دریکی ازمسیرهای منتهی به کمربندی شمالی زنجان، با وجودسرعت زیاد
ماشین ها،حرکت دو ویلچرنشین جلب توجه می کند.ناخودآگاه یاد دختر بچه ویلچرنشین مدرسه ام افتادم که برای حضوردرکلاس درس ، خود
وخانواده اش سختی زیادی را تحمل می کردند. بلند کردن ویلچر او برای عبور از پله
های فراوان، درشروع و تعطیلی کلاس، کاری دشوار بود که انرژی زیادی از مادر وخواهرش
می گرفت. بماند که دخترک ، زنگ های تفریح را هم در کلاس تنهامی ماند.
هرگزعرق پیشانی مادرش،موقع بلند کردن ویلچر وحمل آن از پله ها را
فراموشم نمی کنم. این صحنه ی هر روزه، حس غم انگیزی به من می داد. حس غریبانه مادر
همیشه خسته واندوه بزرگ ناشی از احساس سربار بودن دخترک. گذشته ودخترک همیشه تنها
را رها مي كنم و از دو نفری که با ویلچرهای الکترونیکی خود حرکت مي كنند، مي خواهم
گفتگوی کوتاهي داشته باشيم. اصغر و رضا محمدی دوبرادرند كه هر دو روی ویلچر.
ازبرادران محمدی درمورد قيمت ویلچرشان که کاربرد راحتي دارد مي پرسم.اصغر
كه كوچكتر است مي گويد: "چهار سال پیش هر ویلچر را حدود 3میلیون و 500 هزار
تومان با هزینه ی خودمان خریدیم ولی در حال حاضر به خاطر افزایش قیمت دلار، هزینه
ی این ویلچرها هم بالا رفته است. بسیاری ازدوستان ما قادر به خرید آن نیستند چون
قیمت ویلچرالکترونیکی ایرانی 5 تا 6 میلیون ومشابه خارجی حدود 10 میلیون تومان
است."
او از راحتی ویلچرالکترونیکی نسبت به ویلچرهای معمولی برای تردد درسطح
شهر مي گويد و ادامه مي دهد:" با وجود راحتی این نوع ویلچرها،اما موانع موجود
در معابر وخیابانها، اجازه ی تردد در نقاط مختلف را نمی دهد و ناچار،به چند خیابان
محدود می شویم."
رضا برادر بزرگترهم در ادامه می گوید:"اگرچه با این ویلچر ها مستقل
شده ودیگر نیازی به همراه نداریم ،اما اگر مناسب سازی در سطح شهر گسترده تر شود
تردد ما هم راحت ترخواهد بود. "به راستی آیا خواسته های این دو برادر، که بی
شک حرف دل بسیاری از معلولان است از سوی مسئولین مورد توجه قرار می گیرد؟
بهزیستی سازمان مطالبه گر در مناسب سازی
معاون توانبخشی بهزیستی استان زنجان با بیان اینکه مناسب سازی باید ازسال
ها قبل شروع و اجرا می شد، مي گويد: "راه اندازی دبیرخانه ی مناسب سازی کشوری
درسه چهار سال اخیر،باعث شد تا استان ها نیز در این حوزه وارد شده و کارهای اجرایی
انجام دهند."
فرهاد میرزائی برگزاری مستمر جلسات مناسب سازی و پیگیری مصوبات آن
ونیز ایجاد حساسیت نسبت به مناسب سازی را، خروجی مثبت اين دبیرخانه در زنجان اعلام
کرده و ادامه مي دهد: "اگرچه استان زنجان، رتبه 2 مناسب سازی درسال 94 و رتبه
3 کشوری را درمجموع برنامه، کسب کرده است اما، وضعیت فعلی ما درمناسب سازی،رضایت
بخش نیست."وي نصب آسانسوردرطبقات، درهای الکترونیکی وایجاد رمپ در ورودی
سازمان ها را از ضروریات ساخت وسازها مي داند.
میرزائی به سهل انگاری برخی از سازمان ها به ویژه بانک ها، در مناسب
سازی محیطی اشاره کرده و مي گويد: "بسیاری ازبانک ها باوجودنوسازی بناهای خود،
متاسفانه،کار اصولی برای برخورداری جامعه هدف توان بخشی و سایرافراد کم توان که 15
درصد جامعه را تشکیل می دهند، انجام نداده اند."وی مشکل حمل و نقل عمومی
معلولین را ساختاری عنوان مي كند و اضافه مي كند: "به اعتقاد ما رسیدن به اهداف مناسب سازی در ابنیه ، راحت تر
است ولی در حمل و نقل عمومی، دشوار بوده و باید به شکل ساختاری به آن پرداخت.
فرهاد میرزائی بدون اشاره به میزان اعتبارات مناسب سازی استان مي
گويد: "ما طبق وظایف محوله درصدی از اعتبارات عمرانی هر سازمان را که به امر
مناسب سازی اختصاص یافته است، پیگیری می کنیم."این مسئول،وجود موانع زیاد مثل
سرعت گیرها را یکی ازمشکلات کاربران ویلچرهای الکترونیکی عنوان كرده و مي افزايد:
"با داشتن سیستم طراحی خیابان های بدون مانع، تردد این ویلچرها آسان می شود."
با اين تفاسير سوالی که ذهن را مشغول می کند این است که، دستگاه های
مطالبه گر از نظر اختیارات قانونی برای اعمال فشار به دستگاه ها و الزام اجرای
مناسب سازی ، چه اهرم قدرتی در دست دارند؟ به بیان دیگر ضمانت اجرای آن ها تا چه
حدودی است؟
در همين رابطه میرزائی با بیان اینکه یکی از ضعف های قانون جامع حمایت
از حقوق معلولین ، نبود ضمانت اجرایی است، مي گويد: "با اینکه جامعه ی
معلولین و توانبخشی، به عنوان سازمان مطالبه گر، خواهان اجرای مناسب سازی است ولی
ازسوی دیگر، سازمان ها دلایل کافی برای نبود اعتبارات لازم ارائه می دهند که قابل
تامل است."
به اعتقاد وی،قانون فعلی حمایت از حقوق معلولین دارای کم و کاستی هایی
است که امید است با تغییرات مثبت وتضمین اجرایی، تصویب و ابلاغ شود.
پروسه اداری زمانبرتر از اجرای پروژه است
پریسا شعبانی رئیس کمیسیون مناسب سازی شورای شهر زنجان هم با اشاره به
برخی از مصوبات این کمیسیون مي گويد:
"اعمال ضوابط مناسب سازی در صدور نقشه پروانه و پایان کار ازجمله آنها است."
وی اصلاح پیاده روهای شهرداری و ساختمان های مربوطه، مناسب سازی پارک ها و فضاهای
سبز در حال احداث وهمچنین،گویا کردن چراغ های راهنمائی و 60 دستگاه اتوبوس، برای
روشندلان را از دیگر مصوبات کمیسیون مناسب سازی اعلام کرد.
این عضو شورای شهر با بیان اینکه متاسفانه در بسیاری از موارد پروسه
اداری بیشترازاجرای پروژه زمان می برد، مي گويد: "خرید خودروی ون ویژه ی
معلولین ازجمله مصوباتی است که به خاطرمشکل مالی هنوز اقدامی از سوی شهرداری در
اجرای آن نشده است. ایجاد زیرساخت ها و راه اندازی شهر الکترونیک، اصلاح سایت شورا
و شهرداری با هدف پیگیری امورازطریق سایت و کاهش مراجعات و نیز مناسب سازی سایت
برای استفاده ی معلولین از دیگر مصوبات این کمیسیون است. "
وی راه اندازی یک دستگاه اتوبوس گویا در مسیرانصاریه، نصب چراغ
راهنمائی گویا درسبزه میدان درآینده نزدیک ومناسب سازی پارک هنرجو را از نمونه های
عملی مصوبات کمیسیون مناسب سازی شورای شهرزنجان اعلام مي كند.این عضو شورای شهر،
وجود برخی کارشکنی ها از سوی پیمانکاران دراقدامات مناسب سازی را ناشی ازعدم نظارت
کامل شهرداری عنوان کرده و در عین حال از تعامل چشمگیر شهرداری با شورا دراجرای
مصوبات مناسب سازی، خبر می دهد.
