قرن جديد، قرني است كه استفاده از اينترنت و بهره‌گيري از داده‌هاي متنوع و جذاب آن باعث شده است شمار زيادي از افراد از هر سني توجه خود را به آن معطوف كرده و مسحور جاذبه‌هاي آن شوند. اينترنت مكاني براي ارتباط، كسب اطلاعات گوناگون، يادگيري، خريد و انجام دادن بسياري از كارهاي روزانه همچون كارهاي بانكي، تفريح و سرگرمي شده است كه در اكثر كشورها به درستي ضرورت استفاده از آن و بالطبع ضرورت حفظ امنيت اخلاقي آن احساس مي‌شود. كشور ما نيز از اين امر مستثني نيست. دهها ميليون نفر از هر قشري براي مصارف متفاوت از اينترنت استفاده ميكنند و هر قشري بر حسب سنين مختلف در معرض آسيب اخلاقي آن قرار دارند اما در اين ميان كودكان بيشترين ضربه را از اينترنت مي‌خورند. اين ضربه صرفاً اخلاقي نيست، از پورنوگرافي و پورنونويسي گرفته تا جعل هويت يا حتي دزدي اينترنتي و صرف هزينه‌هاي مالي و جاني براي هرزه‌نگاري را در بر مي‌گيرد.
آمار هشداردهندهتحقيقات اخير دانشمندان نشان مي‌دهد كه استفاده از اينترنت در كودكان افزايش 52 درصدي داشته و هر كودك به طور ميانگين 34 دقيقه در روز از اينترنت استفاده مي‌كند.
همچنين شركت‌ها و سازمان‌هايي كه در امور فيلترينگ كار ميكنند گزارش كرده‌اند كه حدود يك سوم اينترنت را محتواي غيراخلاقي اشغال كرده است. پس، امروزه بيش از پيش ضرورت ايمن‌سازي اينترنت براي كودكان و نوجوانانمان را حس مي‌كنيم.
آسيب‌هاي استفاده از اينترنت براي كودكان
متخصصان در مورد تأثير اينترنت بر كودكان معتقدند با وجود جنبه‌هاى مثبت از قبيل جنبه‌هاى آموزشى و ارائه خدمات ارتباطى، رايانه و اينترنت جنبه‌هاى منفى نيز دارند. استفاده كنترل نشده از كامپيوتر به ويژه وقتى كه با ديگر فناوري‌ها از قبيل تلويزيون همراه باشد، كودك را در معرض خطر اثرات مضر آن بر تكامل فيزيكى، اجتماعى و روانى قرار مى دهد.
فضاى سيال و حضور بى‌واسطه در دنياى مجازى مى‌تواند آسيب‌ها و خطراتى براى آنها به دنبال داشته باشد. با اين حال با فرض اين خطرات نمى‌توان مانع حضور كودكان در اينترنت شد زيرا در صورتي كه از كامپيوتر صحيح استفاده شود اثرات مثبتي دارد.
راهكارهاي حفظ سلامت ذهني و رواني كودكانراههاي كنترل زيادي براي حفظ سلامت ذهني و رواني در فضاي مجازي اينترنت مطرح شده كه بر حسب شرايط اقتصادي و اجتماعي و سطح آگاهي متفاوت است. اين راهكارهاي كنترل به صورت كلي و اجمالي عبارتند از: نصب نرم‌افزارهاي امنيتي روي سيستم، توافق با فرزندانمان در مورد نوع استفاده از اينترنت، در كنار او بودن هنگام استفاده از اينترنت، ساعات مشخصي را براي استفاده از آن در نظر بگيريم، رايانه در مكاني باشد كه محل رفت‌و‌آمد اعضاي خانواده باشد، بالا بردن سطح آگاهي در همان ابتدا در كودكان تا در زمان بزرگسالي كه نظارت وجود ندارد، خود ناظر بر اخلاقيات خود باشند و بالاخره پيشنهاد سايت‌ها و پايگاه‌هاي متنوع و مفيد علمي، سرگرمي و بازي‌هاي مناسب براي كودكانمان.
كودكانمان را همچون لوح سفيد در نظر بگيريم كه در صورت عدم‌نظارت ما در اين فضا يا انتقادهاي نابجا از آنها باعث مي‌شويم كه بر اثر ناداني يا بر اثر عناد، فرزندانمان هر روز بيشتر و بيشتر در معرض آسيب‌هاي رواني و جسمي استفاده ناصحيح از آن قرار گيرند. ما در صورت مشاهده حضور فرزندانمان در اين سايت‌ها بايد به گفت‌و‌گو با آنها نشسته و به مضرات و معايب آن بپردازيم، دليل اين كار آن است كه ما الان مي‌توانيم ناظر همه كارهاي كودكانمان باشيم. 10سال يا20 سال بعد آنها ديگر خودشان هستند و در صورت ندادن آگاهي، ما ديگر نيستيم كه فرزندانمان را كنترل يا منع كنيم!
نقش خانواده در تصحيح رفتار فرزندانروانشناسان معتقدند رفتار صحيح والدين و اتخاذ سياست‌هاي خاص، بهترين گزينه جهت تصحيح رفتار كودكان، نوجوانان و جوانان است، چراكه در غير اين صورت، فرزندان نه تنها رفتار نادرست خود را ترك نمي‌‌كنند، بلكه لجبازي با والدين را در پيش گرفته و هر روز بيشتر از روز قبل به سايت‌‌هاي غيراخلاقي مراجعه ميكنند.
هم‌اكنون استفاده از اينترنت در كشور ما رشد چشمگيري داشته و كاربران حرفه‌اي و آماتور زيادي در آن به چشم مي‌خورد. به هر حال اينترنت هم مي‌تواند در جهت رشد فكري و دانش افراد به كار گرفته شود و هم در جهت تخريب و پر كردن ذهن و روان فرزندانمان از افكار ناصحيح و نادرست. در اين ميان خانواده مهم‌ترين و اصلي‌ترين نقش را در تربيت صحيح كودكان در استفاده از اينترنت بر عهده دارد، البته نبايد از وظيفه مسئولان در ارائه اينترنت پاك نيز غافل ماند.
*روانشناس و مشاور خانواده
