معاون محمد جواد ظريف بعد از يك دوره غيبت هر چند نه خيلي طولاني، مجاري ديپلماسي عمومي پسابرجامي وزارت خارجه با رسانه‌ها را مجددا فعال كرد و البته با توافق هسته‌اي برخوردي واقعي‌تر نشان داد. عباس عراقچي مي‌گويد كه ايران هيچ مذاكره سياسي مجددي براي بازنگري برجام با امريكا انجام نخواهد داد و اگر هم دولت جديد امريكا تصميم بگيرد برجام را پاره كند، ما هم آن را آتش مي‌زنيم؛ موضعي كه البته هفت ماه قبل از زبان رهبري انقلاب ابراز شده بود. عراقچي البته يك گام هم جلوتر گذاشته و هشدار داده ايران «براي همه نوع شرايطي آمادگي كامل» دارد و در صورت كنار گذاشتن برجام از طرف امريكا، در «يك دوره زماني مشخص فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را به قبل باز» مي‌گرداند.
به گزارش «جوان»، كنفرانس مطبوعاتي عراقچي در سالگرد اجراي برجام، شاهد نگاه و البته واكنش واقعي‌تر نفر دوم تيم مذاكره هسته‌اي به توافق هسته‌اي بود. تيم هسته‌اي تا همين اواخر از كارشكني امريكايي‌ها در مسير توافق هسته‌اي سخن مي‌گفت، سخناني كه البته ديروز براي چندمين بار از زبان عراقچي تكرار شد: « ما در طول يك سال گذشته با بدعهدي‌ها، تعلل‌ها، سياست‌هاي تأخيري و خصومت‌آميز ازسوي امريكا مواجه بوده‌ايم.» با اين حال، معاون ظريف اين مرتبه بدون اينكه به كشور خاصي اشاره كند، از بدعهدي‌ها، تعلل‌ها، سياست‌هاي تاخيري و خصومت‌آميز «برخي كشورها»ي ديگر هم خبر داد. معاون ظريف مي‌گويد كه در يك سالگي برجام« همه درآمدهاي نفتي قابل وصول است» و ايران «هيچ مشكلي در حوزه كشتيراني و حمل و نقل» ندارد ولي اين را هم گفت كه هنوز «شرايط بانكي ما به حالت عادي برنگشته است». با اين حال او تأكيد كرد كه برنگشتن شرايط بانكي به حالت عادي، علت‌هاي متعددي دارد كه به گفته عراقچي «تقريباً هيچ كدام به برجام مربوط نيست.
مهم‌ترين مانع تحريم‌هاي بانكي تحريم‌هاي اوليه امريكا است كه بعد از انقلاب اعمال شده است اما در برجام به آنها پرداخته نشده است و ماهم نگفتيم كه برداشته مي‌شود. ما فقط در مذاكرات هسته‌اي پيرامون همين موضوع صحبت كرديم.» نتيجه اين شده كه ايران در هر پروژه‌اي كه پاي مبادلات بانكي در ميان باشد، نمي‌تواند مانند ديگر كشورها به طور عادي عمل كند و «در هر پروژه بايد مسير بانكي خودش را پيدا» كند، درست مثل « قرارداد ايرباس و بوئينگ» كه به گفته عراقچي از « كانال بانكي خاص خودش» انجام شد.» نفر دوم تيم مذاكره كننده برجام مي‌گويد: « دوستان بانكي مطرح مي‌كنند اگرچه مشكلات بانكي هنوز هست اما هيچ كجا در بن‌بست نيستيم. در هر حال به طور كلي در حوزه بانكي و مالي در وضعيت خوبي قرار داريم.» او با توجه به همين تحولات معتقد است « فضايي كه در مقابل برنامه هسته‌اي صلح‌آميز ما باز شده قابل مقايسه با گذشته نيست. چون الان شوراي امنيت برنامه هسته‌اي ايران را به عنوان برنامه‌اي مشروع به جهان معرفي مي‌كند... برنامه هسته‌اي ايران الان يك برنامه مشروع است و به مسير خود با قوت ادامه مي‌دهد. كار ما روي ماشين‌هاي پيشرفته دارد انجام مي‌شود و تحقيق و توسعه در حال انجام است. ما به غني‌سازي صنعتي خواهيم رسيد و همكاري‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي با ديگر كشورها در حال انجام است.» معاون ظريف با چنين چشم اندازي از ارائه چهارمين گزارش درباره اجراي برجام به كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس خبر داده است.
سخت كردن اجراي برجاممعاون ظريف در كنفرانس مطبوعاتي ديروز خود، به طور برجسته‌تري اين را پذيرفت كه در مسير اجراي برجام كارشكني مي‌شود و بار ديگر تصريح كرد كه نه تنها امريكا بلكه «همپيمانان» اين كشور نيز كارشكني مي‌كنند. با اين حال، عراقچي مي‌گويد كه مي‌توان با همه اين سنگ اندازي‌ها مقابله كرد: «در طول مذاكرات با اين ترفندها مقابله مي‌كرديم و بعد از مذاكرات امريكايي‌ها و همپيمانانشان براي ايجاد فضاي مخرب و دور كردن سرمايه‌گذاران تلاش كردند، اما ما با اين بدعهدي‌ها مقابله كرديم. امريكايي‌ها و غربي‌ها تا توانستند سنگ‌اندازي كردند ولي ما با تك‌تك اين سنگ‌اندازي‌ها مقابله و سعي كرديم موانع را برطرف كنيم.» او به طور خاص از احتمال سنگ‌اندازي دولت ترامپ در مسير برجام صحبت كرده و مي‌گويد كه به ترامپ توصيه شده است برجام را «سختگيرانه» اجرا كند تا بنا به ارزيابي معاون ظريف «به اين شكل ايران خودش اقدام به خروج از برجام كند.» معاون ظريف تأكيد مي‌كند: «امروز شاهد هستيم كه حتي مخالفان برجام در امريكا به ترامپ توصيه مي‌كنند برجام را پاره نكند يا آن را كنار نگذارد بلكه با تحريم‌هاي بيشتر در حوزه‌هاي ديگر كاري كند كه ايران خودش كنار بكشد.» درمقابل، ظاهرا ايران قصد ندارد براي مقابله به مثل با امريكا ابعاد فني برجام را سختگيرانه اجرا كند. عراقچي مي‌گويد: «مسلماً جمهوري اسلامي ايران مفهومي به نام اجراي سختگيرانه برجام را قبول ندارد. ما همانطور كه در برجام آمده است خواهان اجراي برجام با حسن نيت و در فضاي سازنده هستيم و اين تعهدي است كه كشورهاي گروه 5+1 از جمله امريكا در چارچوب برجام آن را پذيرفته‌اند و صرفاً بيان اميال و آرزوها نيست. اگر امريكايي‌ها يا هر كشور ديگري به سمت اجراي سختگيرانه حركت كنند از ديد ما حركت در خلاف مسير اجراي برجام است. اينكه ترامپ بين برجام و غيرآن انتخاب كند با اوست اما بايد تبعات انتخابش را بپذيرد.»
فعاليت‌هاي هسته‌اي را برميگردانيمعراقچي در واكنش به موضع‌گيري اخير وزير خارجه پيشنهادي ترامپ كه خواستار «مرور مجدد» توافق هسته‌اي يا همان بازنگري در آن شده، مذاكره سياسي مجدد بر سر برجام را رد مي‌كند و به عنوان دومين مقام ايراني هشدار مي‌دهد كه اگر امريكايي‌ها قصد كنند برجام را كنار بگذارند، ايران آن را آتش خواهد زد: « برجام يك تعهد بين‌المللي است. اگر كشوري بخواهد برجام را كنار بگذارد تصميم خودش است. ما درباره برجام مذاكره مجدد نمي‌كنيم و اگر كسي تصميم دارد آن را پاره كند انتخاب با اوست؛ عكس‌العمل ما هم در برابر اين اقدام روشن است. ما هم آن را آتش مي‌زنيم و اين به معني آن است كه هيچ مذاكره مجددي نخواهيم داشت و پرونده هسته‌اي ايران مجدداً باز نمي‌شود.» معاون ظريف درباره مذاكره با تيم سياست خارجي ترامپ كه طي هفته‌هاي اخير برخي منابع به طور رسمي آن را مطرح كرده‌اند با تأكيد بر اينكه مذاكرات هسته‌اي ما با امريكا تمام شده، خاطرنشان كرد: «در حوزه اجراي برجام ممكن است ما با امريكايي‌ها در سطح فني مذاكره كنيم اما مذاكره سياسي ديگر تمام شده و بعد از اجرايي شدن برجام نه با دولت فعلي و نه دولت بعدي وارد مذاكره نشده و نخواهيم شد. از ديد ما برجام تمام شده است و موانع اقتصادي را هم برداشته است فقط بايد مراقب سنگ‌اندازي‌ها باشيم.» او در هشداري جدي‌تر مي‌گويد: «ما معتقديم دولت جديد امريكا هم قادر به كنار گذاشتن برجام نيست. اگر آنها تصميم به كنار گذاشتن برجام بگيرند يا صحبت از بازبيني آن داشته باشند براي همه نوع شرايطي آمادگي كامل داريم و طبق مصوبه مجلس در يك دوره زماني مشخص فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را به قبل باز مي‌گردانيم.»
پاسخ به گزارش «نه» جوانجوان روز پنج‌شنبه قبل با استناد به پاسخ «نه» عراقچي به سوال خبرنگار رويترز كه از او پرسيده بود آيا ايران قصد دارد از ساير مكانيسم‌هاي مشخص شده در برجام براي پيگيري آنچه احساس مي‌كند نقض توافق است، استفاده كند، نوشته بود: «تيم ديپلماتيك اعزامي به وين پيگيري آنچه را كه رئيس‌جمهور نقض برجام از طرف امريكا خوانده بود، در گام اول متوقف كرد و از شش گام پيش‌بيني شده در بخش «مكانيسم حل و فصل اختلاف» توافق هسته‌اي، فقط يك گام را طي كرد.» عراقچي حالا در توضيح موضع ايران در باره نقض برجام گفته منظورش اين بوده كه نقض برجام از سوي امريكا را در شوراي امنيت مطرح نخواهد كرد، زيرا به گفته او« نمي‌توانيم از كساني شكايت كنيم كه در آن شورا قاضي هستند.» او با اشاره به بندهاي 36 و 37 برجام، گفت: اگر زماني با بازگشت تحريم‌ها مواجه شويم ابتدا گفت‌وگوي دوجانبه و سپس كارگروه تحريم و كميسيون مشترك يا نشست در سطح وزرا تشكيل مي‌شود و بعد از آن اگر موضوع حل و فصل نشد موضوع مي‌تواند به شوراي امنيت ارجاع شود. اگر كشور شاكي ايران باشد طبق برجام مي‌تواند در صورت حل و فصل نشدن شكايت در كميسيون برجام تعهداتش را به طور جزئي يا كلي لغو كند چرا كه ما شكايتمان را به شوراي امنيت نمي‌بريم. ما نمي‌توانيم از كساني شكايت كنيم كه در آن شورا قاضي هستند. بنابراين تعهدات خود را به تشخيص هيئت نظارت بر برجام به‌طور جزئي يا كلي متوقف مي‌كنيم.»
ما امیدواریم به خاطر خدا روی حرف خودتان تا آخر بایستید و بیش از این ملت و کشور ایران را تضعیف نکنید .
