کد خبر: 831854
تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۳۹۵ - ۱۵:۳۶
بحران فرونشست و فروريزش؛ تهديد جديد براي پايتخت‌نشينان
هر از گاهي خبر مي‌رسد كه به دليل نشت آب يا عمليات عمراني زير پاي خانه‌ها و معابر شهري ...
بیژن یانچشمه
  هر از گاهي خبر مي‌رسد كه به دليل نشت آب يا عمليات عمراني زير پاي خانه‌ها و معابر شهري خالي مي‌شود. ديگر جايي در پايتخت نيست كه حوادث زيرسطحي در آن رخ ندهد گويا در كنار بحران زلزله و بافت‌هاي فرسوده و ناپايدار حالا شهر بدون حوادث مترقبه هم فرو مي‌نشيند. كارشناسان جنس خاك كوه پايي پايتخت را سست عنوان كرده‌اند كه در كنار اين عوامل فرسودگي تأسيسات شهري و گاهي بي‌دقتي و كم كاري هم به حوادث فرونشست زمين كمك مي‌كند تا زير پاي شهروندان امن نباشد. به هر صورت نبود مديريت يكپارچه شهري سبب شده است تا در سال‌هاي متمادي حوادث زير زمين به نحو چشمگيري افزايش يابد و اگر براي اين سياه‌چاله‌های مخفي در دل زمين كاري اساسي صورت نگيرد بايد هر لحظه منتظر حوادث فرونشست و فروريزش در پايتخت بود تا خسارت‌هاي جاني و مالي فراواني را به بار آورد.
           
 فرونشست زمين، بحراني جديد براي پايتخت‌نشينان

 امروز بخشي از بازار فرونشست مي‌كند و فردا خيابان مولوي و وليعصر؛ حالا ديگر خبر‌هاي فرونشست به اخبار عادي براي شهروندان تبديل شده است و اما نگراني از فرونشست زمين به دلايل مختلف آرامش و آسايش را از شهروندان گرفته است و پديده فرونشست زمين به يك مسئله بحراني در شهر تهران تبديل شده است.  در يكي دو سال اخير به دليل نبود مديريت يكپارچه شهري، دستگاه‌هاي مختلف شهري گاه در حيطه وظايف خود به صورت جزيره‌اي انجام وظيفه كرده‌اند كه بر اين اساس ناكارآمدي و كم‌كاري دستگاه‌هاي شهري سبب شده معابر شهري با توجه به وجود تأسيسات شهري فرسوده كه سال‌هاست احيا و نوسازي نشده‌اند پايتخت را آبستن حوادث مختلف بكنند.
تلفات جاني از يك‌سو و خسارت‌هاي مالي سنگين از سوي ديگر سبب شده است فرونشست زمين كه به دلايل مختلف از جمله كاهش سطح آب‌هاي زير‌زميني و فرسودگي تأسيسات شهري صورت مي‌گيرد به معضل و بحراني جديد براي شهر و شهروندان پايتخت‌نشين تبديل شود در اين زمينه مدير بخش زلزله‌شناسي مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي مي‌گويد در حوالي فرونشست‌ها، ترك‌هاي بزرگي رخ داده و ناحيه وسيعي درگير مي‌شود؛ در تهران بيشترين ميزان(ماكزيمم) فرونشست در بزرگراه آزادگان و به عمق ۳۶ سانتي متر است.
علي بيت‌اللهي مي‌افزايد: زمين‌هاي اطراف اين بزرگراه، هر روز حدود يك ميلي‌متر نشست مي‌كند كه اين فرونشست به خطوط ريلي، دكل‌هاي فشار قوي برق و... آسيب وارد مي‌كند. براين اساس بررسي‌هاي اوليه كارشناسان مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي نشان مي‌دهد كه در دولت گذشته، مجوز بهره‌برداري از چاه‌هاي بسياري صادر شد و استفاده بي‌رويه از چندين هزار حلقه چاه در استان تهران، حجم آب‌هاي زير‌سطحي را كاهش داد و كمبود بارندگي‌ها در سال‌هاي اخير هم مزيد بر علت شد.
به گفته مدير بخش زلزله‌شناسي مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي در سال‌هاي گذشته سيستم فاضلاب شهري وجود نداشت و آب فاضلاب به زير زمين نفوذ و زمين را تغذيه مي‌كرد اما هم اكنون به علت مسائل زيست‌محيطي و افزايش آلودگي مانع از نفوذ فاضلاب به زير زمين مي‌شويم.
اين مقام مسئول مي‌گويد: با توجه به اينكه سطح معابر شهر تهران، آسفالت ‌ و نسبت به نفوذ آب عايق است، درصورت بارش باران، آب به زمين منتقل نمي‌شود كه همين موضوع موجب كاهش سطح آب زير‌زميني شده است و علاوه بر كاهش ميزان بارش باران و افت آب زيرزميني، شاهد مصرف بي‌رويه آب طي اين سال‌ها بوديم.  بيت‌اللهي به فرونشست ۲۲ سانتي متري زمين در منطقه ورامين اشاره كرده و مي‌افزايد: در جنوب و جنوب‌غربي استان تهران، عمق نشست۳۶ سانتي‌متر است و با حركت به سمت جنوب شرقي اين عمق كاهش يافته و در برخي مناطق تهران هم به صفر مي‌رسد. مدير بخش زلزله‌شناسي مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي گفت: در مناطق شمالي تهران سفره آب زيرزميني نداريم و بيشتر رگه‌هاي آب و قنات وجود دارد بنابراين فرونشستي در اين مناطق رخ نداده و در اين مناطق اغلب فروريزش رخ مي‌دهد و فرونشست بيشتر در مناطق جنوبي تهران، دشت‌ها و مناطقي كه حلقه‌هاي چاه آب دارند، اتفاق مي‌افتد.
  
هشدار جدي است

نمايندگان مردم در مجلس معتقدند عواملي همچون برداشت ‌بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني و سهل‌انگاري در محاسبات اوليه پروژه‌ها موجب فرونشست‌هاي اخير تهران شده كه مي‌تواند هشدار جدي درباره وضعيت ناپايدار پايتخت باشد. حجمي از سطح زيرزميني پايتخت كه توسط آب پر شده بود با گذشت زمان و برداشت آب‌هاي زيرزميني و عدم جايگزيني ‌آن نابود و در نهايت اين آب‌خوان‌ها كه محلي براي ذخيره آب بوده‌اند، نابود شدند، اين آن چيزي است كه به اعتقاد برخي از كارشناسان موجب فرونشست‌هاي اخير زمين در مناطقي از پايتخت شده است. كارشناسان و برخي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با هشدار نسبت به فرونشست‌هاي اخير تهران تأكيد دارند شهرداري بايد هر ساله طرح جامع شهري را مورد بازنگري قرار دهد زيرا اين فرونشست‌ها مي‌تواند اعلام خطري باشد كه بايد به آن توجه شود .
پروانه مافي نايب، رئيس كميسيون شوراها و امور داخلي كشور در مجلس معتقد است كه شهرداري بايد بخش مديريت بحران خود را تقويت كند و به مطالعات خود سرعت بخشد چراكه اين فرونشست‌ها مي‌تواند هشدار باشد.
 وي در توضيح فرونشست‌هاي مكرر در تهران، مي‌گويد: فرونشست‌هاي مكرر در تهران كه از مناطق جنوبي و غربي شهر آغاز شده در واقع مي‌تواند اعلام خطري باشد كه بايد به آن توجه شود.  نماينده مردم تهران، ري، شميرانات، اسلامشهر و پرديس در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه كارشناسان معتقدند فرونشست اخير در خيابان وليعصر در محدوده پارك‌وي ناشي از اشكال به وجود آمده در منبع آب خصوصي بوده است، تصريح مي‌كند كه گفته شده منبعي كه در حدود 50 سال پيش آب قنات‌ها را در خود جمع مي‌كرده دچار مشكل و نهايتاً فرونشست زمين شده است، اين اتفاق در اين صورت مي‌تواند حادثه موردي و خاص درنظر گرفته شود اما با توجه به فرونشست‌هاي اخير در ساير مناطق غربي و جنوبي بايد به اين موضوع توجه جدي شود.
‌مافي در واكنش به اظهار نظر برخي از كارشناسان مبني بر اينكه فرونشست‌ها مقدمه حادثه بزرگ خواهد بود، مي‌گويد: قضاوت در اين زمينه سخت بوده و نيازمند تخصص است اما در هر حال براي جلوگيري از وقوع حادثه بزرگ، شهرداري بايد بخش مديريت بحران خود را تقويت كند و به مطالعات خود سرعت بخشد. اين نماينده مردم در مجلس شوراي اسلامي، تأكيد مي‌كند كه فرونشست‌ها را نبايد بنا به دلايل مطرح چون نشت گاز يا تركيدن لوله آب رها كرد، اين فرونشست‌ها مي‌تواند هشداري باشد لذا بايد مديريت بحران پايتخت به آن توجه خاص داشته باشد. با اين حال لايحه حوادث غيرمترقبه، در كميسيون شوراها و امور داخلي كشور مجلس در حال بررسي است و مي‌تواند در موارد مذكور منجر به همكاري و هماهنگي گسترده سازمان‌هاي مربوطه و تأثير بسزايي در مديريت بحران شود.
 ‌ فرونشست‌ها ناشي از سهل‌انگاري در محاسبات اوليه پروژه‌ها است
محمدرضا نجفي ضمن انتقاد نسبت به فرونشست‌هاي زمين در مناطق مختلف پايتخت در ماه‌هاي اخير، مي‌گويد در حوزه مديريت شهري و به خصوص مديريت تهران به شدت نيازمند كنترل و مديريت كانون‌هاي بحران و حادثه‌خيز از سوي مديران شهري هستيم نه آنكه مكرراً به نقاط آسيب‌خيز شهر اضافه شود.
نماينده مردم تهران، ري، شميرانات، اسلامشهر و پرديس در مجلس شوراي اسلامي با يادآوري اينكه با انبوهي از مشكلات در حوزه حمل‌ونقل، ترافيك، شهرسازي و بافت‌هاي فرسوده مواجهيم و به اندازه كافي شهر در معرض مخاطراتي چون زلزله است، تصريح مي‌كند كه در اين شرايط اگر پروژه‌هاي عمراني كه ضرورت شهر است به گونه‌اي انجام شود كه به كانون حادثه تبديل شود، نقض غرض صورت گرفته است.
وي با بيان اينكه در دوره‌اي كه كشور به لحاظ دانش، تجربه و تكنولوژي به اندازه كافي رشد و توسعه پيدا كرده فرونشست‌ها نشان از كم‌توجهي به مباني و ملزومات تعريف و ايجاد پروژه‌ها  دارد، مي‌افزايد: مسئولان مربوطه در محاسبات و ارزيابي خود از مقاومت خاك، مصالح و طراحي پروژه بايد دقت كافي داشته باشند تا چنين مسائلي پيش‌نيايد، واقعيت آن است كه فرونشست‌هاي مكرر در تهران نشان‌دهنده مسامحه و سهل‌انگاري در محاسبات اوليه پروژه‌ها است و براي جلوگيري از خسارت جاني و مالي تأكيد داريم مديريت شهري تهران و دستگاه‌هاي مسئول قبل از شروع پروژه‌ها طراحي و محاسبات خود را به گونه‌اي انجام دهند كه چنين مشكلاتي رقم نخورد و فرونشست‌هاي اخير در پايتخت قابليت پيگرد قضايي و قانوني دارد و ما به عنوان نهاد ناظر، حتماً مسامحه و اشكالات در سطح شهر كه منجر به آسيب فراوان مي‌شود را نخواهيم پذيرفت.
  ‌
لزوم بازنگري مستمر در طرح جامع و تفصيلي

محمدجواد كوليوند همچنين در اين خصوص به خبرگزاري خانه‌ ملت، مي‌گويد: مطالعات مسئولان وزارت راه و شهرسازي و شهرداري‌ها درباره فرسايش زمين، طرح‌هاي جامع و تفضيلي و بافت فرسوده بايد مستمر باشد، بازنگري مدام در اين مطالعات مي‌تواند از راهكارهاي جلوگيري از فرونشست زمين باشد.
نماينده مردم كرج در مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه شهردار نيز موظف به نگهداري شهر است، مي‌افزايد: در شرايطي كه شهردار اختيار تمام امور شهر را ندارد بايد با انجام مطالعات، حوادث را پيش‌بيني و به دستگاه ‌مربوطه چون وزارت راه و شهرسازي، وزارت نيرو، مخابرات و غيره هشدار دهد.
 آسيب‌رساني به شريان‌هاي حياتي، راه‌هاي مواصلاتي ريلي، ساختمان‌هاي مسكوني، اداري و تجاري را مي‌توان از جمله پيامدهاي فرو نشست‌هاي پي در پي زمين در تهران به شمار آورد و بايد گفت زميني كه دچار نشست مي‌شود، برگشت‌ناپذير شده و امكان احياي آن به صورت كامل وجود ندارد. براين اساس تصميم ديرهنگام شوراي پايتخت براي تشكيل كارگروه تخصصي فرو‌نشست‌هاي زمين تهران در حالي به پيشنهاد رئيس شوراي شهر تهران قرار است صورت بگيرد كه پديده فرونشست زمين به يك مسئله بحراني در شهر تهران تبديل شده و لازم است تا هرچه سريع‌تر اين اقدامات عملياتي شود. همچنين استفاده از تجربه ساير شهرهاي جهان در زمينه فرونشست و فروريزش و همچنين پيگيري عوامل اصلي اين تهديد در كنار دقت و به كارگيري ضوابط و مقررات استحكام‌بخشي در انجام پروژه‌هاي عمراني در معابر شهر و نظارت سيستمي در زمينه برطرف كردن فرسودگي شبكه تأسيسات شهري می‌تواند گامی  براي جلو‌گيري از فرونشست و فروريزش شهر باشد تا شهروندان ديگر نگران خالي شدن زير خانه و معابر شهري نباشند.

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار