سخنراني جديد روحاني عليه منتقدان از حداقل منطق و احترام به منتقدان برخوردار نبود. آنجا که رئيسجمهور «طولاني شدن عمر منتقدان» را دليلي براي نقدهاي بهزعم او غيرواقعي عليه خود دانست. در هيچ فرهنگي به هر گوشه جهان که تعلق داشته باشد، ادبورزي نيست که به «عمر منتقدان» اعتراض کنيم! نوعي آرزوي مرگ براي منتقدان! چيز عجيبي است در سخنان يک رئيسجمهور که به عمر منتقدان و طولاني شدن آن اشاره کند! عميقتر که بخواهيم نگاه کنيم نوعي اعتراض آشفته به قواعد هستي است. يا از دريچه طنز که بنگريم به اين ميماند که رئيسجمهور يک کشور به منتقدان بگويد اصلاً چرا نفس ميکشيد: «اگر هواپيما نخريم، ميگويند، نتايج برجام چه شد و اگر بخريم، ميگويند که لوکس و ساخت جديد است.
مشخص نيست برخيها در چه وادي سير ميکنند يا اينکه عمرشان خيلي طولاني است و ما خبر نداريم.»
اما منطق رئيسجمهور در مقابل منتقدان از آرزوي مرگ او براي ايشان، غيرقابل تحملتر است تا آنجا که چه بسا منتقدي بگويد اي کاش مرده بودم و اين منطق را از زبان رئيسجمهور کشورم نميشنيدم. قاطي کردن مطالبي خودساخته به جاي سخنان منتقدان با برخي سخنان پراکنده ديگر و نتيجهاي عجيب گرفتن، سقف منطق سخنراني روز ملي صادرات بود. با اينکه منتقدان از رئيسجمهور خواستهاند اولويتها را در واردات بررسي کند و برخي منتقدان نيز بيتوجهي دولت يازدهم به ميليونها مسافر متروي تهران در مقابل مجموعاً چندده هزار مسافر هواپيما را غيرقابل قبول دانستهاند، رئيسجمهور در هواپيما «عظمت» ديده است و آن را بر سر منتقدان ميکوبد: «بايد حمل و نقل درست باشد. خريد هواپيما براي تقويت صنعت توريسم، عظمت ايران و تلف نشدن وقت مردم و اينکه محصولات داخلي به دنيا صادر شود، لازم است.»
رئيسجمهور ما ميخواهد با هواپيمايي که امريکاييها صريحاً اعلام کردهاند «به ايران گفتهايم از هواپيما درست استفاده کند»، به سفر واسعه برود: «قرآن نيز به ما خاطرنشان ميکند «ان ارض الله واسعه» که دنيا باز و زمين وسيع است و راه بيفتيد و در جهان سير کنيد.»
دولت درحالي روز ملي صادرات را امسال جشن گرفت كه در سالهاي اخير همچنان شاهد كاهش صادرات بوديم و به گفته وزير صنعت، صادرات شش ماهه امسال همچنان از برنامههاي خود عقب است. يكي از حوزههاي مهمي كه دولت يازدهم اميد زيادي به رونق آن در دوران پسابرجام بسته بود، صادرات غيرنفتي بود كه به گفته رئيسجمهور در ۹ ماه گذشته صادرات غيرنفتي به جاي رشد ۱۰ درصدي، فقط ۶ درصدرشد داشته است اما همچنان از برنامههاي پيشبيني شده در نيمه امسال عقب هستيم.
همچنين در ۹ ماهي كه از برجام ميگذرد شركاي تجاري و تركيب كالاهاي صادراتي ما تغييري نكرده است. در بخش شركاي تجاري همچنان چين، هند، امارات متحده عربي، تركيه و عراق از مهمترين مقاصد صادراتي ايران هستند و كالاهاي سنتي مانند پسته، فرش، صنايع و ميعانات گازي از مهمترين كالاهاي صادراتيمان به شمار ميرود و طبق آمار گمرك در ماههاي بعد از برجام به جاي اينكه صادرات كشور با رونق مواجه شود، واردات كالاهاي مصرفي با رونق قابل توجهي روبهرو شد و اغلب كشورهايي كه بعد از برجام هيئتهاي تجاري زيادي به ايران فرستادند مثل آلمان، فرانسه، كره جنوبي و انگلستان با رشد صادرات كالاهاي مصرفي به ايران روبهرو شدند. نمونه اين رشد را هم ميتوان در افزايش 21 درصدي وارداتي كالاهاي مصرفي از كشور آلمان در 9 ماه گذشته به وضوح مشاهده كرد.
چنانچه صادرات گاز طبيعي مايع شده را همچون روال يكي دو دهه اخير از آمار صادرات غيرنفتي خارج كنيم، رقم دقيق صادرات غيرنفتي كشور 1/9 ميليارد دلار كمتر ميشود و تراز تجاري كشور نيز منفي 500 ميليون دلار ميشود. به عبارت ديگر اگر 500 ميليون دلار كاهش صادرات غيرنفتي را در دلار 3هزار و 600 توماني ضرب كنيم به عدد هزار و 800 ميليارد تومان كاهش صادرات غيرنفتي دست پيدا ميكنيم كه در يك دهه گذشته بيسابقه بوده است.
انتظار 10درصدی داشتیم که نشد! اما حجتالاسلام والمسلمين حسن روحاني در همايش ملي روز صادرات حصول صادرات را در سايه نزاع با دنيا غيرممكن دانست و راهبردهاي مبارزه با كالاهاي قاچاق را در جمع فعالان اقتصادي اعلام كرد.
رئيسجمهور با اشاره به اينكه تنها 9 ماه از اجراي برجام بيشتر نگذشته است گفت: با اين وجود حركت خوبي شروع شده است ولی ما در بخش صادرات انتظار رشد۱۰ درصدي و بيشتري داشتيم كه اين رقم اكنون 6 درصد است.
خرید هواپیما برای عظمت ایران بود!روحاني به موضوع خريد هواپيما اشاره كرد و گفت: در كنار صادرات بايد حمل و نقل مناسبي داشته باشيم و در صورتي كه خريد هواپيما نداشته باشيم چگونه ميتوانيم كالاهاي ناپايدار صادر كنيم. وي گفت: برخي ميگويند هواپيما نخريد و به جاي آن اتوبوس بخريد. خريد هواپيما براي عظمت ايران و بهبود شرايط صنعت توريسم است و هواپيما ميخريم تا وقت مردم تلف نشود و مردم ساعتها در فرودگاههاي خارجي نخوابند.
رئيسجمهور گفت: ما با هواپيما ميتوانيم كالاهاي خود را به كشورهاي ديگر صادر كنيم و اگر خريد نداشته باشيم برخي ميگويند پس پسابرجام چه شد؟ و اگر بخريم ميگويند اين هواپيماها ساخت جديد و لوكس هستند. روحاني اضافه كرد: برخيها نميدانم در چه وادي هستند و كجا سير ميكنند، شايد عمرشان طولاني شده و ما خبر نداريم! اين سخنان شايد در جمع تجاري كه به خارج از كشور تردد دارند مناسب باشد اما براي مردمي كه قرار بوده قدرت خريد آنها ترميم شود و اشتغال نياز اصلي آنهاست بيشتر شبيه حرفهای ملكه انگليس است كه وقتي به او خبر ميدهند مردم نان ندارند كه بخورند، ميگويد: خب شيريني بخورند !
البته رئيسجمهور در عين حال نتوانست مشكل توليد و نقش آن را در توسعه صادرات ناديده بگيرد و در اين باره میگوید: «در صادرات همه زنجيرهها بايد در كنار هم قرار گيرند تا در صادرات كالا و خدمات موفق باشيم كه لازمه آن نيز توليد مناسب است. در حال حاضر كه اين همه درباره مبارزه با قاچاق كالا صحبت ميكنيم و دولت يازدهم بيشترين توان خود را در اين خصوص گذاشته و موفقيتهاي خوبي نيز به دست آورده است به طوري كه قاچاق كالا از 25 ميليارد دلار به 15 ميليارد دلار رسيده اما بايد بدانيم مبارزه اصلي با كالاي قاچاق از طريق توليد كالاي با كيفيت و قيمت مناسب انجام ميشود.»
روحاني با طرح اين سؤال كه دليل موفقيت اين كشورها در صادرات چه ميتواند باشد میگوید: «روابط اين كشورها با دنيا برمبناي تعامل صادرات صورت گرفته است و از دعوا با دنيا صادرات درنميآيد. برخي از ما فكر ميكنيم كه تعامل سازنده با دنيا به معناي آن است كه با غربيها و اروپاييها بنشينيم و لبخند بزنيم و ناهار بخوريم بلكه تعامل سازنده يعني مناسبسازي محيط بينالمللي براي صادرات كالا و اشتغال جوانان است. ما ميگوييم در تعامل با دنيا افكار ما را ميدزدند يا ما را گول ميزنند. برخي عظمت ملت ايران را درك نكردهاند. ملت ايران در طول تاريخ با دنيا رابطه داشته است و بايد به اين ملت اعتماد داشت.»
روحاني كه يكي از امنيتيترين مسئولان كل تاريخ انقلاب اسلامي است میگوید: «چهار نفر نيروي امنيتي تنها مورد اعتماد نيستند بلكه جوانها، تجار و دانشجويان نيز مورد اعتماد هستند. در ميان محصولات اين باغ ممكن است سيب گنديدهاي نيز وجود داشته باشد بنابراين نميتوانيم به خاطر اين مشكلات در باغ را ببنديم و شرايط را براي روابط خارجي، اقتصادي، علمي و فناوري آماده نكنيم و در صورتي كه اين شرايط فراهم نشود ما نميتوانيم در مسير صادرات حركت كنيم.»
روحاني با بيان اينكه بعد از برجام به دنبال برداشته شدن موانع تجارت بودهايم میگوید: «تمام تلاش خود را كردهايم كه ايرانهراسي در دنيا برداشته شود و اقتصاد ايران بروننگر باشد كه اين ايرانهراسي ظالمانه زدوده شود كه بايد اذعان داشت كه دولت در اين خصوص كار بزرگي انجام داده است. آماده هستم كه به زودي جلسهاي با صادركنندگان برگزار كنيم.»
صادرات شش ماهه كشور از برنامههاي خود عقب استهمچنين وزير صنعت و تجارت در همايش روز ملي صادرات اذعان كرد كه در شش ماهه سال جاري ۲۸ ميليارد دلار صادرات داشتهايم اما از برنامهريزيهاي انجام شده عقب است.
محمدرضا نعمتزاده كه در اين همايش سخن ميگفت؛ اظهار كرد: در سال 56 ايران 600 ميليون دلار صادرات غيرنفتي داشت كه 4 درصد از صادرات را تشكيل ميداد اما اكنون بعد از جنگ و تحريم اين رقم به 70 درصد رسيده است هر چند 38 سال هم زمان كمي نيست و ما بايد الان 200 ميليارد صادرات غيرنفتي داشتيم. وزير صنعت ادامه داد: 10 ميليارد دلار در سال جاري بايد بتوانيم به كل صادرات غيرنفتي خود اضافه كنيم و صادرات را به رقم 68 ميليارد دلار برسانيم.
اين مقام مسئول گفت: در 6 ماهه سال جاري 28 ميليارد دلار صادرات داشتيم كه از ميزان تعيين شده عقبتر است و پيشبيني شده كه در برنامه ششم رشد سالانه 15 درصد براي صادرات غيرنفتي پيشبيني شده است.