فارس: در مورد نقش دستگاه ایکس‌ری برای بررسی و کنترل کالا در رویه‌های گمرکی اظهار داشت: حجم تجارت کشور از نظر وزنی بیش از 120 میلیون تن است که اگر بخواهید برای هر کانتینر تونل بزنید وقت، هزینه و نیروی انسانی زیادی می‌طلبد، بنابراین دنیا به سمت مدیریت ریسک رفته است.
وی افزود: انتخاب مسیر اظهارنامه در رویه سبز بدین گونه است که آن کالا به مجوز خاصی نیاز ندارد و معمولاً گمرک باید بیشترین اعتماد را در این بخش برای تولید قرار دهد، اما کالاهای تولیدی معمولاً بدون مجوز و استاندارد نیست.
این کارشناس گمرکی با بیان اینکه بسیاری از کالاهایی که از سازمان‌های دیگر مجوز اخذ می‌کنند، نیاز به ارزیابی فیزیکی ندارند، افزود: مثلاً در مورد گندم چند نهاد و سازمان از جمله قرنطینه نباتی، دامی، وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی نظر می‌دهند.
وی در مورد مدیریت ریسک در گمرک عنوان کرد: این مدیریت ریسک باید بر مبنای مأخذ، تعرفه، طبقه‌بندی کالا و برگه اظهارکننده کالا باشد. در متخلف‌ترین کشورها نیز از همه کالاها بازدید نمی‌شود.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان مشکل کنترل و نظارت بر کالاها را با دستگاه‌های ایکس‌ری حل کرد، گفت: واقعیت این است که گمرک از کمبود ایکس‌ری رنج می‌برد و شنیده شد که برای تأمین خرید چند دستگاه با وزارت دفاع قرارداد منعقد کردند، تا بخشی از نیازها تأمین کند.
وی افزود: در بسیاری از کشورها 2 تا 3 درصد کامیون‌ها از لحاظ وزن کنترل می‌شوند و بندر شهید رجایی 20 باسکول دارد که در اختیار بنادر بوده و طبق نظر و سلیقه خود فعالیت می‌کنند.
به گفته این کارشناس گمرکی، در سالهای 90 تا 91 مبلغ 100 میلیارد تومان برای خرید ایکس‌ری مصوب شد که یک ریال هم پرداخت صورت نگرفت و ظاهراً تا مسئله قاچاق به عنوان یک دغدغه از رهبری مطرح نشود، مسئولان گوششان بدهکار نیست و دنبال آن نمی‌روند.
این بازنشسته گمرکی با بیان اینکه خرید 5 دستگاه ایکس ری پاسخگوی نیازهای گمرک نیست، تصریح کرد: در دنیا بسیاری از کشور بخش خصوصی در این بخش وارد شده و کنترل کالاها را تضمین می‌کند. بالاترین میزان اسکن کالا توسط کشور مالزی انجام می‌شود و آمریکا نیز بازرسی قبل از ورود را توسط کارمند خود در کشور مبدا انجام می‌دهد، اما این امکان برای کشور فراهم نیست.
این فعال گمرکی با تاکید بر اینکه 85 درصد از کالاهای وارداتی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای هستند عنوان کرد: قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر که سال 94 به تصویب رسید، در سالهای قبل از آن به صورت مصوبه و در قوانین دیگر وجود داشت، اما به شکل درست اجرا نشد. بنابراین برای حمایت از تولید و مبارزه با قاچاق برخورد ریشه‌ای و قاطع صورت نمی‌گیرد.
نادری با بیان اینکه بسیاری از کشورها جایزه‌های سنگین صادراتی در نظر می‌گیرند، عنوان کرد: در ایران برای واردات تسهیلات و مزیت قائل شده‌ایم، در صورتی که این خلاف سیاست‌های کلان اقتصادی کشور است. مثلاً در مناطق آزاد و ویژه معافیت‌های متعددی در نظر گرفته شده که این نه تنها به نفع صادرات نیست، بلکه تشویق به واردات است.
این فعال گمرکی افزود: اسکنرها (ایکس‌ری) عامل بازدارنده بزرگ برای مبارزه قاچاق در مرزها تلقی می‌شود که تاکنون به شکل جدی عملیاتی نشده است و شاهد هستیم کالاهای با ارزشی در قالب دیگر کالاها به کشور وارد می‌شود.
