نه خبري از ستارههاي كشتي جهان بود و نه تيمهاي مطرح، به اسامي اين تيمها نگاه كنيد؛ قزاقستان، قرقيزستان، امريكاي لاتين، بلاروس، گرجستان، مغولستان، ازبكستان، ارمنستان، اوكراين، تركيه و... تيمهايي بودند كه امسال به مشهد آمده بودند تا در سي و هفتمين دوره جام تختي شركت كنند، جامي كه خيليها ميگويند فراز و فرودهاي زيادي در سالهاي اخير داشته و آن طور كه بايد نتوانسته پاي كشتيگيران مطرح دنيا را به ايران باز كند و در حد و شأن نام اسطوره كشتي كشورمان برگزار نشده است، هر چند مسئولان فدراسيون در حاشيه مسابقات امسال با اشاره به كميت رقابتها و افزايش تيمهاي شركتكننده، سعي در كمرنگ كردن كيفيت فني دور از انتظار مسابقات داشتند.
از سال 58 كليد خوردجام تختي از سال 58 كليد خورد و با تصميم رئيس سازمان تربيتبدني وقت، جام آريا مهر كه پيش از انقلاب جزو تورنمنتهاي بينالمللي بود، به جام تغيير نام داد. حسين شاهحسيني اولين رئيس سازمان تربيتبدني پس از انقلاب كه از دوستان و نزديكان غلامرضا تختي در جبهه ملي بود، در مصاحبهاي كه سال 90 با روزنامه شرق داشت، درباره گراميداشت نام تختي گفته بود:«تا جايي كه ممكن بود و خودم در تربيتبدني بودم كارهايي انجام داديم از جمله تغيير نام «جام آريامهر» به «جام تختي» بود.» بعد از شهريور ۵۷ كه تيم ملي كشتي از مسابقات جهاني مكزيكوسيتي برگشت، تا قبل از كشتيهاي ساري هيچ مسابقه مهمي برگزار نشده بود و اولين دوره جام تختي در سال 58 به ميزباني ساري برگزار شد، مسابقاتي كه پاكستان تنها تيم خارجي حاضر در مسابقات بود. از آن روز تا امروز شماره رقابتهاي كشتي جام بينالمللي جهان پهلوان تختي به عدد 37 رسيده است و در دورههاي مختلف اتفاقهاي ريز و درشت در اين مسابقات ثبت شده است.
فراز و فرودهاي جام تختيدر 37 دوره گذشته، كيفيت فني جام تختي فراز و نشيبهاي زيادي داشته است، برخي دورهها با حضور چشمگير قهرمانان المپيك و جهان برگزار شد و بعضي از دورهها هم سوت و كور و بدون اينكه كمتر كشتيگير شاخصي در اين جام حضور داشته باشد و تماشاگران را به وجد بياورد. يكي از روزنامهنگاران كشتينويس درباره بهترين دوره رقابتهاي جام تختي در مطلبي نوشته است:«سال 68 با ۱۱ تيم معتبر خارجي، بهترين دوره كيفي اين رقابتها برگزار شد. اكبر تركان رئيس فدراسيون بود. آلمان شرقي، ژاپن، لهستان و كره شمالي هم در كنار مهمانان سابق بلوك شرق، با تيم اصلي به تهران آمده بودند.» هادي عامل كارشناس و گزارشگر كشتي كشورمان هم در گفتوگو با «جوان» درباره كشتيگيران مطرحي كه در جام تختي شركت كردهاند، ميگويد: «در 37 سال اخير كشتيگيران عنواندار و مطرحي مانند لوپز و رودريگرز كوبايي، داگلاس امريكايي، كورتانيدزه گزجستاني، تديف بلغار و خيلي از نامهاي ديگر كشتي دنيا در جام تختي روي تشك رفتهاند. در سال 1993 رقابت كورتانيدزه و رسول خادم كه در جام تختي برگزار شد، يكي از مسابقات تماشايي بود.»
هر چند در دورههاي گذشته، جام تختي كم قهرمان جهان و المپيك شاخص به خودش نديده اما به نظر ميرسد اين رقابتها در سالهاي اخير با وجود افزايش تيمهاي شركتكننده، از نظر كيفي نتوانسته است نمره قبولي بگيرد و همين مسئله انتقادهاي زيادي را به همراه داشته است. عامل در اين باره معتقد است: «فلسفه برگزاري تورنمنتها همين است، تورنمنتهاي بينالمللي زيادي در طول سال در كشورهاي مختلف برگزار ميشود و در هر مسابقه بينالمللي چند كشتيگير عنواندار جهان و المپيك بيشتر شركت نميكنند.»
كشورهاي صاحبنام ترجيح ميدهند نيايندبا اين حال موضوعي كه مطرح است اينكه چرا تيمهاي مطرح كشتي دنيا ترجيح ميدهند با نفرات كمتر شناختهشدهشان به جام تختي بيايند. سالها پيش تقي اكبرنژاد مربي كشتي كشورمان در اين باره گفته بود:«وقتي افرادي در كميته روابط بينالملل ما فعاليت كنند كه دنيا آنها را نميشناسد و تا به حال كار كشتي انجام ندادهاند، تيمهاي مطرح دنيا از تورنمنتهاي ما استقبال نميكنند.» سيوهفتمين دوره اين رقابتها هم كه امسال برگزار شد، از اين قاعده مستثني نبود و حتي تيمهاي نامدار شركتكننده هم هيچ ستاره و چهره نامداري را به ايران نياورده بودند و تيمها هم ترجيح داده بودند با نفرات درجه سه و چهار و گمنام خود در جام تختي به ميدان روند. اين مسئله سبب شد تا رسول خادم هم در حاشيه رقابتهاي جام تختي به اين انتقادها واكنش نشان دهد. او درباره عدم استقبال كشورهاي صاحبنامي مانند روسيه گفت: «روسيه استراتژي فنياي در قبال ما در پيش گرفته كه در بزرگسالان با كمترين تعامل با ما حركت ميكند و با احتياط در جامهاي ما بهخصوص در رده بزرگسالان شركت ميكنند. به هر حال اين يك تفكر فني است كه شايد برخي مواقع منطقي باشد. اين سرمربيان آزاد و فرنگي روسيه هستند كه تشخيص ميدهند كه صلاح است شركت كنند يا نه. در مجموع به دليل شرايط بد اقتصادي فدراسيونهاي ملي، با وجود شرايط مناسبي كه در مسابقاتي كه در اروپا از نظر سهولت در رفت و آمد و هزينهها برگزار ميشود شاهد حضور تيمهاي كمتري هستيم.»
داخليها هم جام تختي را جدي نميگيرندعلاوه بر غيبت كشتيگيران شاخص دنيا، به نظر ميرسد جام تختي در بين قهرمانان المپيك و جهان كشورمان هم كمتر خريداري دارد و سال به سال كه ميگذرد، حضور ستارههاي كشتي ايران در اين تورنمنت كمرنگتر ميشود. در آخرين دوره مسابقات كه ماه گذشته به ميزباني مشهد برگزار شد، حسن يزداني تنها چهره شاخص المپيكي بود كه در اين رقابتها روي تشك رفت. همين مسئله سبب شده وقتي خودمان اين رقابتها را جدي نميگيريم، چه توقعي از تيم و كشتيگيران مطرح جهان داريم كه با تمام قوا حضور در جام تختي به ايران بيايند. سالها پيش محمدحسن محبي از مربيان كشتي كشورمان در اين باره گفته بود:«وقتي مدعيان داخلي در جام تختي كشتي نميگيرند، چه توقعي داريم كه خارجيها به ايران بيايند؟»