حسن روحاني در حالي در مبارزات انتخاباتي خود، واردات كالا از كشورهاي خارجي به ويژه چين را مورد انتقاد قرار مي‌داد كه در طول سه سال و نيمي كه از دولت تدبير و اميد مي‌گذرد حدود 100هزار ميليارد تومان كالا از چين وارد شده است.
به گزارش جوان، بر اساس آمارهاي رسمي گمرك، معادل ريالي واردات كالا از چين در طول فعاليت دولت يازدهم 8/95 هزار ميليارد تومان بوده است. اين رقم شامل 7/14 هزار ميليارد تومان واردات از چين در نيمه دوم سال ۹۲، 1/33 هزار ميليارد تومان در سال ۹۳، 3/30 هزار ميليارد تومان در سال ۹۴ و 7/17 هزار ميليارد تومان در هفت ماهه اول سال جاري مي‌باشد.
در شرايطي واردات از چين طي سال‌ها اخير رشد داشته است كه منابع اين سيل عظيم واردات از چين از محل دارايي‌هاي متوقف ايران در بانك‌هاي چيني دوران تحريم بوده است يا اينكه از محل دارايي بخش خصوصي اين واردات انجام گرفته است.
پولی در چین نداریم
گفتني است اخيراً رئيس اتاق مشترک ايران و چين مدعي شده كه ايران پول بلوكه شده‌اي در چين ندارد و مباحث مربوط به توقف دارايي‌ها را مطرح كرده بود، حال اسدالله عسگر اولادي براي مردم ايران تشريح كند كه تفاوت دارايي بلوكه شده در بانك‌هاي چيني و متوقف شده در چين چيست و هم‌اكنون آيا از ميلياردها دلار دارايي كه در اواخر دولت دهم در چين براساس تحريم‌هاي هسته‌اي متوقف شد، چيزي باقي مانده است يا خير؟
تحريم‌هاي بانكي ايران هنوز لغو نشده است
از سوي ديگر مجيدرضا حريري يكي از فعالان بخش خصوصي كه حدود 15 سال است كه نايب رئيسي اتاق مشترك ايران و چين به رياست عسگراولادي را برعهده دارد، اخيراً در نشست مشترك اتاق بازرگاني چين و ايران با بيان اينكه هنوز تحريم‌ها برداشته نشده است و كشور تحت تأثير تحريم‌ها قرار دارد، گفت: زماني مي‌توان گفت تحريم‌ها برداشته شده كه روابط بانكي تجار ايراني با شركت‌هاي خارجي به صورت روان انجام شود، اگر سخنان نايب رئيس اتاق ايران و چين صحيح باشد و نقل و انتقالي در رابطه با دارايي‌هاي متوقف يا بلوكه ايران در چين شكل نگرفته باشد بايد ديد طي سه سال و نيم چگونه 100هزار ميليارد تومان كالا از چين وارد ايران شده است و وجوه اين كالاها به چه شكلي پرداخت شده است؟
نگرانی اتاق ایران و چین
اگرچه شواهد نشان مي‌دهد كه طي سه سال و نيم گذشته چين عايدي خوبي از صادرات كالا به ايران به دست آورده است اما مشخص نيست كه چرا نايب رئيس اتاق مشترك ايران و چين از تغيير رويكرد و ذائقه تجاري ايران ابراز نگراني و ناراحتي كرده است زيرا وي در ادامه عنوان داشته است: متأسفانه بعد از امضاي توافقات هسته‌اي اين ديدگاه در ايران و چين به‌وجود آمد كه اولويت تجاري ما در آينده كشورهاي اروپايي بوده و خواستار همكاري با چيني‌ها نيستيم كه بايد بگويم اين تصور اشتباه است. اقتصاد ايران و چين ناگزير به همكاري با همديگر هستند. اين ادعاهاي اعضاي اتاق ايران و چين در شرايطي مطرح مي‌شود كه رئيس مجلس و همچنين رئيس مركز پژوهش‌هاي مجلس پيش از اين مدعي شده بودند كه ايران ده‌ها ميليارد دلار پول بلوكه شده در بانك‌هاي چيني دارد كه بايد بررسي شود به ازاي اين پول‌ها كالا به ايران وارد شده است يا اينكه هنوز اين دارايي‌ها در بانك‌هاي چيني است. اكبر تركان مشاور ارشد رئيس‌جمهور پيش از اين در مورد نحوه فروش نفت كشور در دوران تحريم به چين گفته بود در دولت قبل 22 ميليارد دلار پول حاصل از فروش نفت از سوي چين در يك حساب بلوكه شد.
وي بيان داشت: چيني‌ها معادل اين پول، به نسبت يك به يك دلار به ما وام دادند.
مشاور ارشد رئيس‌جمهور گفته است در اين شرايط، اكنون 22 ميليارد دلار پول ما در چين وثيقه است، در مقابل، اين كشور قرار بود 22 ميليارد دلار به ما وام بدهد.
تركان در اين باره اظهار داشت: در ابتداي وام دادن، 4 ميليارد دلار را به عنوان سود وام كسر كرده و در ادامه، براي وامي كه به ما داده، 8 درصد نيز پول بيمه در نظر گرفته است.
وي در مورد 8 درصد پول بيمه نيز گفت: بيمه با اين توجيه است كه اگر ايران نتوانست اقساط خود را بازپرداخت كند، اقساط آن، بيمه باشد.
با توجه به واقعيات آماري فوق، اكنون بهتر است مسئولان ارشد دولت يازدهم پاسخ دهند كدام دولت اشتغال بيشتري براي چيني‌ها ايجاد كرد و كدام دولت توجه بيشتري به توسعه و عمران كشور داشت؟
نگرانی رئیس جمهور امریکا از پیشروی کالای چینی
اخيراً ترامپ رئيس‌جمهور امريكا با بيان شعار به كار‌گيري نيروي كار امريكايي و خريد كالاي امريكايي، نگراني خود را از پيش روي كالاي چيني در امريكا به عنوان اولين اقتصاد جهان پنهان نكرده است، حال اقتصاد ايران كه نرخ بيكاري جوانانش در حدود 25تا 30 درصد است و اقتصاد تا خرخره در ركود فرو‌رفته است بايد تكليف خود را با كالاهاي چيني عمدتاً مصرفي آن هم با كيفيت بسيار پايين روشن كند.
امروزه با گذر از خيابان و بازار شاهد حضور انواع و اقسام كالاهاي چيني از گوشي تلفن همراه گرفته تا كيف و كفش، كارد، وسايل آشپزخانه، پوشاك، مداد و پاك‌كن، دفتر مشق دانش‌آموزان، انواع محصولات كشاورزي و صنعتي و... هستيم و به نوعي كالاهاي چيني سر تا پاي ما را فرا‌گرفته و موجب گلايه‌هاي فراوان توليدكنندگان داخلي شده است، اما به‌رغم اينكه چين اولين كشور هدف صادراتي ما محسوب شده و بيشترين صادرات ايران به اين كشور صورت مي‌گيرد اما باز هم تراز تجاري ما با اين كشور منفي است، اما سؤالي كه ذهن همه را به خود مشغول مي‌كند اين است كه چگونه كالاهاي چيني بازار ايران را به تسخير خود در‌آورده و توليدكنندگان كشور را با مشكل مواجه كرده‌اند؟
در اين بين براي آنكه بدانيم ايران از چين چه كالاهايي وارد مي‌كند نگاهي به اقلام وارداتي كالا در سال 93 از چين مي‌كنيم.
مجموع واردات ايران در سال 93 بالغ بر 52 ميليارد دلار بوده است كه چين سهم 23 درصدي از وارد كشور را به خود اختصاص داده است.
طبق آمار گمرك در سال 93، 12 ميليارد و 561 ميليون دلار كالا كه مجموع وزن آن 5 هزار و 362 تن بوده است، از چين وارد كرده‌ايم. سهم وزني اين واردات نسبت به كل واردات كشور 13 درصد اما سهم ارزشي آن 9/23 درصد بوده است.
اقلام وارداتي از چين
يكي از اين رديف تعرفه‌ها «خون انسان، خون حيوان براي مصارف درمان يا پيشگيري يا تشخيص بيماري و...» است كه در طول سال گذشته ارزش واردات كالاهاي مشمول اين رديف يك ميليون و 956 هزار دلار بوده است. وزن اين كالاها 36 تن و ارزش دلاري آن 5 هزار ميليارد تومان بوده است.
خاك اره و ضايعات دور‌ريز چوب از ديگر كالاهايي است كه از چين وارد كرده‌ايم.
كالاهايي نظير مجسمه‌هاي كوچك و ساير اشياي تزئيني از چوب به صورت صنايع دستي شامل خراطي، معرق، مشبك، نازك‌كاري، منبت، نقاشي روي چوب خاتم؛ چوب خاتم‌كاري شده و منبت‌كاري شده، صنايع دستي به صورت جعبه براي زيورآلات و كارد و چنگال اشياي چوبي، مبلمان صنايع دستي، خلال چوب كبريت، صنايع دستي چوبي شامل خراطي، معرق، مشبك، نازك‌كاري، منبت، نقاشي روي چوب خاتم؛ حصيرها، پوشش كف و پرده‌ها از بامبو و صنايع دستي شامل كپوبافي از نخل رونده نيز چندين رديف تعرفه مجزا محسوب مي‌شوند كه هر كدام سهمي از واردات ايران از چين دارند.
همچنين جوراب شلواري، ساير جوراب آلات زنانه ساق بلند كه بازار آن در ايران رونق خاصي دارد نيز در چند رديف تعرفه مجزا از چين وارد مي‌شود.
يكي از كالاهاي وارداتي از چين «موم زنبور عسل» است كه به ارزش 117 هزار دلار طي از چين وارد شده است.
واردات شن و ماسه طبيعي و غيرطبيعي با ويژگي‌هاي متفاوت در چند رديف تعرفه‌اي از چين وارد مي‌شود. انواع خاك رس، ريگ و سنگ نيز جزو كالاهايي است كه سال گذشته از چين وارد كرده‌ايم.
