گفتوگو: حسین وحیدی
مخترع ایرانی در آذر ماه سال 1394 و پس از دو سال تلاش، تحقيق و مطالعه، با داوري علمي صورت گرفته در پارك علم و فناوري دانشگاه تهران، موفق به ثبت اختراع خود در سازمان مالكيت معنوي شد.
دريك سال گذشته، مشغول تحقيق در خصوص بالا بردن كارايي سامانه، راحت‌تر كردن ساخت، اپراتوري و مديريت سامانه است و به نتايج خوبي هم رسيده اما عدم توجه مسئولان امر، او را دلگير و كمي دلسرد نسبت به ادامه كار كرده ولي همچنان اميدوار است با توجه به تأكيدات مكرر رهبر معظم انقلاب مبني بر اينكه فكر و ذهن و تلاش ايراني، كه برآمده از انگيزه خداباوري، انقلابي بودن و ايمان به داشته‌هاي دروني و ملي است قادر به حل و رفع تمام معضلات و مشكلات گوناگون كشور مي‌باشد. سامانه فوق با حمايت مراكز مسئول وارد مراحل مقدماتي لازم از قبيل شبيه‌سازي رايانه‌اي و نمونه‌سازي نيمه صنعتي شده و با لطف و ياري خدا آغازي بر رفع دغدغه مهم آلودگي هواي كلانشهرهاي كشور و از جمله تهران در ايام وارونگي دمايي بوده و نقطه پاياني بر جلوگيري از تحميل هزينه‌هاي كلان به كشور و آسيب ديدن جدي سلامتي شهروندان باشد.
فرهاد عابديني مخترع ۴۸ ساله تهراني می‌گوید: از بين رفتن وارونگي دمايي فقط با تغيير شرايط جوي و وقوع بارندگي و وزش باد ميسر است و اگر تغيير شرايط بيش از حد معمول به تأخير بيفتد، به علت اينكه در هر لحظه تعداد بي‌شماري از سيستم‌هاي گرمايشي منازل و خودروهاي حمل و نقل عمومي، حجم عظيمي از آلاينده‌ها را وارد هوا مي‌كنند، حتي با تعطيلي مدارس و ادارات و اجراي طرح‌هايي سختگيرانه تردد خودروها، وضعيت از مرز اضطرار و هشدار عبور كرده و تصور تبعات اين شرايط براي ساكنان شهرهاي بزرگ كشور و به ويژه تهران قابل تصور نيست،بنابراین برپايي تعداد محدودي از سامانه ناپایدارساز در سطح شهر، مي‌تواند تأثير بسزايي در كاهش آلودگي هوا هنگام وقوع پديده وارونگي دمايي و جلوگيري از رسيدن به مرز هشدار داشته باشد.
وی در معرفي اختراع خود می‌گوید: دستگاه تخليه هواي به دام افتاده زير لايه وارونه دمايي، در شهرها و مناطق صنعتي و در شرايط وارونگي دمايي استفاده مي‌شود. اين دستگاه طبق پديده فيزيكي «اثردودكش» و از طريق افزايش دماي هواي به دام افتاده زير لايه وارونه دمايي، باعث تخليه هواي آلوده شده و همچنين با ناپايدار‌سازي لايه فوق باعث ايجاد دالاني عمودي در اين لايه می‌شود و با شدت بخشيدن به تخليه هواي آلوده، از افزايش غلظت آلاينده‌ها و در نتيجه وقوع واكنش‌هاي شيميايي و فتوشيميايي كه منجر به تشكيل مواد شيميايي خطرناك براي سلامتي انسان مي‌گردد جلوگيري مي‌كند.
وي می‌گوید: يكي ديگر از كاركردهاي اين سامانه علاوه بر مبارزه با پديده آلودگي حاصل از وارونگي دمايي در مناطق شهري، استفاده از آن براي بارور‌سازي ابرهاست كه در حال حاضر به لحاظ اينكه انجام اين كار با استفاده از هواپيماها و تجهيزات زميني مخصوص و متعدد صورت مي‌گيرد بسيار سخت و نيازمند صرف هزينه‌هاي فراواني است. ولي با استفاده از اين سامانه و با صرف هزينه بسيار كمتر و به راحتي مي‌توان عمل باروري ابرها را انجام داد.
همچنين وی يكي از مزيت‌هاي مهم اين سامانه را سادگي و ارزان بودن ساخت و اداره آن مي‌داند كه نيازي به صرف هزينه‌هاي كلان و سنگين يا وارد كردن دانش فني و تجهيزات خارجي ندارد.
مخترع تهراني درباره سازه و بخش‌هاي تشكيل دهنده دستگاه تخليه هواي به دام افتاده زير لايه وارونه دمايي مي‌گويد:«بخش اصلي اين دستگاه دودكشي است كه از منسوجات متشكل از الياف مصنوعي ساخته مي‌شود كه فوق‌العاده سبك بوده و داراي انعطاف بالا و مقاومت كششي زيادي است. دودكش فوق، توسط بالن‌هاي گرد حلقوي پر شده از گاز هليوم كه در فواصل معين به بدنه خارجي دودكش متصل هستند برپا شده و بصورت كاملاً كشيده و ايستاده حفظ مي‌شود. با رفع پديده وارونگي دمايي، دودكش فوق توسط سيستم پيش‌بيني شده در سامانه جمع‌آوري گرديده و آماده بهره‌برداري هنگام وقوع مجدد پديده وارونگي است. همچنين سامانه داراي بخش‌هاي ديگري مانند گرمايش هوا، برپايي و برچيدن دودكش، ايمني و مديريت سامانه است.
عابديني درباره اينكه آيا اين اختراع مشابه داخلي يا خارجي دارد و اينكه آيا تا كنون راهكاري عملي براي حل معضل وارونگي دمايي ارائه شده است يا نه؟ مي‌گويد: «خير، اختراع بنده مشابه خارجي يا داخلي ندارد. چند سال پيش يكي از اساتيد دانشگاه يزد راهكاري را پيشنهاد دادند كه به‌طور خلاصه شامل ايجاد تونلي رو به بالا در كوه‌هاي شمال تهران مي‌شد كه كار تخليه هواي آلوده را انجام مي‌داد.
وي همچنين اظهار مي‌دارد چند اختراع ديگر هم در دست اقدام دارد كه تعدادي از آنها در مرحله جمع‌بندي نهايي از لحاظ فني و تعدادي هم در مرحله تنظيم اظهارنامه ثبت اختراع قرار دارند.
