سايه حاشيه نشيني روي سر بجنورد

بیکاری، درآمد کم و مهاجرت گسترده از محیط های شهری کوچک و روستاهای موجب شده تا يك سوم بجنورد به حاشيه نشيني تبديل شود. وجود ساخت و سازهای غیر مجاز و تراکم جمعیت دراين مناطق موجب شده تا بروز انواع ناهنجاری هاي اجتماعي ازقبیل، افزایش جرم و جنایت ،آلودگی زیست محیطی ، قانون گریزی و ... درحاشيه شهربجنورد به شدت افزايش پيداكند.

بررسي ها نشان مي دهد ، معضل حاشینه نشینی در غالب شهرهای مهم خراسان شمالی وجود دارد اما، بیشترین و نگران کننده ترین این معضل در بجنورد، مرکز استان است چرا كه اين موضوع موجب شده تا در اين شهر ۲۶ سکونتگاه غیررسمی‌ به وجود آمده و۸۰ هزار نفر را درخود جاي بدهد به طوري كه ساکنان آن با مشکلات و آسیب‌های زیادی مواجهه شوند .

نبود درآمد مناسب براي روستاييان

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، علت اصلي مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به حاشيه شهرهای بزرگ ، وجود مشکلات اقتصادی، است چراكه نبود درآمد مناسب در روستاها دركنار درآمدهاي كاذب در شهرها موجب شده تا درسالهاي اخير روند مهاجرت به حاشيه ها افزايش پيدا كند. آمارها نشان مي دهد، وجود خشكسالي هاي پي در پي وكاهش ميزان درآمدها در روستاهاي بجنورد موجب شده تا به شدت از ميزان جمعيت اين مناطق كاسته شده وكشاورزان براي كسب درآمد در حاشيه شهر ها ساكن شوند.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری خراسان شمالی دراین‌باره مي گويد:"خشك سالي هاي اخير در بيشتر مناطق روستايي موجب شده تا مشكلات اقصادي سبب مهاجرت كشاورزان به اطراف شهرهاي بزرگ شود."

علی همتی مي افزايد:"نبود برنامه ريزي وعدم حمايت هاي لازم در اين خصوص موجب شده تا هرساله شاهد كم شدن جمعيت روستاهاي اين خراسان شمالي باشيم."

وي ادامه مي دهد:" به عنوان مثال روستاهاي فرتان در اسفراین، خانلق در شیروان ومحمدعلی پهلوان در بجنورد از جمله مناطق مهاجرپذیر در حاشیه شهر هستند که به‌سرعت در حال رشد هستند به طوري كه روند ساخت‌وسازهای غیرمجاز در اين جاها به شدت در حال افزايش است."

درآمدهاي كاذب وبي دردسر

ميزان مقدار زحمتي كه يك كشاورزبراي كار برروي زمين خود در طول سال مي كشد ودرآمد اندكي كه نصيبش مي شود از جمله عواملي است كه موجب شده تامهاجرت از روستاها در سالهاي اخير شدت بگيرد.

وجود شغل هاي كاذب كه در مقايسه با كار كشاورزي درآمد بيشتري را با كمترين زحمت نصيب كشاورزان مي كند از جمله عواملي است كه تاثير بسياري برمهاجرت روستاييان گذاشته است.

يكي از كارشناس آسيب هاي اجتماعي دراين خصوص مي گويد:" متاسفانه درسالهاي اخير بي توجهي به روستا ها وروستاييان در كنار بروز پديده خشكسالي موجب شده تا روند مهاجرت از روستاها شدت بگيرد ."

رضا نظريان مي افزايد:"وقتي يك روستايي مي بيند كه با كمترين زحمت مي تواند در شهر، چند برابر بيشتر از روستا درآمد داشته باشد مطمئن باشيد كه بي درنگ از روستايش مهاجرت خواهد كرد ."

وي ادامه مي دهد :" اگر خواهان اين هستيم كه روند مهاجرت به شهرهاي بزرگ كاهش پيدا كند چاره اي جزء اين نداريم كه شرايط را براي سكونت روستاييان در روستاها مهيا كنيم."

رفع حاشيه نشيني نياز مند برنامه ريزي

كارشناسان معتقدند براي كاهش حاشيه نشيني برنامه ریزی صحیح دركنار همکاری تمامی دستگاه های اجرایی می تواند سطح برخورداری مناطق حاشیه نشین را به میانگین شاخص های سایر مناطق نزدیك تر كند.

اين درحالي است كه تا یک دهه پیش‌ازاین دولت برنامه واعتقادی به خدمات ‌رسانی به حاشیه‌های شهر نداشت اما پس‌ازآن رویکردها دراین‌باره تغییر کرد و برنامه‌هایی برای ساماندهی این مناطق در دستور کار قرار گرفت .

مدیركل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان شمالی دراين خصوص مي گويد:"اين معضل موجب شد تا دولت در سال 82ستاد ساماندهی و توانمند سازی مناطق حاشیه نشین را تشكيل بدهد."

حسین برومند مي افزايد:" طبق اين مصوبه مقرر شد در مناطق حاشیه نشین مسائل فرهنگی، اجتماعی، بهداشت، سلامت، نشاط و ... مورد توجه بیشتری قرار بگيرد".

لذا رفع معضل حاشیه نشینی نیازمند اقدامی چندین ساله و اجرای برنامه ای جامع و در بر گیرنده تمامی موارد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... ساکنان این مناطق است.