در آستانه هفته گراميداشت دفاع مقدس، محمد رضا شجريان كه در ابتداي جنگ ترانه‌هاي ميهني و ملي براي دفاع از كشور مي‌خواند، به ايران بازگشت تا روند درمان بيماري‌اش را در داخل كشور دنبال كند، كسي كه در دهه 60 جزو كساني بود كه با حضور موسيقي متعهد نگذاشت پرونده موسيقي در شرايط بعد از انقلاب براي هميشه بسته شود، اما در سال‌هاي اخير مواضعي اتخاذ كرد كه خاطرات خوب قديم يك ملت را از آوازخوان‌شان خدشه‌دار كرده است. اين روزها اخبار ضد و نقيضي درباره سلامتي شجريان به گوش مي‌رسد.
«چاووش» هنرمندان انقلابي را در كنار هم جمع كردسي و يك شهريور ماه يادآور آغازين روز حمله گسترده عراق به كشورمان در سال 59 و شروع جنگ تحميلي است. در آن روزها نه ارگان‌هاي نظامي كشورمان براي دفاع برنامه مشخصي داشتند نه ساختاري براي تبليغات جنگ به وجود آمده بود تا حس ميهن‌دوستي را در مردم تقويت و آنها را براي حضور در جبهه‌هاي دفاع از كشور آماده كند. در اين اوضاع بود كه هنرمندان ايراني دست به كار شدند و به صورت خودجوش اقدام به توليد آثار ملي و ميهني كردند.
يكي از اين گروه‌ها «چاووش» نام داشت. گروهي كه اعضاي آن از مفاخر موسيقي و آواز كشور به شمار مي‌روند و سرنوشت هر كدام از اعضاي آن جالب‌توجه است. گروه «چاووش» در سال 57 و بعد از اعتراض هنرمندان به كشتار 17 شهريور شكل گرفت. گروهي كه فعاليت زير زميني داشت، اما آثاري كه توليد مي‌كرد، آنقدر قوي بود كه به سرعت نشر داده می‌شد. «چاووش» كه در آن هوشنگ ابتهاج شعر مي‌گفت، محمدرضا لطفي و حسين عليزاده مي‌نواختند و محمدرضا شجريان و شهرام ناظري مي‌خواندند توانست آثاري را با مضاميني چون مبارزه، ميهن‌دوستي و ظلم ستيزي توليد كند كه ناشي از تفكرات انقلابي اعضا بود. چاووش تا ميانه‌هاي دهه 60 ادامه حيات داد، اما از هم گسيخت و اعضايش از هم جدا شدند.
در آن زمان جنگ از ميانه گذشته بود و با شروع بمباران شهرها، دفاع مقدس از جبهه‌هاي غرب و جنوب به كل كشور گسترده شده بود. مداحان مشهوري مانند «آهنگران» كار تبليغات جنگ را انجام مي‌دادند و موسيقي به حاشيه رفته بود. در سال‌هاي ميانه دهه 60 دفاع مقدس با حضور مستمر محمدصادق آهنگری كه به حاج صادق آهنگران شهرت يافته بود، رنگ و روي ديگر پيدا كرد و حتي امام خميني نيز جزو مخاطباني بود كه نوحه‌هاي آهنگران را به دقت پيگيري مي‌كرد.
چه كردي با خود چاووشخواناگرچه هفته اول مهرماه به دليل آغاز جنگ تحميلي و دفاع مقدس هشت ساله از كشور به هفته گراميداشت دفاع مقدس شهرت دارد، اما نخستين روز مهر ماه سالروز تولد هنرمندي است كه پيش از انقلاب به استادي آواز رسيد، در بحبوحه انقلاب با چاووش همراه شد و آهنگ‌هاي ماندگاري چون «ايران اي سراي اميد» را خواند و بعد از انقلاب نيز جايگاهش را به عنوان استاد برجسته آواز حفظ كرد، اما از آنجايي كه هنرمندها ثابت كرده‌اند كه از سياست و بازي‌هاي سياسي چندان سر رشته ندارند، در سال 88 مورد سوءاستفاده سیاسی قرار گرفت و به چهره‌اش خدشه‌دار وارد شد.
محمدرضا شجريان خواننده گروه چاووش كه دوستي‌اش با محمدرضا لطفي و پرويز مشكاتيان به كدورت و جدايي انجاميد و اكنون از دو دوست قديمي مرحومش جز خاطره‌اي برايش باقي نمانده است و در نامه‌اي به حسين عليزاده به خاطر قبول نكردن نشان شواليه از دولت فرانسه از «بادمجان دور قاب چين‌ها» شكايت كرد! اين روزها تنهاتر از گذشته شده و درگيري‌اش با بيماري باعث نگراني ميليون‌ها ايراني شده است.
سال‌ها از زماني كه صداوسيما تصميم گرفت به جاي «ربنا»ي شجريان از صداهاي جايگزين براي ماه رمضان استفاده كند، مي‌گذرد. حتي در موسيقي نيز خواننده‌هاي سنتي آمده‌اند كه پختگي صدايشان چيزي كم از محمدرضا شجريان ندارد.
با آنكه برخي هنوز دوست دارند افطارشان را با دعاي ربناي شجريان همراه كنند و گروهي دوست دارند صداي استاد آواز ايران را بشنوند، ولي جايگاهي كه روزي شجريان در آن حكمفرمايي مي‌كرد، امروز داراي رقباي زيادي است كه شايد در اين بين اگر هنوز اسم شجريان به زبان آورده مي‌شود به خاطر احترام و نگاه به حسن سابقه گذشته باشد. از سوي ديگر نيز به دليل مواضع سياسي شجريان در سال 88 معدودي افراد صرفاً به اين دليل موسيقي كلاسيك ايراني را گوش مي‌دهند كه از خواننده مشهدي آواز ايراني حمايت كنند و به عنوان فعال سياسي وي را تنها نگذارند!
پسر جايگزين پدربنا به تصميم مديران فرهنگي، فعاليت محمدرضا شجريان بعد از مواضع سياسي‌اش در سال 88 با محدوديت‌هايي روبه‌رو شد. شجريان البته بعد از 88 و سوءاستفاده سیاسی که از وی شد، كمتر وارد سياست شد و ديگر خيلي كم اظهارنظر سياسي كرد ولي محدوديت‌ها همچنان پا برجا ماند. حتي در خارج از كشور كه محدوديتي نبود، استقبال از آواز شجريان كاهش يافت و كنسرت وي در تركيه به خاطر فروش نرفتن بليت‌ها لغو شد.
شجريان تا زماني شجريان بود كه يك ايران پشتش بودند ولي او ترجيح داد مدتي را خارج از كشور به‌سر ببرد. در عوض سال‌ها است كه در داخل كشور همايون شجريان كه صدايش شباهت‌هاي زيادي به صداي پدرش دارد به خوانندگي مشغول است، كنسرت مي‌گذارد، تيتراژ فيلم سينمايي مي‌خواند و آلبوم منتشر مي‌كند. صدايش نيز طرفداران زيادي دارد. اكنون همايون از زير سايه نام پدرش خارج شده و هنرمند مستقلي است كه در چارچوب‌هاي تعريف شده نظام در حال فعاليت است، وي جايگاه خودش را در آواز دارد و هر روز نيز بر مخاطبان صدايش افزوده مي‌شود.
از سوي ديگرخواننده‌هاي جواني كه پاي كلاس شجريان نشسته‌اند يا از محضر اساتيد ديگري استفاده كرده‌اند نيز اين روزها همراه با همايون شجريان در كار توليد آثار موسيقي هستند. افرادي مانند سالار عقيلي كه صدايش بر ترانه تيتراژ معماي‌شاه به خوبي نشسته است و حنجره‌اش مناسبت خوبي براي سروده‌هاي ملي و ميهني دارد يا محمد اعتمادي كه جنس صدايش شباهت انكار ناپذيري با محمدرضا شجريان دارد و ربنايي كه اجرا كرده است، بسياري را به ياد ربناي شجريان مي‌اندازد.
سرطان و نگراني براي حال هنرمندمحمدرضا شجريان مدتي است درگير سرطان است. سرطاني پيشرفته كه روند درماني آن قرار است با بازگشت وي به ايران ادامه يابد. حرف و حديث‌ها درباره سلامت اين خواننده زياد شده است به خصوص بعد از آنكه قصور پزشكي باعث مرگ عباس كيارستمي شد. شجريان دو روز پيش و در شب عيد غدير به ايران بازگشت. برخي از دوستداران اين استاد آواز اميدوارند به بركت عيد غدير روند درماني وي در داخل كشور نيز با موفقيت ادامه پيدا كند وحال هنرمند پيشكسوت موسيقي و از سرشناس‌ترين هنرمندان ايران در سطح جهان دوباره به عرصه هنر بازگردد. اين روزها شجريان به دعاي خير هموطنانش نيازمند است، چه كساني كه هنوز از وي به خاطر سال 88 گلايه دارند و چه آنهايي كه خاطره ربناي شجريان و سفره‌های افطار در ذهنشان هست.
با عرض سلام ، باید بگویم که "مواضع" شما در این زمینه نادرست است و استاد از درد مردم سخن گفته است. 
