پالم يك بار ديگر حاشيهساز شد اما اين بار گويا روغن پالم فارغ از مفيد يا مضر بودنش نان سياست را برشته ميكند. روغن پالم تا همين چند سال پيش براي عامه مردم ناشناخته بود تا اينكه برخي پزشكان و كارشناسان تغذيه مضرات اين روغن را رسانهاي كردند. در رأس اين افراد، شخص وزير بهداشت و رئيس سازمان غذا و دارو قرار داشتند كه به عنوان مطالبهگر حذف پالم از لبنيات پشت تريبون رسانهها قرار گرفتند و از مضرات اين روغن گفتند. با تمام اينها سفر رئيسجمهور به مالزي باعث شد سرنوشت متفاوتي براي پالم اتفاق بيفتد تا آنجا كه دكتر حسن روحاني با بيان اينكه نخستوزير مالزي اشاره دارند كه مالزياييها از اين روغن استفاده ميكنند و سلامتي آنان نيز خوب است، از سفر هيئتي از طرف مالزي به ايران براي تبيين ويژگيهاي اين روغن از لحاظ سلامتي خبر داد.
انگار سايه سياست بر سر همه موضوعات ديگر سنگيني ميكند، حتي سلامت! اين را ميتوان از تغيير موضع درباره سلامت يا مضرات يك روغن پرحاشيه يعني روغن پالم متوجه شد؛ روغني كه تا به امروز بنا به تأكيد مسئولان متولي سلامت جامعه مانند رئيس سازمان غذاو دارو و وزير بهداشت ناسالم اعلام شده بود اما به يكباره با سفر رئيسجمهور به كوالالامپور و قراردادهاي همكاري فيمابين سالم معرفي شد.
معرفي پالم از زبان متوليان سلامت كشور«اين روغن داراي اسيد چرب اشباع زنجيره بلند است و يافتههاي علمي ثابت كرده كه مصرف زياد آن در انسداد عروق، بيماريهاي قلبي و عروقي و حتي در بيماري سرطان اثرات سوئي دارد. بر همين اساس توصيه ميشود كه مصرف اسيدهاي چرب اشباع زنجيره بلند از سوي مردم محدود شود.»اينها بخشي از صحبتهاي رئيس سازمان غذا و دارو درباره روغن پالم است.
سيد حسن قاضيزاده هاشمي وزير بهداشت هم روغن پالم را به عنوان بدترين نوع چربي معرفي كرده بود و درباره اين روغن گفته بود:«روغن پالم سالهاي سال از مالزي وارد كشور شده است و در حال حاضر به دليل قيمت ارزان و سودآوري بالا، واردات آن به طرز چشمگيري افزايش داشته است؛ مجوز واردات روغن مضر پالم مربوط به وزارت صنعت است كه قرار شده در يك دوره معين ابتدا به 30 و سپس 15 درصد كاهش يابد. در دورههاي قبل وزارت بهداشت هم نسبت به اين موضوع اعلام خطر كرده بود.» وي با تأكيد بر اينكه وظيفه وزارت بهداشت مراقبت از سلامت مردم است، تصريح كرده بود: «در اين مورد با كسي شوخي نداريم و از اينكه به مردم راست بگوييم نبايد پشيمان باشيم.»
دكتر زهرا عبداللهي، مديركل دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت هم با بيان اينكه متأسفانه در سالهاي اخير واردات روغن پالم به دليل ارزانتر بودن آن افزايش يافته، درباره مضرات اين روغن اينگونه توضيح داده بود: «اين روغن با افزايش كلسترول بد خون (LDL) در نهايت تنگي و انسداد عروق و سكتههاي قلبي را به همراه دارد. روغن پالم داراي بيشترين ميزان اسيد چرب اشباع يعني حدود 50 درصد است. اين روغن حتي اگر از نوع پالم اولئين و سوپر اولئين وارد كشور شود كه ادعا ميشود سالمتر است، حدود 30 درصد اسيد چرب اشباع دارد كه حداقل زيان مصرف آن انسداد و تنگي عروق و بيماريهاي قلبي- عروقي است كه در حال حاضر مهمترين علت مرگ و مير در كشور به شمار ميرود. مسئولان بايد هزينههاي صرفهجويي شده براي واردات روغن ارزانقيمت و بيكيفيت را با هزينههاي سنگيني كه براي مراقبت و درمان بيماريهاي قلبي و عروقي به كشور تحميل ميشود مقايسه كنند و با اصلاح سياستگذاري در واردات مواد غذايي اقدامات جديتري براي تأمين و حفظ سلامت تغذيهاي جامعه انجام دهند.»
ماجراي اين روغن و استفاده از آن در شير و برخي فرآوردههاي لبني به حدي جدي شده بود كه گزارش آن روي ميز رئيسجمهور رفت و بنا شد شركتهاي متخلف معرفي شوند و با آنها برخورد جدي صورت بگيرد اما معرفي متخلفان هيچگاه اتفاق نيفتاد گرچه رئيس سازمان غذا و دارو گفت با آنها برخورد شده است و ديگر در شير پالم نميريزند.
فصل جديد براي واردات يك روغن اگرچه واردات پالم همچنان ادامه دارد و اين روغن همچنان در برخي خوراكيهاي پرمصرفي كه اصليترين مشتريانش كودكان هستند مانند شكلات، بستني و خامه ادامه دارد و پايه اصلي روغنهاي سرخكردني است اما با بسته شدن پرونده چرب شدن شيرها با پالم ميرفت نام پالم از ذهنها پاك شود و بناي وزارت بهداشت بر كاهش واردات اين روغن بود اما فصل جديد همكاريها ميان ايران و مالزي فصل تازهاي را براي اين روغن هم رقم زد. هرچند پيش از اين نيز به رغم تمام توصيههاي وزارت بهداشت درباره مضرات روغن پالم با مصوبه هيئت وزيران محدوديت واردات روغن پالم مانند ساير دانههاي روغني برداشته شد تا وارد كنندگان به هر ميزاني بتوانند آن را وارد كنند، اما تعرفه واردات آن به ۲۶ درصد افزايش يافت. رئيس سازمان غذا و دارو معتقد بود افزايش تعرفه واردات روغن پالم، قيمت آن را به اندازه قيمت روغن سويا كه ارزانترين روغن خوراكي بعد از روغن پالم است رسانده و از اين به بعد روغن پالم فقط در جاهايي كه مصرف آن اولويت دارد، مانند توليد روغنهاي سرخكردني يا براي صنعت غذا در جاهايي كه بايد نقطه انجماد بالاتر برود، استفاده ميشود. به گفته ديناروند با اقدامات وزارت بهداشت در سالهاي 93 و 94، حدود 300 تن از واردات روغن پالم كم شد.
مافیای دولتی و رشد 2 برابري واردات روغن پالم کاهش واردات پالم منطبق بر واقع نبود و مافیای واردات این محصول مضر که بنا بر اخبار منتشر شده وابسته به دولت هم بوده و نقش «مهدی.م» از نزدیکان فریدون در مافیای پالم انکار نشدنی است، بیشتر از قبل پالم به خورد مردم دادهاند. براساس آمار شش ماهه تجارت خارجي كشور بالغ بر 125ميليون دلار روغن پالم وارد كشور شده است. بر اين اساس، در شش ماهه نخست امسال بهميزان 179هزار تن از اين روغن از طريق گمركات به كشور وارد شده است، اين در حالي است كه در شش ماهه نخست سال 94، واردات روغن پالم به كشور 85هزار تن و ارزش آن 65ميليون دلار بوده است. مقايسه اين دو آمار نشان ميدهد در مدت مشابه رشد واردات اين محصول به كشور بيش از 94هزار تن بوده و رشد 110درصدي داشته است؛رشدي كه حالا و با سفر هيئت مالزيايي براي تبيين سلامت اين روغن بيشتر و بيشتر خواهد شد. شايد هم سفر اين هيئت موجب شود بازرگانان ايراني به سراغ انواع مرغوبتر روغن پالم بروند نه روغني كه تاكنون وارد ميشد و مصارف صنعتي داشت نه خوراكي.