‌ها براي اعلام نرخ سود بيشتر براي اقتصاد ايران خطرآفرين است. از سوي ديگر با اين حجم شبه‌پول سود پرداختي به سپردهگذاران به رقمي بيش از 160 هزار ميليارد تومان خواهد رسيد كه نزديك به كل درآمدهاي دولت است، از اين جهت انتظار داريم در دوره بعدي دولت در تركيب نقدينگي بازنگري داشته باشد تا فشار را از بانك‌ها بكاهد زيرا اين رويه نهايتاً مي‌تواند به تضعيف و انحطاط سيستم مالي و بانكي كشور منجر شود.
بررسي عملكرد بانك‌هاي خصوصي نشان مي‌دهد سپرده اشخاص در اين بانك‌ها از 345هزار و 977 ميليارد تومان در اسفند سال گذشته به 414هزار و 665 ميليارد تومان در آذرماه سال جاري رسيده است كه بخش قابل توجهي از آن در بخش سپرده‌هاي مدت‌دار انباشت شده است.
از سوي ديگر اين بانك‌ها تا اسفند سال گذشته بالغ بر 221 هزار و 186 ميليارد تومان و تا آذرماه 287 هزار و 743 ميليارد تومان تسهيلات پرداخت كرده‌اند كه به وضوح سرعت سپرده‌گذاري در بانك‌ها و تسهيلات پرداختي قابل مشاهده است كه درآمد بانك‌ها را تحت تأثير قرارداده است. نابرابري و اختلاف ميان قيمت تمام شده پول در بانك‌ها و آنچه مورد نياز بنگاه‌هاي اقتصادي است، تقاضاي تسهيلات را تحت تأثير قرارداده است. از سوي ديگر وجود بازارهاي ناامن سرمايه‌گذاري و عدم‌رغبت براي سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه كه ناشي از ركود صنايع است، سرمايه‌ها را به بانك‌ها سوق داده است.
بانك سرمايه در اين ميان برخي بانك‌ها وضعيت وخيم‌‌تري نسبت به سايرين دارند. در بانك سرمايه كه هيئت مديره پيشنهاد افزايش سرمايه 600 درصدي طي چند مرحله تا سال 1397 را از 4هزار به 28 هزار ميليارد ريال ارائه كرده است، بر اساس آخرين پيش‌بيني درآمد كه به ارائه اولين پيش‌بيني درآمد سال 1395 بازمي‌گردد، سود 1۴1 ريال اعلام شده و آخرين عملكرد بانك به پايان دوره 9 ماهه منتهي به آذر ماه 1394 و تحقق زيان 485 ريالي بازمي‌گردد. هزينه مالي سنگين و حجم بالاي مطالبات مشكوك‌الوصول مهم‌ترين عامل زيان‌ده شدن بانك سرمايه است.
ميزان سپرده‌هاي اين بانك در آذرماه سال جاري بالغ بر 20 هزار و 320 ميليارد تومان گزارش شده و در حالي كه 10 هزار و 431 ميليارد تومان تسهيلات در اين مدت پرداخت كرده بالغ بر 6 هزار و 242 ميليارد تومان مطالبات معوق، سررسيد گذشته و مشكوك‌الوصول دارد و نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي بانك 59/8 درصد گزارش شده است.
بانك حكمت ايرانيان سپرده‌هاي اشخاص بانك حكمت ايرانيان در آذرماه سال جاري به 3 هزار و61 ميليارد تومان رسيده و بانك بالغ بر 2 هزار و 48 ميليارد تومان تسهيلات اعطا كرده كه در مقايسه با رقم 5 ميليارد توماني اسفند سال گذشته بسيار قابل تأمل است كه در مقايسه با ماه مشابه سال قبل (آذر امسال نسبت به آذر سال پيش)89 درصد تغيير مثبت نشان مي‌دهد. با چنين روندي نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي نيز با تغييراتي مواجه شده و به 5/5 درصد رسيده است. بانك حكمت ايرانيان عملكرد 9 ماهه منتهي به آذر ماه را با تأكيد بر سود 150 ريالي و تحقق 31 ريال سود خالص منتشر كرد، عملكرد بانك نسبت به دوره مشابه سال گذشته بهبود يافته بود، به نحوي كه 86 درصد سود تسهيلات اعطايي مشاع، 16 درصد سهم بانك از درآمد مشاع، 2۴ درصد جمع درآمد و 1۴درصد سود خالص افزايش يافته بود. همچنين سهم سود پرداختي به سپردهگذاران به نسبت سود تسهيلات اعطايي از 133 درصد دوره 9 ماهه سال گذشته به 97 درصد كاهش يافته بود.
بانك پارسيانسپردههاي اشخاص در بانك پارسيان تا آذرماه امسال به 54 هزارو873 ميليارد تومان و تسهيلات پرداختي در اين مدت به 45 هزار و 666 ميليارد تومان رسيده است. بر اين اساس نسبت تسهيلات اعطايي به سپرده‌هاي اشخاص به 83/2 درصد رسيده و 137 درصد درآمد كسب شده بانك از محل سود تسهيلات اعطايي به سهم سود پرداختي به سپردهگذاران معادل 43هزارو 697 ميليارد ريال، اختصاص يافته است و اين نسبت در مقايسه با دوره مشابه نيمه اول سال گذشته تفاوتي نداشته و مي‌توان گفت از جمله مهم‌ترين عوامل زيان‌ده شدن بانك است. از نسبت‌هاي مهم ديگر در اين بانك مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي است كه 21درصد گزارش شده است.
بانك كارآفرينميزان سپرده‌هاي اشخاص بانك 10 هزار و 787 ميليارد تومان و تسهيلات پرداختي‌اش تا آذرماه 9 هزار و 220 ميليارد تومان گزارش شده است. نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي به 4/15 درصد رسيده و در اين بانك تغيير خاصي مشاهده نمي‌شود. بر اين اساس اين بانك توانست از درآمد مشاع بدون تغيير نسبت به 9 ماهه سال گذشته 262 ميليارد تومان را محقق كند. لازم به اشاره است نسبت تسهيلات اعطايي به سپرده‌هاي اشخاص در اين بانك به 85 درصد رسيده است. بررسي عملكرد 9 ماهه منتهي به آذر ماه نشان مي‌دهد تغيير محسوسي در دو بخش سهم بانك از درآمد مشاع و غيرمشاع نسبت به دوره مشابه سال گذشته رخ نداده اما هزينه‌ها سير افزايشي را طي كرده است.
كارآفرين در حالي 374 ريال سود برآورد كرده است كه در 9 ماهه 150 ريال سود محقق كرده, كاهش 7 درصدي سود تسهيلات اعطايي مشاع نكته منفي و كاهش 9 درصدي سهم سود پرداختي به سپردهگذاران در جهت كنترل هزينه‌ها نكته مثبت عملكرد مشاع بانك است.
در بخش هزينه‌ها افزايش 35 درصدي هزينه اجرايي و كاركنان و رشد 33 درصدي هزينه مطالبات مشكوك‌الوصول هزينه بالايي را به بانك تحميل كرده است. بررسي مطالبات غيرجاري بانك به رشد 58 درصدي نسبت به پايان سال 1394 اشاره دارد و به رقمي معادل 16 هزار و 500 ميليارد ريال رسيده كه 45درصد آن مشكوك‌الوصول است.
بررسي نشان داد از دو محل سود تسهيلات اعطايي مشاع و هزينه‌ها بانك در معرض كاهش سود به سطح 330 ريال قرار دارد.
بانك اقتصادنوينبانك اقتصادنوين تا پايان آذرماه سال جاري بالغ بر 35 هزار و 369 ميليارد تومان سپرده اشخاص در حساب‌هاي خود نگهداري كرده و بالغ بر 29 هزار و 665 ميليارد تومان تسهيلات پرداخته است. نسبت تسهيلات اعطايي به سپرده‌هاي اشخاص در اين بانك به 83 درصد و نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي به 20 درصد رسيد. ميزان سهم پرداختي سود به سپردهگذاران نسبت به درآمد كسب شده بانك اقتصادنوين از محل سود تسهيلات اعطايي مشاع از 96 درصد سال گذشته به 108درصد افزايش يافته و فشار هزينه پرداخت سود بالايي را به بانك تحميل كرده است. اين بانك در 9 ماهه سال گذشته 274 ميليارد تومان سهم بانك از درآمد مشاع را محقق كرده بوده كه در 9 ماهه منتهي به آذر 1395 به زيان 55 ميليارد توماني دست يافته است.
بانك خاورميانهآمارها اذعان دارد سپرده اشخاص در بانك تازه‌تأسيس خاورميانه تا پايان آذر ماه به 5 هزار و 850 ميليارد تومان و تسهيلات اعطايي به 5 هزار و 79 ميليارد تومان رسيده است. تسهيلات اعطايي به سپرده‌هاي اشخاص 86 درصد و نسبت مطالبات غيرجاري به تسهيلات اعطايي 4 درصد گزارش شده است. سهم سود پرداختي از سودكسب شده از ارائه تسهيلات از 83 به 90 درصد افزايش يافت اما رشد درآمد سپرده‌گذاري به رشد 71 درصدي سهم بانك از درآمد مشاع كمك كرد.
