در حالي كه طبق اخبار دريافتي «جوان» تعدادي از بانكها از كارمندان خود تعهد گرفتهاند كه نبايد به رسانه هيچگونه اطلاعاتي دهيد، رئيس كل بانك مركزي در توصيهاي به مديران بانكها گفت: با رسانهها مصاحبه كنيد. كارشناسان اقتصادي و نهادهاي نظارتي شكلگيري مطالبات معوق نجومي در بانكها را نشانه عدمشفافيت و پنهانكاري در شبكه بانكي و تضییع حقوق سهامداران خرد و کلان و سپردهگذاران معرفي ميكنند.
به گزارش «جوان»، در شرايطي كه بانكها بدهيهاي معوق 100 تا 200هزار ميليارد توماني را بهوجود آوردهاند و به گفته دادستان تهران هميشه يك پاي فساد در بانكهاست، ولي شبكه بانكي حاضر به افزايش شفافيت نيست، در اين بين گويا وليالله سيف به عنوان بالاترين مرجع بخش پولي كشور، به مقوله عدمشفافيت بخش پولي كشور پي برده و خواستار بهبود رابطه بانكها با اصحاب رسانه شده است.
رئيس كل بانك مركزي در حالي از بهبود روابط مديران بانكها با اصحاب رسانه سخن به ميان آورده است كه طي هفتههاي اخير چند بانك بزرگ بورسي كه نمادشان هم اكنون به دليل ابهام در عملكرد، بروز مفاسد و تخلفات مالي و ناتواني در تطبيق صورتهاي مالي خود با استانداردهاي بانك مركزي بسته است، از كارمندان خود تعهدنامه رسمي گرفتهاند كه نبايد با اصحاب رسانه هيچ ارتباطي داشته باشيد.
از نكات جالب آن است كه حسابرسان به ويژه حسابرسان سازمان حسابرسي در تمامي مجامع عادي سالانه بورسي از نحوه اطلاعرساني و شفافسازي شركتها به نوعي ايراد گرفتهاند و خواستار رشد شفافيتها و تقويت اطلاعرساني در بنگاهها به ويژه بانكها شدهاند.
وليالله سيف در جلسه شوراي هماهنگي بانكهاي دولتي گفت: تجربه نشان ميدهد افزايش نرخ سود سپرده، لزوماً به رشد سپردهگيري نميانجامد و ارائه نرخ سود سپرده بالا و غيرمنطقي، به معناي دادن حقوق سهامدار به سپردهگذار است.
در اين جلسه، رئيس كل بانك مركزي مديران عامل بانكها را به گسترش تعامل مؤثر و هدفمند با رسانهها فراخواند و تأكيد كرد: حضور مديران و اعضاي هيئت مديره بانكها در صحنه رسانهها و گفتوگو با افكار عمومي، نه تنها جلوی شكلگيري بسياري از شبهات و زير سؤال رفتن نظام بانكي را ميگيرد بلكه از جنبه ايجابي و فرهنگسازي نيز حائز اهميت است.
پاسخگویی به رسانه پیشکش به سهامدار پاسخ بدهیدسيف در شرايطي خواستار بهبود ارتباط مديران بانكها با رسانههاست كه عدمشفافيت در بخش بانكي هزاران سهامدار بورسي و فرابورسي بانكها در بازار سرمايه را كلافه كرده زيرا ماههاست نماد معاملاتي چندين بانك بزرگ در بازار سرمايه بسته است و ارتباط سهامدار با دارايياش قطع شده است و هيچ يك از مديران و روابط عمومي بانكهاي بورسي نيز حاضر به شفافيت و اطلاعرساني دراين رابطه نبودهاند.
اغلب نمادهاي بانكي از 27تير ماه سال جاري متوقف شدهاند و تاكنون بسته هستند. عامل طولاني شدن توقف نمادهاي بانكي نحوه گزارشنويسي آنهاست كه بانك مركزي طي ابلاغيهاي در بهمن ماه سال 1394 اعلام كرد بانكها بايد براساس استانداردهاي گزارشنويسي بينالمللي(IFRS) صورتهاي مالي خود را تهيه كنند در غير اين صورت گزارشهاي مالي قبل پذيرفتني نيست.
نظر رئيس سازمان بورس در مورد شفافسازيگفتني است اخيراً رئيس سازمان بورس اوراق بهادار كه در واقع حافظ منافع سهامداران شركتهاي بورسي و فرابورسي است، مدعي شد در ايران به طور ميانگين شركتها در سال 12تا 15مرتبه افشاي اطلاعات ميكنند، اين در حالي است كه در ساير كشورها اين امر گاه 180مرتبه در سال انجام ميگيرد، حال كه شاپور محمدي خود به طور تلويحي از وضعيت شفافسازي شركتها ي بورسي و غيربورسي در مقايسه با ساير كشورها چندان رضايت ندارد، بهتر است برنامه خود را براي رشد شفافيت در بازار سرمايه و شركتهاي موجود در اين بازار به طور شفاف ارائه كند.
لازم به توضيح است هزينههاي جاري بانكها در ايران بسيار بالاست و اين امر در كنار بنگاه داري فراوان بانكها و عدمنظارت صحيح بانك مركزي بر بانكها موجب شده تا شبكه بانكي پيوسته در پروندههاي فساد حضور داشته باشد و اخيراً دادستان تهران بيپرده به اين واقعيت اشاره داشت.
راههای فرار مدیران از پاسخگوییدر اين بين بايد عنوان داشت كه شفافيت حتي در مجامع بورسي كه سهامداران خرد و كلان بانكها در آن وجود دارند، ذبح ميشود و براي اينكه سهامداران به خود اجازه ندهند هر سؤالي را از مديريت و اعضاي هيئت مديره بانك بپرسند، برگزاركنندگان مجمع بانكي از قبل پليس را هماهنگ كردهاند تا در مجمع شركت بورسي حاضر باشد، اگر چه گفته ميشود پليس براي حفظ امنيت در مجمع حضور مييابد اما جو امنيتي در مجامع بورسي مورد نقد كارشناسان و سهامداران است و به نظر ميرسد مديران بانكها از اين شرايط ميخواهند به سود خود بهره ببرند تا از زير بار پاسخگويي و شفافيت فرار كنند.
مديران ناكارآمد بنگاههاي بورسي و افرادي كه مظنون به ارتشا و حسابسازي هستند و شركتهاي سودده را به زيان تبديل كردهاند و با بيلياقتي خود موجب ايجاد بحران در شركتها شدهاند، با اردوكشي برخي كارمندان هوچيگر خود به مجامع بورسي مانع از پرسشگري سهامداران خرد ميشوند و گاه به بهانه ايجاد نظم و انضباط از حضور نيروي انتظامي در مجمع بهره ميبرند كه دليل واقعي اين امر ايجاد رعب و وحشت در دل سهامداران منتقد به عملكرد ضعيف مديران شركت است.
از سوي ديگر بارها ديده شده كه برخي مديران بنگاههاي بورسي براي ممانعت از حضور سهامداران منتقد به مجمع مدعي شدهاند شما كارت ورود به جلسه را تهيه نكردهايد، از اين رو از حضور شما به مجمع معذوريم، اين در حالي است كه اين بهانه در عصري كه به اينترنت و فناوريهاي نوين معروف است مضحك است زيرا ميتوان به صورت آنلاين در همان لحظه از سهامدار بودن فرد مطلع شد.
عدهاي از بنگاههاي بورسي و فرابورسي هم براي اينكه جلوي سهامدار خرد منتقد را در مجامع بگيرند، آنان را تهديد به شكايت و اخلال در نظم عمومي جلسه متهم ميكنند تا سهامدار از سوءمديريت شركت سخني بر زبان نياورد، همچنين عدهاي از شركتها براي فرار از شفافيت و پاسخگويي مجامع شركتهاي خود را به نقاط دوردست يا شهرستانها منتقل ميكنند و زمان برگزاري مجمع را به نوعي تنظيم ميكنند تا سهامدار منتقد و پرسشگر در مجمع حاضر نشود.
به نظر ميرسد حضور نماينده سازمان بورس اوراق بهادار در مجامع بورسي كمكي به حفظ حقوق سهامدار خرد و پرسشگر و منتقد نميكند زيرا بارها ديده شده وقتي هيئت رئيسه شركتهاي بورسي در مجامع شركت بورسي حقوق سهامدار پرسشگر را تضييع كردهاند و سهامدار شكايت خود را به سازمان بورس برده است، سازمان بورس به عنوان رگلاتوري و حافظ منافع سهامداران به گزارشي كه هيئت رئيسه شركت به سازمان بورس داده استناد كرده و حقوق پرسشگري سهامدار تضييع شده است.
ورود نماینده سازمان بازرسی در مجامعبه نظر ميرسد برخي مديران ناكارآمد شركتهاي بورسي و غيربورسي خواستار برگزاري مجامع بورسي قبرستاني و ساكت هستند تا سهامداري به واسطه پرسشهايي كه ميكند ناكارآمدي و سوءمديريت آنها را هويدا نكند، از اين رو جا دارد سازمان بازرسي كل كشور اداره كلي را تحت عنوان رسيدگي به امور شركتهاي بورسي و فرابورسي تشكيل داده و پيوسته يك نماينده در تمامي مجامع شركتها بورسي داشته باشد تا آنچه در مجامع ميگذرد را به سازمان بازرسي گزارش كند.
از نكات جالب ديگر آن است كه برخي مديران شركتهاي ناكارآمد بورسي براي فرار از پاسخگويي، در مجامع اقدام به توزيع كادو و هدايا ميكنند، بهطوري كه در مجامع سيمان قائن متعلق به سازمان تأمين اجتماعي كه اخيراً پاداش 23 ميليوني آن خبرساز شد، زعفران توزيع ميشود تا بدين واسطه سهامداران خرد بياطلاع در مجمع حضور يابند و فضا براي پرسشگري سهامداران مطلع و منتقد تنگ شود كه اين نيز هم تضييع حقوق سهامداران غايب در جلسه است و هم اينكه مجمع شركت جاي توزيع كالا و هدايا نيست و اساساً مجمع با موضوع مشخص برگزار ميشود كه ماهيتش براي اهالي علم اقتصاد معين است.