روحاني در گفت‌وگوي تلويزيوني:

مردم در فضاي مجازي اشتغال كنند

رئيس‌جمهور ديشب از تلويزيون درباره اقتصاد و اشتغال با مردم سخن گفت اما شاه كليد اين گفت‌وگو آنجا بود كه وي پس از طرح مسئله اشتغال  بلافاصله پاي دو راه‌حل كاملاً غيرقابل اتكا و بعضاً انتزاعي را پيش كشيد: «اشتغال از طريق سرمايه‌گذاري خارجي و اشتغال از طريق شبكه‌هاي اجتماعي»! اين دومي يعني شبكه‌هاي اجتماعي از ابتكارات سخنان رئيس‌جمهور بود و كاملاً بوي سياسي و انتخابات مي‌داد و روحاني تلويحاً تهديد كرد كه صدمه زدن به ملزومات شبكه‌هاي اجتماعي يعني صدمه زدن به اشتغال كشور. از طرفي اشتغال از طريق سرمايه‌گذاري خارجي نيز  بر تكيه دولت به خارج استوار بود كه با منطق اقتصاد مقاومتي كه روحاني در «يك جمله» اشاره‌اي گذرا به آن كرد، كاملاً در تضاد است و به آن بخش از سياست‌هاي اقتصادي دولت باز مي‌گردد كه از سوي اقتصاددانان همواره مورد نقد است.  اقتصاددانان معتقدند دولت نبايد اساس رشد اقتصادي و اشتغال را به سرمايه‌گذاري خارجي پيوند بزند، زيرا چنين سياستي به معناي وابسته كردن كشور و سپردن افسار تصميم‌گيري‌ها به دست خارجي‌ها است و در واقع تكيه بر امري غيرقابل اتكا است.

روحاني ابتدا آماري از اشتغال ارائه كرد و سپس نابهنگام بحث از شبكه‌هاي اجتماعي و سرمايه‌گذاري خارجي كرد و هشدار داد كه قواي ديگر(!) نبايد ملزومات اشتغال مردم در شبكه‌هاي اجتماعي را بر هم بزنند: «دانشگاه‌ها تأخيري براي اشتغال ايجاد كرده‌اند. حالا 4 ميليون و 800 هزارنفر  دانشجو داريم. هر سال 800 تا 900 هزار فارغ‌التحصيل مي‌شوند. به اضافه كساني كه دانشگاه‌ نرفته‌اند و به شغل نياز دارند از سال 85 تا 90 تقريباً آمار اشتغال ما ثابت است. سالانه 14 هزارنفر شغل خالص ايجاد شده است.  در دو سال گذشته آمار نسبتاً مناسبي براي اشتغال داريم. در سال 92 كل شاغلان ما 21 ميليون و 300 هزار بوده است. در دو سال گذشته شرايط اشتغال بهتر شده است. امروز كل شاغلان ما 23 ميليون نفر هستند. در كشور هر سال يك ميليون و 200 هزار نفر خواهان شغل بوده‌اند. از تابستان پارسال تا تابستان امسال 704 هزار شغل ايجاد شده است كه رقم بسيار بالايي است. كشورهايي كه در 10سال گذشته توانسته‌اند به طور متوسط بالاي 600هزار شغل ايجاد كنند فقط پنج كشور بوده‌ است. پس ما با 700 هزار شغل در جاي خوبي قرار داريم اما به هر حال بيكار‌هاي قبلي هستند و بيكاران ديگري هم اضافه شده‌اند. 700هزار خالص اشتغال ما است اما نسبت به تقاضا باز هم مشكل داريم. بايد بالاي يك ميليون شغل ايجاد كنيم. پس علت اينكه ما مي‌گوييم بايد سرمايه‌گذاري خارجي شود، براي همين است كه راه اشتغال باز شود. از طرفي در فضاي مجازي مردم مي‌توانند شغل‌ ايجاد كنند. براي مثال در يك سال گذشته وزارت ارتباطات اعلام كرده در ICT يكصد هزار شغل ايجاد شده است. 

پس سخت‌گيري‌ها را بايد در شبكه‌هاي اجتماعي كم كنيم، چون زندگي مردم از اين شبكه‌ها است. براي اين كار بايد فضاي مجازي ما متناسب باشد و پهناي باند آماده‌اي داشته باشيم.  اگر قواي ديگر كم‌كاري كنند و به ملزومات شبكه‌هاي اجتماعي صدمه بخورد، بحث اشتغال به هم مي‌خورد!  امروز يك هدف ما رشد پايدار اشتغالزاست و براي اين كار بايد فضاي كسب و كار و فعاليت‌هاي اقتصادي را آماده‌تر كنيم. من از فضاي اشتغال خوشحالم اما اينكه در هر سال 400هزار نفر بدون شغل بمانند، ناراحت‌كننده است. هم رشد ما در اشتغال خوب بوده و هم بيكاري ما متأسفانه افزايش داشته است.» رئيس‌جمهور سپس آمارهايي از رشد اقتصادي در بخش‌هاي مختلف ارائه كرد و آن را نشانه خوبي براي حال و آينده كشور دانست. اين آمار در پاسخ به پرسشي بود كه رشد اقتصادي مورد ادعاي دولت را از نظر اقتصاددانان با فضاي ركود كشور در تضاد مي‌دانست: « رشد اقتصادي را مركز اقتصاد و بانك مركزي متكفل هستند. در پيام نوروزي گفتم امسال ما رشد 5درصدي را هدف‌گذاري كرديم. برخي گفتند اين اعلام زود بود، چون معلوم نيست به رشد 5درصد برسيم اما از يك طرف رشد توليدات نفتي و گازي بود و هم در كشاورزي رشد داشتيم. ستاد اقتصاد مقاومتي تلاش كرد به واحدهاي صنعتي ما تسهيلات بدهد. يكي دو ماه پيش 15هزار واحد از تسهيلات بانكي استفاده كردند، حالا 17هزار واحد شده است. صادرات نفتي ما رشد پيدا كرده بود. رشد سه ماهه اول 4/5 بود و امروز رشد شش ماهه‌ اول امسال نسبت به شش ماهه پارسال را بانك مركزي 7/4 و مركز آمار 6/4 اعلام كرده است. البته گفته‌ام تا پايان امسال هر دو مركز (هم بانك مركزي و هم مركز آمار) سال پايه را يكسان قرار دهند.

اما در بخش كشاورزي 5/9 رشد داشته‌ايم. اين رشد بخش كشاورزي ما ملموس است. 15 هزار ميليارد تومان گندم خريداري كرديم. كشاورزان رشد اقتصادي را در بخش خود شاهدند. در بخش گردشگري الان براي ماهها جا ندارند. رشد توليدات صنعتي ما 4/1 درصد است. در خدمات 4/8 است. در نفت 2/1 است و مجموعاً رشد اقتصادي ما 6/4 است.  پيش‌بيني بانك جهاني براي امسال رشد 6/6 است. بنابراين بيش از 5درصد هدف‌گذاري است.» 

 

نرخ دلار باز مي‌گردد

رئيس‌جمهور سپس تأكيد كرد كه «رشد اقتصادي قطعاً تداوم خواهد داشت» و «نرخ اين روزهاي دلار هم حتماً (به وضع قبل) باز مي‌گردد.»: «من معتقد به تداوم رشد هستم. براي سال آينده بايد جذب سرمايه‌ كنيم  و فضاي كسب و كار را رونق دهيم. سال آينده طبيعي است كه ديگر رشد نفت نداريم. برخي مي‌گويند اين رشد مرهون نفت است، خوب رشد نفت مرهون كيست؟! رشد نفت مرهون مهندسان و كارگران ماست. چيزي حدود يك ميليارد دلار خرج كرديم تا چاه‌ها باز شود و شرايط برگردد. امسال به جاي 1/1 ميليون بشكه بالاي 2/3 ميليون و با حساب ميعانات 2/7 ميليون شبكه صادرات نفتي داريم.  خوشبختانه تركيبي كه در رشد مي‌بينيم، نشان مي‌دهد ادامه رشد قطعي است. پارسال رشد ما مناسب نبود به دليل فشاري كه داشتيم. اولين سالي كه توانستيم رشد اقتصادي را محاسبه كنيم در سال 93 بود كه رشد ما 3 بود اما در سال 91 و 90 منفي بوده است. به هر حال صادرات غير نفتي ما امسال خيلي بهتر از پارسال بوده و صادرات در 9 ماهه اول امسال 31 ميليارد دلار است. 10 درصد رشد داشته است.  درباره قيمت ارز هم بگوييم كه اين نرخ فراز و نشيبي دارد. مردم مطمئن باشند كه قيمت ارز بالاتر نخواهد رفت، اصلاً اين طور نيست كه دولت براي كسب درآمد نرخ ارز را بالاتر برده باشد. در سال‌هاي گذشته اين دولت رشد نرخ ارز 4 تا 5 درصد بود تا مردم به آينده مطمئن باشند. خود دلار هم در برابر پوند و يورو و يوان، رشد داشته است. به هر حال اطمينان مي‌دهم كه نرخ اين روزهاي ارز حتماً باز مي‌گردد.» 

در حالي وي بر تداوم كاهش تورم و حفظ تورم تك‌رقمي تأكيد كرد كه پيش‌بيني پژوهشكده‌هاي وابسته به رياست جمهوري و دولت برافزايش نرخ تورم و دو رقمي (12درصد) شدن آن تأكيد دارد و حتي نسبت به هزينه‌هاي تحميلي نگه داشت تورم بر اين ارقام هشدار دادند. 

رئيس‌جمهوري درحالي وعده داد نرخ دلار به نرخ تعادلي باز مي‌گردد كه اين نرخ پايين‌تر از نرخ فعلي بازار است. وي در تبيين چرايي افزايش قيمت دلار در بازار به استناد تضعيف 15 درصدي پوند (در اثر جدا شدن انگليس از اتحاديه اروپا) در مقابل دلار افزود: نرخ دلار در قياس ارزهاي مهم دنيا حدود 5 تا 6 درصد افزايش يافته، تقاضاي ارز در اين فصل افزايش يافته و رونق اقتصادي وسعت واردات را افزايش داده است. 

روحاني با بيان اينكه در دو سال اخير به طور متوسط 704 هزار شغل ايجاد شده است گفت: در سال گذشته تنها 5 كشور در جهان بيش از 600 هزار شغل ايجاد كرده است.  

رئيس‌جمهور دعواي ميان وزرا را كه بازتاب زيادي در رسانه‌ها داشت، اختلاف كارشناسي و خيلي طبيعي عنوان كرد: «اگر جايي نياز به هماهنگي بين دو وزير باشد، مداخله مي‌كنم.» 

  

هيچ كس نمي‌گويد برجام خسارت بود 

رئيس‌جمهور سپس وارد بحث دفاعيات خود از برجام شد و البته با آنكه معمولاً منتقدان برجام را با الفاظ خاصي مورد عتاب قرار مي‌دهد، اين بار گفت كه نقد برجام در يك جامعه دمكراتيك طبيعي است: «هيچ ترديدي ندارم كه برجام كار بزرگ ملت ايران بود و البته در جامعه دموكراتيك طبيعي است كه نقد كنند. برجام دستاوردي بود كه در سايه حماسه 92 كه فضاي جهان را مناسب مذاكره كرد، به دست آمد. هيچ كس در دنيا نيست كه بگويد ايران خسارت ديده، اسرائيل و عربستان هم مي‌گويند ايران سر طرف مقابل كلاه گذاشته كه اين هم حرف درستي نيست. ما هم در صادرات نفتي و غير نفتي آثار برجام را مي‌بينيم و دستاورد بزرگ برجام شكست ايران‌هراسي بود.»