برخی از دانشگاه‌های کشور امسال ذیل ردیف‌های 31 و 34 گروه آموزشی علوم انسانی در دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری دانشجوی کارشناسی برای رشته‌های زبان و ادبیات ترکی و زبان و ادبیات کردی می‌پذیرند. دولت و وزارت علوم در حالی سال آخر دولت را برای اجرای وعده انتخاباتی روحانی در خصوص آموزش زبان اقوام انتخاب کرده‌اند که منابع ادبیات و زبان ترکی آذری ایران در تعیین سرفصل مصوب دروس نادیده گرفته شده. همچنین در میان نویسندگان آثار مصوب وزارت علوم به عنوان منابع درسی، اسامی تعدادی از تئوریسین‌ها و اعضای فرقه دموکرات دیده می‌شود. گو اینکه آذربایجان ایران هیچ نویسنده و یا کتاب و منبع درسی قابل ارائه در کلاس‌ها را نداشته است!
اصل 15 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران به اهميت آموزش و جايگاه زبان مادري و نبودن منع قانوني آن پرداخته، چنانكه صريحا اعلام داشته كه زبان و خط رسمي و مشترك مردم ايران فارسي است؛ اسناد و مكاتبات و متون رسمي و كتب درسي بايد با اين زبان و خط باشد، ولي استفاده از زبان‌هاي محلي و قومي در مطبوعات و رسانه‌هاي گروهي و تدريس ادبيات آنها در مدارس، در كنار زبان فارسي آزاد است.
اين اصل بارها از سوي سياستمداران دستاويز تبليغات انتخاباتي و جلب آراي اقوام شده است. آنچنانكه در سال 92 و در جريان انتخابات يازدهمين دوره رياست جمهوري نيز پاي اين اصل به مناظرات و وعده‌هاي رقابتي باز شد.
بر اين اساس، حسن روحاني، رئيس‌جمهور كنوني كشور وعده داد شهروندان ايران زمين با هر زبان و قوميتي كه دارند بتوانند بر اساس اصل قانون اساسي در دانشگاه‌ها به زبان مادري خودشان ادامه تحصيل دهند و تدريس زبان مادري ايرانيان (كردي، آذري، عربي و...) به طور رسمي در سطوح مدارس و دانشگاه‌ها يكي از بندهاي بيانيه ده بندي سوم حسن روحاني در رقابت‌هاي انتخاباتي رياست جمهوري يازدهم بود كه امسال جامعه عمل پوشيد.
به اين صورت كه زبان‌هاي تركي و كردي از امسال به عنوان يك رشته تحصيلي در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي كشور تدريس مي‌شوند. در پي اعلام اين خبر و اعلام ظرفيت از سوي دانشگاه تبريز طي نامه شماره 1837/ص به سازمان سنجش براي تحصيل 40 نفر( 24 نفر روزانه و 16 نفر نوبت دوم) در دوره كارشناسي رشته زبان و ادبيات تركي آذري از نيمسال اول سال تحصيلي 96- 95 امكان تحصيل در اين رشته فراهم شد. همچنين كارشناسي زبان و ادبيات تركي و زبان و ادبيات كردي در دفترچه آزمون سراسري سال 95 در رديف‌هاي 31 و 34 در گروه آزمايشي علوم انساني در معرض انتخاب داوطلبان قرار گرفت.
اما اين عمل به وعده ديرهنگام و با عجله در شرايطي صورت گرفت كه هنوز هيچ اقدامي براي تدوين كتب درسي به زبان محلي اقوام صورت نگرفته است و در ايجاد اين جريان آموزش و پرورش و وزارت علوم هماهنگ عمل نكرده‌اند.
بي‌خبري كميته فرهنگ و تمدن ايران و اسلام محمدرضا مخبردزفولي، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي در اين باره به ماده واحده «اختصاص و پيش‌بيني دو واحد درس زبان و ادبيات مربوط به زبانها و گويش‌هاي محلي و بومي براي تدريس در دانشگاههاي مركز استانهاي ذي‌ربط» كه در جلسه 644 مورخ 5/3/88 شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيد استناد مي‌كند و به «جوان» مي‌گويد: طبق اين ماده واحده و در اجراي اصل پانزدهم قانون اساسي به وزارتين علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه آزاد اجازه داده شده كه دو واحد درسي زبان و ادبيات مربوط به زبانها و گويش‌هاي بومي و محلي كشور مانند آذري، كردي، بلوچي و تركمن در دانشگاههاي مركز استانهاي ذي‌ربط به صورت اختياري ارائه و تدريس شود.
وي مي‌افزايد: براساس تبصره يك اين ماده واحده تهيه متون و تربيت مدرسان مورد نياز طبق برنامه‌اي خواهد بود كه به تصويب كميته فرهنگ و تمدن ايران و اسلام شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي‌رسد و در تبصره دوم آمده است تشخيص زبانها و گويش‌هاي مشمول اين ماده واحده، برعهده فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي خواهد بود.
جاي خالي منابع آذربايجان ايران نكته قابل توجه ديگر در فرآيند آموزش زبان تركي آذري در دانشگاههاي كشور منابع اصلي زبان و ادبيات آذربايجاني، آثار كلاسيك مصوب وزارت علوم است كه در ميان 9 مورد معرفي شده هيچ يك متعلق به آذربايجان ايران نيست و ادبيات آذربايجان كشورمان به‌رغم برخورداري از غناي كافي، از فهرست معرفي شده وزارت علوم جامانده‌اند. این فهرست آثاری از کشورهای جمهوري قزاقستان، جمهوري قرقيزستان، مغولستان و روسيه، تركيه، جمهوري عراق جمهوري ازبكستان را در برمی‌گیرد.
همچنين منابع اصلي زبان و ادبيات آذربايجاني، آثار معاصر مصوب وزارت علوم 22 مورد را شامل مي‌شود كه بين نويسندگان ايراني و جمهوري آذربايجان مشترك است و نويسندگان جمهوري آذربايجان با داشتن 15 اثر از نويسندگان ايراني در فهرست وزارت علوم پيشي گرفته‌اند.
در اين بين جهت فكري و اعتقادي نويسندگان منابع پيشنهادي دوره كارشناسي رشته زبان آذربايجاني، مصوب وزارت علوم قابل توجه است. ايران نوركجه سنين صرفي نوشته محمدتقي زهتابي عضو فرقه دموكرات، همكاري با حزب بعث عراق و انتشار كتب ضد ايراني، يازي قايدالاري، حميد نطقي موسس وارليق، مباني دستور، باياتي لار، دده قورقورد، محمدعلي فرزانه، فرقه دموكرات، چريك فدايي، آذربايجان فولكلوري، سلام‌الله جاويد وزير كشور فرقه دموكرات، آذربايجان ادبيات تاريخينه باخيش نوشته جواد هيئت، بنيانگذار نشريه وارليق و تئوريسين. اين در حالي است كه طبق گزارش‌هاي رسيده در معرفي اين سرفصل‌ها و مفاد درسي كميته فرهنگ و تمدن ايران و اسلام شوراي عالي انقلاب فرهنگي هيچ نقشي نداشته است.
اين گزارش به دنبال اين نيست كه در تأسيس رشته زبان و ادبيات تركي آذري و وجود دو واحد درسي اختياري مقايسه كند بلكه در جاي خود از آموزش مبسوط زبان اقوام در كشور دفاع مي‌كند اما دست كم توقع اين بود كه در تعيين سرفصل‌ها و انتخاب آثار مصوب، ضمن عمل به قانون، دقت بيشتري مبذول مي‌شد، آن هم در شرايطي كه آذربايجان ايران داراي نخبگان، انديشمندان و صاحبنظران كاركشته در حوزه ادب و زبان آذري است. اينكه به جاي بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي داخلي در آموزش زبان و ادبيات اقوام، منابع خارجي كه هيچ هماهنگي با فرهنگ آذربايجان ايران ندارد، مورد استفاده قرار گيرد، جاي سؤال دارد. همچنين اين سؤال مطرح است كه چرا دولت يازدهم كه خود را موظف به انجام وعده‌هاي انتخاباتي‌اش مي‌داند، طي سه سال گذشته برنامه‌اي براي تهيه محتواي آموزشي به منظور تأسيس رشته آموزش زبان و ادبيات اقوام نداشته است؟
گمانه‌زني‌ها اين اقدام وزارت علوم در سال آخر عمر دولت يازدهم را تلاشي شتابزده در جهت حفظ آراي اقوام ارزيابي مي‌كند تا احقاق حقوق آنها در راستاي اجراي صحيح اصل پانزدهم قانون اساسي.
مگر این ها در محافل خود به زبان محلی خویش صحبت نمی کنند که می خواهند در دانشگا ه تدریس شود . لزومی ندارد به زبان مادزی مان که همان فارسی است کم کم پشت کنیم . نکنید این کار غلط را 
