براساس شاخص بین‌المللی فالكن مارك میزان سرانه
1700 مترمکعب در سال برای منابع آب تجدیدپذیر به عنوان شاخص کمبود معرفی شده است و
با توجه به این كه درحال حاضر سرانه آب تجديدپذير ايران حدود 1900 مترمكعب مي باشد،
ايران در آستانه تنش آبي قراردارد.
از سوی دیگر، بنياد كميسيون توسعه پايدار سازمان
ملل، ميزان درصد برداشت از منابع آب تجديدپذير در هركشور را به عنوان شاخص اندازه گيري
بحران آب معرفي كرده است. براساس شاخص مذكور هرگاه ميزان برداشت آب يك كشور بيشتر از
40درصد كل منابع آب تجديدپذير آن باشد اين كشور با بحران شديد آب مواجه مي باشد، باتوجه
به اينكه در ايران هم اكنون 69درصد كل آب تجديدپذير كشور مورداستفاده قرارمي گيرد ايران
در وضعيت بحران شديد آبي قراردارد.
در این میان، به طور خاص، روز به روز شرایط آبی
منطقه کاشان وخیم تر می شود، به گفته کارشناسان شرایط منابع آب دشت کاشان از وضعیت
بحران عبور کرده است و وضعیت آبخوان تنها جوابگوی 6سال آینده منطقه خواهد بود.
برداشت بی رویه از منابع آب دشت کاشان باعث شده
تا وضعیت آب در منابع زیرزمینی به شدت افت نموده و با نشست زمین، قابلیت آبگیری مجدد
از دست برود، با این وجود حتی اگر در آینده بارندگی خوبی داشته باشیم، وضعیت لایه‌های
زمین به گونه‌ای نیست که بتوان از آن بهره‌برداری کرد.
عدم مدیریت منابع آب و کوچ جمعیت !
نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل در مجلس شورای
اسلامی با اشاره به سابقه وضعیت آبی منطقه گفت: در منطقه کاشان، متوسط بارش باران در
40 ساله اخیر 13 سانتی متر بوده که البته در سال آبی گذشته این عدد به 7 سانتی‌متر
رسیده و متوسط تبخیر در این منطقه 3/5 (سه و نیم)
است . اگر این دو عدد را با هم مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد که وضعیت منطقه
ما سخت و نابسامان است.
سید جواد ساداتی نژاد افزود: برداشت‌هایی که در
منطقه ما در حوزه های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی صورت می‌گیرد افت سالانه یک متر را
در طول سالهای گذشته به ارمغان آورده است و اگر بخواهیم علمی عدد بدهیم ما تقریبا منفی
31میلیون متر مکعب در سال از ذخایر آب در منطقه کاشان استفاده می‌کنیم.
وی گفت: طبیعتا آب مایه حیات است یعنی آینده حیات
در منطقه کاشان را تحت تاثیر جدی قرار می‌دهد و اگر هزاران کارخانه صنعتی بیش از امروز
داشته باشیم و حتی تاریخی هفت هزارساله نه، چهل هزار ساله داشته باشیم درصورتی که آب
نباشد همه مجبور به کوچ هستیم لذا اگر به طور دقیق و هدفمند در این حوزه حرکت نکنیم
قاعدتا در آینده در منطقه کاشان با یک کوچ بزرگ جمعیت مواجه خواهیم بود. لذا نیاز به
یک مدیریت، برنامه‌ریزی و کار علمی داریم تا بتوانیم با روش‌های نوینی که وجود دارد
از منابع آبمان حفاظت کنیم.
ساداتی نژاد افزود: در حوزه شرب باید سرانه مصرفمان
را بدلیل کویری بودن تا حد امکان پایین بیاوریم، در حوزه صنعت باید تلاش کنیم از صنایعی
استفاده کنیم که آب‌بر نباشند و البته جدی‌ترین کار در حوزه کشاورزی است که درصد بالایی
از مصرف آب را دارد. باید تلاش کنیم که با انتخاب روش‌های جدید و کشت‌های جایگزین و
به عبارتی کشت استراتژیک در این منطقه بتوانیم از کم‌ترین آب، بالاترین بهره‌برداری
را داشته باشیم.
ساداتی نژاد ادامه داد: بطور کلی منطقه ما به دلیل
کویری بودن منطقه کشاورزی نیست، منطقه ما منطقه صنعت و خدمات است ولی اینکه بگوییم
کشاورزی در مناطق کویری مثل ما صفر هست نیز در هیچ جای دنیا اینگونه نیست، در کویر
کشاورزی وجود دارد ولی کشاورزی از جنس کویر، یعنی محصولات کم آب ما در این منطقه محصولاتی
مثل پسته، گل محمدی، زعفران، کاسنی و گیاهان دارویی کم‌آب که با ظرفیت کم آبی منطقه
سازگار است را باید ترویج کنیم و از تبخیر در این منطقه جلوگیری کنیم.
نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل در مجلس شورای
اسلامی افزود: در کنار آن هم باید نگاه کنیم به آب مجازی، امروز بجای انتقال آب میتوانیم
از آب مجازی یعنی جابجایی محصولات استفاده کنیم لذا باید محصولات پرآب را از بیرون
به داخل کاشان منتقل کنیم و محصولات کم‌آب را که بهره‌وری اقتصادی آب را بالا ببرد
استفاده کنیم، بهره‌وری اقتصادی آب یعنی با یک متر مکعب آب چه تولید کنیم که اقتصادی‌تر
باشد.
امروز در دنیا نگاهشان به آب به عنوان یک کالای
اقتصادی است و براساس آن تعیین می‌کنند که چه موادی را از این آب تولید کنند که بالاترین
بازده را داشته باشد. ساداتی نژاد با بيان اين مطلب گفت: ما باید درباره آب‌های ژرف در منطقه
کاوش‌هایی را انجام دهیم، الان به شدت آب کویر به سمت ما در حرکت است باید تلاش کنیم
این روند حرکت به سمت مخازن دشت کاشان را کند کنیم و بصورت علمی پیش برویم تا بتوانیم
نقشه و طرح جامعی را در مورد بحث آب در منطقه‌مان داشته باشیم، من معتقدم اگر هر هفته
هم در بحث آب در منطقه کاشان بعنوان مهمترین مساله و پاشنه آشیل حیات جلسه بگذاریم
کار گزافی را انجام نداده‌ایم.
