اواسط هفته جاري باز هم روستاهاي شهرستان ريگان
در قسمت شرقي استان کرمان در زير خروارها شن مدفون شد و حالا خود ريگان هم در معرض
خطر اين پديده قرار گرفته و الوده ترين شهر کرمان شده است.
در طي سالهاي اخير خشک شدن رودخانه هيرمند، باتلاق
جازموريان و هامون سبب بروز ريزگردها و شدت گرفتن طوفان هاي شن در استان هاي سيستان
و بلوچستان و کرمان شده است. پديده اي که اگر تدبيري براي پيشگيري و پيشروي آن انديشيده
نشود مي تواند تا چندين برابر مخرب تراز ريزگردها
و ديگر الاينده هاي هواي موجود در نواحي غربي کشور باشد.
تا پيش از اين اهالي روستاهاي استان کرمان و سيستان
و بلوچستان براي در امان ماندن از اثرات بادهاي موسمي و بروز طوفان هاي شن در نيمه
دوم سال به شهرهاي ديگر پناه مي برند اما حالا شدت اين پديده به حدي رسيده که همان
شهرستان هاي امن هم ناامن شده اند. استان هاي شرقي کشور به کانون بحران تبديل شده اند
و در صورت تداوم شرايط طولي نمي کشد که روستاها و شهرهاي اين استان ها کم کم خالي از
سکنه مي شوند. طبق آمار رسمي در طي سالهاي اخير بيش از 16روستاي شهرستان ريگان به دليل
طوفان شن و ريزگردهاي حاصل از آن متروک شده اند و حدود 50 روستاي ديگر هم درمعرض خالي
شدن قرار گرفته اند. اين درحالي است که ديگر مثل سابق روستاييان کرماني نمي توانند
براي يافتن سرپناهي امن بار وبنه ببيندند و راهي شهرهايي چون ريگان شوند. چرا که حالا
گزارش ها حاکي از آن است که به دليل از بين رفتن جنگل هاي کهور و گز که مهمترين سد
و عامل در تثبيت شن هاي روان محسوب مي شوند، اين منطقه نيز خود در معرض مدفون شدن قرار
گرفته است.
اجراي طرح بين المللي جف در ريگان
اگرچه برخي کارشناسان معتقدند براي جلوگيري از نابودي
جنگل ها و بروز پديده خشکسالي با توجه به شرايط موجود موضوع حساس و خطيري است که نمي
توان راهکاري اساسي براي ان يافت اما برخي ديگر از جمله موافقان طرح جف معتقدند با
برنامه ريزي دقيق و بررسي کارشناسي مي توان در بلند مدت با اين پديده مقابله کرد. از
اين رو منطقه ريگان به عنوان پايلوت اجراي طرح جف در نظر گرفته شد. طرحي که قرار است
زمينه احياي اراضي تخريب شده را فراهم کرده و با مشارکت مردمي در قالب نهال کاري در
روستاهاي ريگان به کمک مردم اين منطقه بيايد . بنابه گفته معاون مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری
استان کرمان طرح بین المللی جف در دو نقطه از کشور در حال اجراست که در شهرستان ریگان
امسال آخرین سال اجرای این طرح است و احتمال تمدید آن وجود دارد.
علی زنگی آبادی با بيان اينکه این طرح بیش از یکهزار
و 776 خانوار و جمعیتی بالغ بر شش هزار و 778 نفر را زیر پوشش قرار می دهد افزود: با توجه به اینکه شهرستان ریگان از مناطق محروم
و کانون بحرانی فرسایش بادی است این طرح در راستای احیا و حفظ منابع طبیعی با مشارکت
و توانمند سازی خانوارها اجرا شده ضمن اينکه
صندوق های خرد اشتغالزایی در قالب طرح جف در روستاهای شهرستان ریگان هم راه اندازی شده که وام های اشتغالزایی را به
خانوارهای این روستاها پرداخت می کنند. بااين حال واضح است که اين طرح به تنهايي نمي
تواند از پس پديده مخرب طوفان هاي شن بر بيايد و لازم است در اين خصوص تمهيدات بيشتري
انديشيده شود.
