تناقضگويي در ميان سخنان مسئولان دولتي درباره انتخاب آثار جشنواره سيوپنجم فيلم فجر طي روزهاي پاياني هفته گذشته به اوج خود رسيد. در حالي كه محمد حيدري، دبير تئاتري جشنواره فيلم فجر به طور قاطع هرگونه دخالت و اعمال نفوذ از بالا بر هيئت انتخاب جشنواره را رد كرده بود، عماد افروغ، عضو هيئت انتخاب جشنواره در گفتوگو با فريدون جيراني در يك برنامه اينترنتي نام دو فيلم را بر زبان آورد كه جزو ليست هيئت انتخاب بوده است ولي در ليست اعلامي دبيرخانه جشنواره ديده نميشود.
ماجرا اما به اينجا ختم نشد چراكه صالحي اميري، وزير ارشاد نيز در محضر آيتالله مكارم شيرازي از حذف 10 فيلم از جشنواره با مضامين نامناسب، ضدارزشي و فمنيستي سخن گفت. اما از سويي ديگر حجتالله ايوبي، رئيس سازمان سينمايي بدون نام بردن از رئيس خود تأكيد كرد هيچ دخالتي در انتخاب آثار راهيافته به جشنواره فجر اعمال نشده است. در ادامه اين بلبشوي مواضع، دبير جشنواره فيلم فجر نيز روز گذشته در پاسخ به اينكه يكي از اعضاي هيئت انتخاب (عماد افروغ) اعلام كرده دو فيلم «كارواجار» و «كارت پرواز» جزو ليست هيئت انتخاب براي بخش مسابقه بودهاند، گفته: اين دو فيلم در بخش چشمانداز (غيررقابتي) انتخاب شده بودند اما تهيهكنندگانشان از حضور در اين بخش، انصراف دادند.
از سوي ديگر شنيدهها حاكي است كه گويا حذف «امپراطور جهنم» به نفع فیلم یک آقازاده بوده و دو فيلم «كارت پرواز» و «كارواجار» كه در ليست هيئت انتخاب بوده و بعداً حذف شدهاند با فيلم ديگري كه سرمايهگذار آن فرزند محمدرضا عارف بوده جايگزين شده است. حتي گفته ميشود شخص عارف به ديدار دبير جشنواره رفته و با حيدري براي حضور فيلم «فصل نرگس» ديدار و مذاكره كرده است.
مهدي رحماني، كارگردان فيلم «كارت پرواز» به اين صحبتهاي متناقض اشاره كرده و به خبرگزاري مهر گفته است: «موضوع بحث ما درباره حذف اين فيلم از بخش رقابتي جشنواره است و استناد ما هم به مصاحبه رسمي آقاي عماد افروغ يكي از اعضاي هيئت انتخاب است كه در آن صراحتاً اعلام كردهاند دليل حذف اين فيلم از بخش مسابقه را بايد از جايي غير از هيئت انتخاب جستوجو كرد.»
از سويي ديگر شنيده ميشود كه فيلم «خوب، بد، جلف» ساخته پيمان قاسمخاني كه در ليست اوليه هيئت انتخاب نبود با لابي و اعمال مديريت وارد بخش مسابقه شده است.
مجموع اين حواشي و تناقضگوييها تا حدود زيادي فضاي ذهني دنبالكنندگان اخبار جشنواره را دچار ابهام كرد كه كدام يك از اين چهار مسئول دولتي راست ميگويد؛ وزير، معاون وزير، دبير جشنواره يا عضو هيئت انتخاب جشنواره؟ به نظر ميرسد سخن راست را بايد در ميان كلام افرادي جستوجو كرد كه جزو تازهواردهاي عرصه هستند و تجربه كمتري از سياستورزي در گود جشنواره دارند. سابقه سياستورزي عماد افروغ تا حدودي نشان ميدهد كه وي جزو افرادي است كه همواره از مصلحتانديشي پرهيز و مواضع روراستتري اتخاذ كرده است. صالحي اميري نيز تنها نزديك دو ماه از دوره صدارتش بر وزارتخانه حساس و پرحاشيه فرهنگ و ارشاد اسلامي ميگذرد و احتمالاً تا رسيدن به مرحله پختگي در اظهار نظر كردن هنوز فاصله دارد. معضلي كه علي جنتي نيز با آن مواجه بود و تناقضات گفتاري او سبب شد براي اولين بار اقدام به تعريف پست جديد سخنگويي وزارت ارشاد بكند.
راه نيافتن آثاري كه با ارزشهاي جامعه در تضادند از سوي وزارت ارشاد خبر خوب و قابل دفاعي تلقي ميشود اما شايد هنوز زود باشد كه رسانهاي كردن حذف آثار مغاير با ارزشها از سوي مسئولي در سطح وزير ارشاد را يك راهبرد و سياست فرهنگي تلقي كنيم چراكه شخصيت محافظهكار دولت يازدهم با اين رويكرد تقريباً انقلابي زياد همخوان نيست.
همه اينها حكايت از اين دارد كه ضعف راهبرد در مديريت سينما و جشنواره فيلم فجر بيداد ميكند. در حالي كه رئيس سازمان سينمايي همواره ميكوشد تا در شعار همه طيفهاي فكري در سينما را از خود راضي نگه دارد و در عمل به طيفهاي شبه روشنفكري ارادت نشان ميدهد. وزير جديد ارشاد موضعي انقلابي و غيرمنتظره اتخاذ ميكند و با صراحت اعلام ميكند كه 10 فيلم ضدارزشي از جشنواره كنار گذاشته شده است؛ اقدامي كه اگر صرفاً تاكتيكي اتخاذ نشده باشد خبر خوبي محسوب ميشود چراكه برگزاركنندگان جشنواره فجر انقلاب اسلامي همواره از ناديده گرفتن آثار ضدارزشي پرهيز داشتهاند.